Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

V U 2452/12 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Opolu z 2013-03-20

Sygn. akt VU 2452/12

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 marca 2013 r.

Sąd Okręgowy w Opolu V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:

SSO Wanda Grochecka

Protokolant:

st. sekr. sądowy Aleksandra Ciechanowicz

po rozpoznaniu w dniu 20 marca 2013 r. w Opolu

sprawy A. M.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

o wypłatę emerytury

na skutek odwołania wnioskodawcy

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

z dnia 19 września 2012 roku

nr (...)-1/25/PC

zmienia zaskarżoną decyzję i przyznaje wnioskodawcy prawo do wypłaty emerytury za okres od dnia 1 maja 2012 roku do dnia 31 lipca 2012 roku.

- na oryginale właściwy podpis -

UZASADNIENIE

Wnioskodawca A. M. odwołał się od decyzji ZUS O. w O. z dnia 19.09.2012r., którą organ rentowy podjął od 01.08.2012r. wypłatę jego emerytury w zbiegu
z rentą z tytułu niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową. W uzasadnieniu podniósł, że decyzję tą uważa za krzywdzącą z uwagi na brak wyrównania wypłaty świadczenia z miesiące od maja do lipca 2012r. W piśmie procesowym z dnia 16.01.2013r. pełnomocnik wnioskodawcy dodatkowo podniósł, że z uwagi na wieloletnią praktykę kontaktów pomiędzy wnioskodawcą zamieszkałym na stałe w Niemczech a oddziałem ZUS w O. działał on w przeświadczeniu, że tak jak poprzednio „poświadczenie życia” złoży osobiście w ZUS lub prześle pocztą, co poprzednio powodowało wypłatę świadczenia bez wydawania decyzji o wstrzymaniu wypłaty. Ponadto decyzja o wstrzymaniu wypłaty z dnia 19.09.2012r. została „ekspediowana”, ale ZUS nie przedstawił dowodu jej doręczenia wnioskodawcy.

Pozwany ZUS O. w O. wniósł o oddalenie odwołania podnosząc, że zaskarżona decyzja została wydana zgodnie z art. 128, 134 i 135 ustawy z dnia 17.12.1998r.
o emeryturach i rentach z FUS w związku z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego
i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29.04.2004r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego i Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE)
nr 987/2009 z dnia 16.09.2009r. w sprawie wykonania w.w. rozporządzenia. W uzasadnieniu organ rentowy podniósł, że wnioskodawca jest uprawniony do świadczenia w zbiegu
tj. emerytury i renty w związku z chorobą zawodową. Decyzją z dnia 20.04.2012r.
ZUS wstrzymał mu wypłatę świadczenia od 01.05.2012r. informując w załączniku do
tej decyzji, że wstrzymanie wypłaty świadczenia nastąpiło zgodnie z art. 128, 134 i 135r. ustawy emerytalnej w związku z brakiem poświadczenia życia. W lipcu 2012r. wnioskodawca przedłożył poświadczenie życia, jednak bez potwierdzenia przez właściwą instytucję własnoręczności podpisu, wobec czego dokument ten nie mógł stanowić podstawy do wznowienia wypłaty świadczenia. W sierpniu 2012r. wnioskodawca zgłosił się do ZUS osobiście, co pozwoliło na podjęcie wypłaty świadczenia od 01.08.2012r. decyzją z dnia 19.09.2012r.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny

Wnioskodawca A. M., ur. (...), pobiera od 10.05.1987r. emeryturę górniczą przyznaną mu decyzją ZUS O. w R. z dnia 17.08.1987r., od 26.11.1988r.
w zbiegu z rentą inwalidzką trzeciej grupy inwalidów w związku z chorobą zawodową przyznaną mu decyzją z dnia 27.01.1989r. (obecnie rentą z tytułu częściowej niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową).

Począwszy od 01.11.1993r. w.w. świadczenia były transferowane przez ZUS
do Republiki Federalnej Niemiec na podstawie umowy z dnia 08.12.1990r. między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec o zabezpieczeniu społecznym.

Dowód:

decyzja ZUS z dnia 17.08.1987r. – k. 19 akt emerytalnych

decyzja ZUS z dnia 27.01.1989r. k. 41

W dniu 18.08.2008r. wpłynęło do ZUS O. w O. poświadczenie życia
i zamieszkania emeryta lub rencisty (ZUS Rp-3c) wypełnione i podpisane przez wnioskodawcę A. M., ze wskazaniem daty złożenia podpisu 10.08.2008r. Własnoręczność podpisu wnioskodawcy nie została na tym druku potwierdzona przez przedstawiciela instytucji upoważnionej zgodnie z przepisami wewnętrznymi ani przez osobę z polskiej placówki dyplomatycznej lub konsularnej.

Jednocześnie wnioskodawca osobiście zgłosił w placówce ZUS prośbę o przesłanie mu aktualnej decyzji emerytalnej ponieważ poprzednią zgubił przy remoncie mieszkania.

W dniu 05.12.2008r. dodatkowo wniósł o przesłanie decyzji waloryzacyjnej
i zaświadczenia od kiedy pobiera emeryturę oraz o wyjaