Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Opolu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 października 2016 r.

Sąd Okręgowy w Opolu V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:	SSO Grzegorz Kowolik
Protokolant:	st. sekr. sądowy Ewa Długosz

po rozpoznaniu w dniu 3 października 2016 r. w Opolu

sprawy G. C.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

o ustalenie ustawodawstwa właściwego

na skutek odwołania wnioskodawcy

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

z dnia 20 maja 2016 roku

nr (...)-IG/D/- (...)

1.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że zobowiązuje organ rentowy do wszczęcia postępowania o ponowne ustalenie określenia ustawodawstwa właściwego w związku z zatrudnieniem wnioskodawczyni na terenie Słowacji w okresie od dnia 9 lutego 2012r do dnia 3 kwietnia 2013roku,

2.  zasądza od pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. na rzecz wnioskodawczyni kwotę 360 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

SSO Grzegorz Kowolik

Sygn. akt VU 1215/16

UZASADNIENIE

Wnioskodawczyni G. C. odwołała się od decyzji ZUS O. w O. z dnia 20 maja 2016 r. o odmowie wszczęcia postępowania w sprawie ponownego ustalenia ustawodawstwa właściwego, zaskarżając ją w całości i zarzucając organowi rentowemu naruszenie art. 83 a ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (dalej u.s.u.s.) w związku z art. 61 a § 1 kpa poprzez odmowę wszczęcia postępowania w przedmiocie określenia ustawodawstwa właściwego w związku z zatrudnieniem od dnia 09.02.2012r. do dnia 30.04.2013 r. w firmie mającej siedzibę na terenie Słowacji w sytuacji, gdy nie zachodziły przesłanki formalne do wydania tego typu rozstrzygnięcia. Wnosiła o zmianę zaskarżonej decyzji poprzez wydanie orzeczenia o wszczęciu postępowania w sprawie ponownego ustalenia ustawodawstwa właściwego w przedmiocie określenia ustawodawstwa właściwego w związku z zatrudnieniem od dnia 09.02.2012 r. do dnia 30.04.2013 r. w firmie mającej siedzibę na terenie Słowacji oraz zasądzenie od ZUS na jej rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa wg norm przepisanych.

W uzasadnieniu wnioskodawczyni podnosiła, że przedmiotowa decyzja jest wadliwa z przyczyn proceduralnych i winna zostać zmieniona poprzez orzeczenie Sądu o wszczęciu postępowania w przedmiocie określenia ustawodawstwa właściwego w związku z zatrudnieniem od dnia 09.02.2012 r. do dnia 30.04.2013 r. w firmie mającej siedzibę na terenie Słowacji na podstawie art. 83a ust. 1 u.s.u.s. Zgodnie z art. 83a ust. 1 u.s.u.s. prawo lub zobowiązanie stwierdzone decyzją ostateczną Zakładu ulega ponownemu ustaleniu na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na to prawo lub zobowiązanie. Jak przyjął SN w wyr. z 22.2.2010 r. (I UK 247/09, Legalis) i wyr. z 26.5.2010 r. (II UK 354/09, Legalis), na tle analogicznego rozwiązania zawartego w art. 114 EmRentyFUSU, ponowne ustalanie nie jest wznowieniem postępowania sądowego (według k.p.c.), nie posiada też charakteru wznowienia postępowania przewidzianego w art. 145 § 1 k.p.a, gdyż dotyczy postępowania przed organem rentowym (zob. też uchw. SN z 3.10.1996 r, II UZP 18/96, OSP 1997, Nr 7, póz. 117). W związku z tym ponowne ustalenie prawa do świadczeń lub ich wysokości nie wymaga wydania przez organ rentowy postanowienia o wznowieniu postępowania na podstawie art. 149 § 1 k.p.a.; wymaga natomiast zawiadomienia stron o wszczęciu postępowania na podstawie art. 61 § 4 KPA w zw. z art. 124 EmRentyFUSU (uchw. SN (7) z 10.6.2011 r., III UZP 1/11, OSNP 2012, Nr 5-6, póz. 68). Jak wynika z powyższego dopiero wszczęcie postępowania na wniosek osoby zainteresowanej pozwala na stwierdzenie, czy przedłożone wraz z wnioskiem dowody lub ujawnione okoliczności mają wpływ na prawo ustalone w drodze decyzji ostatecznej. Przewidziany w art. 83a ust. 1 u.s.u.s. tryb weryfikacji decyzji dotyczy właśnie decyzji, od których nie wniesiono odwołania, a zatem decyzji ostatecznych. Nie może więc stanowić także przesłanki do odmowy wszczęcia postępowania lakoniczna ocena organu, iż G. C. nie przedstawiła nowych dowodów i nie ujawniła nowych okoliczności, które mają wpływ na polskie ustawodawstwo właściwe. Taki pogląd mógł być bowiem wyrażony przez organ dopiero po wszczęciu postępowania w przedmiocie weryfikacji decyzji ostatecznej.

Pozwany ZUS Oddział w O. wnosił o oddalenie odwołania podnosząc, że zaskarżona decyzja została wydana zgodnie z art. 83a ust.1 oraz art. 83b ust. 1 ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych w związku z art. 61a §l Kodeksu postępowano administracyjnego. Decyzją z dnia 20.05.2016 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych w O. odmówił wszczęcia postępowania w sprawie ponownego ustalenia ustawodawstwa właściwego. Tutejszy oddział przeprowadził bowiem postępowanie wyjaśniające celem ustalenie ustawodawstwa właściwego z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej, które zostało zakończone wydaniem prawomocnej decyzji z dnia 13.05.2014r. ustalającej dla G. C. polskie ustawodawstwo właściwe w okresie od dnia 09.02.2012 r. do dnia 30.04.2013 r. Potwierdzenie doręczenia decyzji jest z dnia 22.05.2014r. Warunkiem zastosowania przepisu art. 83a ust. 1 ustawy o s.u.s. jest przedłożenie nowych dowodów lub ujawnienie okoliczności mających wpływ na prawo /zobowiązanie/. G. C. nie przedstawiła nowych dowodów i nie ujawniła okoliczność, mających wpływ na ustalone polskie ustawodawstwo właściwe. Takich dowodów nie przedłożono też do wniesionego odwołania. Zgodnie z treścią art. 16 ust. 2 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady nr 987/2009 z dnia 16 09 2009 r dotyczącego wykonywania rozporządzenia (We) nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego wyznaczona instytucja państwa członkowskiego niezwłocznie ustala ustawodawstwo mające zastosowanie do zainteresowanego, uwzględniając art. 13 rozporządzenia podstawowego oraz art. 14 rozporządzenia wykonawczego. Oznacza to, że dyspozycja tego przepisu nie ogranicza się jedynie do zobowiązania instytucji państwa zamieszkania do niezwłocznego ustalenia ustawodawstwa, ale niemniej jest ważne, do takiego ustalenia, by było ono zgodne z treścią art. 13 rozporządzenia nr 883/2004 oraz art. 14 rozporządzenia wykonawczego nr 987/2009. Z uwagi na powyższe organ rentowy odmówił wszczęcia postępowania w sprawie ponownego ustalenia ustawodawstwa właściwego w związku z art. 61a § 1 k.p.a.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny

W dniu 09.12.2013r. G. C. złożyła do ZUS O. w O. wniosek o ustalenie ustawodawstwa właściwego w zakresie ubezpieczeń społecznych, wskazując na ustawodawstwo Republiki Słowackiej. Do wniosku załączyła umowę o pracę ze słowacką firmą (...) s.r.o. P. 76, 022 01 C. w Republice Słowacji, zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu wystawione przez tego pracodawcę oraz kserokopie wizytówek firm słowackich.

Decyzją z dnia 13.05.2014r. ZUS O. w O. ustalił z urzędu dla G. C. polskie ustawodawstwo właściwe w okresie od dnia 09.02.2012 r. do dnia 30.04.2013 r. W uzasadnieniu wskazano, że pismem z dnia 25.07.2013r. skierowanym do Departamentu (...) i Składek Centrali Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w W., słowacka instytucja przekazała informacje dotyczące kontroli przeprowadzonej m. in. w firmie (...) s.r.o., P. 76, 022 01 Ć., (...): 47 237 210. W wyniku kontroli, słowacka instytucja ustaliła, że jest to firma „skrzynka pocztowa”, w której nie dochodzi do realnego wykonywania pracy na terenie Słowacji przez pracowników tej firmy. Z uwagi na powyższe nie można uznać, że G. C. była osobą aktywną zawodowo na terenie Słowacji z tytułu zatrudnienia w powyższej firmie. Decyzja to została doręczona wnioskodawczyni w dniu 22.5.2014 r.

Odwołanie wnioskodawczyni od powyższej decyzji zostało odrzucone postanowieniem tutejszego Sądu z dnia 3 listopada 2015 r. w sprawie V U (...), które jest prawomocne. (fakt niesporny).

Dowód:

akta ubezpieczeniowe, tom I (karty nienumerowane):

pismo z dnia 09.12.2013r. z załącznikami,

decyzja ZUS z dnia 13.05.2014r.,

potwierdzenie doręczenia decyzji jest z dnia 22.05.2014 r.

W piśmie z dnia 07.07.2014r. G. C. wniosła o wznowienie postępowania w sprawie zakończonej powyższą prawomocną decyzją z dnia 13.05.2014r. na podstawie art. 83a ust. 1 ustawy. W uzasadnieniu podnosiła, że wraz z niniejszym pismem dostarcza umowę o pracę z pracodawcą słowackim (zał. nr 1), dowody na wysokość uzyskiwanego wynagrodzenia (zał. nr 2) oraz dowody na faktyczne świadczenie pracy na Słowacji (zał. nr 3). Jednocześnie informowała, że zarówno jej wynagrodzenie jak i czas pracy na Słowacji stanowi więcej niż 5% jej wynagrodzenia i czasu pracy z tytułu wykonywania działalności gospodarczej w Polsce. Stąd też nie można uznać jej pracy w Słowacji za pracę marginalną i należy jej przyznać stosowanie ustawodawstwa słowackiego na zasadzie zbiegu z art. 13 ust. 3 Rozporządzenia 883/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz. Urz. UE nr L 166/1 z 30.04.2004 r.). Dodatkowo wywodziła na tle definicji działalności gospodarczej zawartej w art. 2 z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, że w przypadku działalności gospodarczej nie jest wymagana cecha ciągłości w ścisłym znaczeniu, lecz raczej rodzajowa powtarzalność, a nie jednorazowość działań. W związku z tym wykonywanie działalności w sposób ciągły nie oznacza, że wykonuje ją 24 godziny, 7 dni w tygodniu i taki wymiar czasu powinien być przyjmowany jako podstawa wyliczenia procentowego udziału jej czasu pracy na Słowacji do czas wykonywania działalności gospodarczej w Polsce.

Decyzją z dnia 20.05.2016 r. ZUS O. w O. - powołując się na art. 83a ust.1 oraz art. 83b ust. 1 ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych w związku z art. 61a § l Kodeksu postępowano administracyjnego - odmówił G. C. wszczęcia postępowania w przedmiocie określenia ustawodawstwa właściwego w związku z jej zatrudnieniem od dnia 09.02.2012 r. do dnia 30.04.2013 r. w firmie mającej siedzibę na terenie Słowacji. W uzasadnieniu przedstawiono stan faktyczny sprawy i wskazano, że ostateczną decyzją z dnia 13.05.2014 r. orzeczono w tym przedmiocie, a wnioskodawczyni miała prawo czynnego udziału w postępowaniu i nie wniosła od tejże decyzji odwołania. ZUS uznał, że G. C. nie przedstawiła nowych dowodów i nie ujawniła nowych okoliczności, które mają wpływ na polskie ustawodawstwo właściwe.

Dowód:

wniosek z dnia 07.07.2014r. – w aktach ubezpieczeniowych, tom I (karta nienumerowana),

decyzja ZUS z dnia 20.05.2016r. – w aktach ubezpieczeniowych, tom II (karta nienumerowana).

Sąd zważył co następuje

Odwołanie jest zasadne.

Zgodnie z art. 83a ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U.2016.963 j.t. ze zm.) prawo lub zobowiązanie stwierdzone decyzją ostateczną Zakładu ulega ponownemu ustaleniu na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na to prawo lub zobowiązanie.

Przepis ust. 2 wyżej wskazanego artykułu stanowi, że decyzje ostateczne Zakładu, od których nie zostało wniesione odwołanie do właściwego sądu, mogą być z urzędu przez Zakład uchylone, zmienione lub unieważnione, na zasadach określonych w przepisach Kodeksu postępowania administracyjnego.

W myśl ust. 3 cytowanego artykułu w sprawach rozstrzygniętych orzeczeniem właściwego sądu Zakład, na podstawie dowodów lub okoliczności, o których mowa w ust. 1:

1)wydaje we własnym zakresie decyzję przyznającą prawo lub określającą zobowiązanie, jeśli jest to korzystne dla zainteresowanego;

2)występuje do właściwego sądu z wnioskiem o wznowienie postępowania przed tym organem, gdy z przedłożonych dowodów lub ujawnionych okoliczności wynika, że prawo nie istnieje lub zobowiązanie jest wyższe niż określone w decyzji.

Zgodnie z art. 83b ust. 1 cyt. ustawy jeżeli przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego przewidują wydanie postanowienia kończącego postępowanie w sprawie, Zakład w tych przypadkach wydaje decyzję.

Wedle przepisu art. 61a § 1 kodeksu postępowano administracyjnego, gdy żądanie, o którym mowa w art. 61 – to jest żądanie wszczęcia postępowania administracyjnego – zostało wniesione przez osobę niebędącą stroną lub z innych uzasadnionych przyczyn postępowanie nie może być wszczęte, organ administracji publicznej wydaje postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania.

W niniejszej sprawie przedmiotem sporu pozostawało, czy przy powyższych ustaleniach i w oparciu o powyższe przepisy ZUS Odział w O. mógł wydać w sprawie decyzję z dnia 20.05.2016 r. odmawiającą G. C. wszczęcia ponownego postępowania w przedmiocie określenia ustawodawstwa właściwego w związku z jej zatrudnieniem od dnia 09.02.2012r. do dnia 30.04.2013 r. przez pracodawcę słowackiego, a to z uwagi na brak przedstawienia nowych dowodów i nowych okoliczności, które mają wpływ na rozstrzygnięcie w tym przedmiocie (jak przyjął organ rentowy).

W pierwszej kolejności wskazać należy, że w orzecznictwie wypracowanym na tle art. 83a cyt. ustawy przyjmuje się jednolicie, że decyzja organu rentowego nie ma przymiotu powagi rzeczy osądzonej, co oznacza, że organ rentowy lub ubezpieczony mogą podważyć poczynione wcześniej ustalenia i zmierzać do ustalenia zgodnego z rzeczywistym stanem rzeczy, jeżeli powołano się na nowe dowody lub ujawniono okoliczności istniejące przed wydaniem decyzji mające wpływ na ustalenie uprawnień ubezpieczeniowych. W wyniku zastosowania instytucji ponownego ustalania prawa w sferze ubezpieczeń społecznych następuje nadzwyczajna kontynuacja postępowania w tej samej sprawie, w którym organ rentowy ma możliwość zniwelowania własnego uchybienia powstałego przy ustalaniu prawa, natomiast zainteresowany uprawniony jest do ubiegania się o ustalenie prawa, którego mu nie przyznano, jeżeli wcześniej nie powołał się na okoliczności uzasadniające powstanie takich uprawnień (m. in. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 26 marca 2014 r., III AUa 805/13, LEX nr 1466823).

Nie ulega wątpliwości, że ponowne ustalanie prawa lub zobowiązania stwierdzonego ostateczną decyzją Zakładu Ubezpieczeń Społecznych na podstawie obowiązującego obecnie art. 83a ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych jest instytucją odrębną od wznowienia postępowania administracyjnego, wprowadzoną zamiast wznowienia postępowania administracyjnego, a jej regulacja jest wyczerpująca, co wyłącza stosowanie przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego dotyczących wznowienia postępowania (por. między innymi motywy uchwały Sądu Najwyższego z dnia 13 grudnia 2005 r., II UZP 15/05, OSNP 2006, nr 17-18, poz. 176). W związku z tym wniosek ubezpieczonego o ponowne ustalenie prawa, w indywidualnej sprawie zakończonej uprzednio prawomocną decyzją organu rentowego dotyczącą przebiegu ubezpieczeń (art. 83 ust. 1 pkt 2 ustawy o systemie ubezpieczeń), z powołaniem się na „nowe okoliczności faktyczne lub nowe dowody istniejące w dniu wydania decyzji”, podlega rozpoznaniu w trybie przewidzianym w art. 83a ust. 1 lub 3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, a nie na podstawie art. 145 k.p.a. Wystarczającą przesłanką zastosowania art. 83a ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych jest wskazanie przez stronę przyczyn „wznowienia” odpowiadających podstawom ponownego ustalenia prawa lub zobowiązania wymienionym w tym przepisie. Ponadto artykuł 83a ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych nie określa granic czasowych wydania decyzji w przedmiocie ponownego ustalenia prawa lub zobowiązania stwierdzonego decyzją organu rentowego, co oznacza, że może ona być wydana w każdym czasie, jeżeli zostaną spełnione przesłanki wskazane w tym przepisie (por. np. wyroki Sądu Najwyższego z 2 kwietnia 2009 r., III UK 86/08, OSNP 2010, nr 21-22, poz. 268 oraz z dnia 9 marca 2011 r., III UK 86/10, LEX nr 818611). Wzruszalność decyzji polega przede wszystkim na niwelowaniu tzw. wad materialnoprawnych, czyli uchybień organu rentowego w zakresie rozstrzygania o faktach warunkujących uprawnienia i obowiązki w sferze ubezpieczeń społecznych, albo zaniedbań samych ubezpieczonych wywołanych ich nieporadnością w dokumentowaniu praw i obowiązków lub niedostateczną znajomością warunków, od spełnienia których zależy przyznanie uprawnień ubezpieczeniowych. W wyniku zastosowania instytucji ponownego ustalania prawa w sferze ubezpieczeń społecznych następuje nadzwyczajna kontynuacja postępowania w tej samej sprawie (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2000 r., II UKN 41/00, Prok. i Pr. 2001/6/39), w którym organ rentowy ma możliwość zniwelowania własnego uchybienia powstałego przy ustalaniu prawa, natomiast zainteresowany uprawniony jest do ubiegania się o ustalenie prawa, którego mu nie przyznano, jeżeli wcześniej nie powołał się na okoliczności uzasadniające powstanie takich uprawnień.

Jak wynika z ugruntowanego stanowiska judykatury, w sprawach z odwołania od decyzji organu rentowego, treść zaskarżonej decyzji wyznacza przedmiot i zakres rozpoznania oraz orzeczenia sądu pracy i ubezpieczeń społecznych (por. orzeczenia Sądu Najwyższego z 13 maja 1999 r., II UZ 52/99; z 2 marca 2011 r., II UZ 1/11, z 22 lutego 2012 r., II UK 275/11). Zasadę tą wyraża jednoznacznie wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 27 lutego 2014 r., III AUa 881/13 (LEX nr 1439162) wskazując, że przeniesienie sprawy na drogę sądową przez wniesienie odwołania od decyzji organu rentowego ogranicza przedmiot postępowania sądowego do okoliczności uwzględnionych w decyzji, a między stronami spornych; poza tymi okolicznościami spór sądowy nie może zaistnieć. Przed sądem wnioskodawca może żądać jedynie korekty stanowiska zajętego przez organ rentowy i wykazywać swoją rację, odnosząc się do przedmiotu sporu objętego zaskarżoną decyzją, natomiast nie może podnosić czegoś, o czym organ rentowy nie decydował.

Sąd zaś dokonuje merytorycznej, a więc uwzględniającej przepisy prawa materialnego, kontroli prawidłowości decyzji organu rentowego (por. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z 9 października 2014 r., II UK 594/13).

W niniejszej sprawie, gdzie spór koncentruje się na ustaleniu ustawodawstwa właściwego wnioskodawczyni w okresie jej formalnego zatrudnienia od dnia 09.02.2012r. do do 30.04.2013 r. w firmie mającej siedzibę na terenie Słowacji, zakończonej co prawda powyższą prawomocną decyzją z dnia 13.05.2014r., jednak w sytuacji gdy wnioskodawczyni wraz z wnioskiem z dnia 07.07.2014r. powołuje się na szerszy (uzupełniony) materiał dowodowy niż w poprzednim postępowaniu toczącym się przed organem rentowy, zaś ZUS wydaje decyzję o odmowie wszczęcia postępowania nie odnosząc się merytorycznie do załączonych dowodów, to takie rozstrzygnięcie oparte - błędnie w ocenie Sądu Okręgowego - na przepisie art. 61a §1 kodeksu postępowano administracyjnego uniemożliwiło w niniejszym postępowaniu odwoławczym jakąkolwiek kontrolę merytoryczną i ewentualną zmianę treści zaskarżonej decyzji. Nie ma bowiem w zaskarżonej decyzji pozytywnego rozstrzygnięcia co do stwierdzenia przez organ podlegania przez wnioskodawczynię określonemu ustawodawstwu z zakresu ubezpieczeń społecznych. Przy tak skonstruowanej sentencji decyzji Sąd Ubezpieczeń społecznych nie może wiec odnieść się do kwestii merytorycznych, to jest czy i w jakim okresie wnioskodawczyni podlegała ustawodawstwu polskiemu bądź słowackiemu.

Pogląd taki został wyrażony w doktrynie (Tomasz Brzezicki w pod red. J. Wantoch-Rekowski, Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych. Komentarz. LEX 2015), gdzie wskazano, że wszczęte postępowanie powinno zostać zakończone merytorycznym rozstrzygnięciem w sprawie nawet w sytuacji, gdy strona żądająca wszczęcia postępowania wadliwie podnosi zarzuty związane z zaistnieniem nowych dowodów lub ujawnieniem okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji. Oznacza to, że organ jest zobligowany na żądanie strony prowadzić merytoryczne postępowanie w sprawie i dopiero po jego przeprowadzeniu ustalić, czy powoływane okoliczności mają charakter nowości, i na tej podstawie wydać rozstrzygnięcie o odmowie dokonania ponownego ustalenia (zmiany już istniejącej decyzji). Taki pogląd wyraził również Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 4 lipca 2013 r., III AUa 1157/13, LEX nr 1369320, stwierdzając, że: „Jeżeli organ rentowy uznał, że ubezpieczony nie przedstawił nowych dowodów i nie ujawnił okoliczności istniejących przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na to prawo lub zobowiązanie (por. art. 83a ust. 1 u.s.u.s.), winien był po prostu wydać decyzję odmawiającą ponownego ustalenia prawa, każda jednak merytoryczna ocena przedstawionych przez ubezpieczonego twierdzeń dokonywana jest już w toku postępowania administracyjnego, a zatem brak jest podstaw do odmowy wszczęcia takiego postępowania po myśli art. 61a k.p.a.”.

Przyjęte rozwiązanie ma kardynalne znaczenie dla możliwości dokonania weryfikacji rozstrzygnięcia Zakładu przez sąd. W przypadku przyjęcia, że prawidłowe byłoby zweryfikowanie żądań strony już na etapie wstępnym i ustalenie, że nie istnieją nowe dowody lub okoliczności, Zakład byłby zobligowany do wydania postanowienia na podstawie art. 61a § 1 k.p.a., zgodnie z którym gdy żądanie, o którym mowa w art. 61, zostało wniesione przez osobę niebędącą stroną lub z innych uzasadnionych przyczyn, postępowanie nie może być wszczęte, organ administracji publicznej wydaje postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania. Należy zauważyć, że podanie przez stronę okoliczności, które w swojej istocie nie stanowią okoliczności nowych, nie uniemożliwia prowadzenia postępowania w sprawie i wydania merytorycznego rozstrzygnięcia. Dopiero merytoryczne rozstrzygnięcie Zakładu powinno zostać objęte kontrolą sądu podjętą w wyniku wniesionego odwołania, gdyż dopiero w takim rozstrzygnięciu Zakład jest zobligowany do merytorycznego ustosunkowania się do argumentów strony żądającej wszczęcia postępowania.

Dlatego przy ponownym rozpoznaniu sprawy organ rentowy winien, po ostatecznym wyjaśnieniu i przeanalizowaniu dowodów załączonych wraz z pismem z dnia 07.07.2014 r. stwierdzić, czy wnioskodawczyni w jakimkolwiek okresie podlegała ustawodawstwu słowackiemu, tj. podjąć decyzję co do istoty sporu, a jeżeli dojdzie do wniosku, że kolejne załączone przez nią dowody nie zmieniają oceny prawnej jaka legła u podstaw pierwotnej decyzji z dnia 13.05.2014 r., to wyrazi to ponownie jako merytoryczne rozstrzygnięcie odnośnie podlegania ustawodawstwu polskiemu w sentencji nowej decyzji, tak aby Sąd Ubezpieczeń po ewentualnym wniesieniu przez wnioskodawczynię odwołania mógł poddać wydaną przez ZUS decyzję kontroli merytorycznej.

Mając powyższe na uwadze na podstawie powołanych przepisów oraz art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. Sąd orzekł jak w sentencji.

Orzeczenie o kosztach uzasadniają przepisy art. 98, 99 i 108 § 2 k.p.c. oraz § 9 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 roku (Dz.U. 2015 poz. 1804), gdyż odwołująca wygrała postepowanie w całości.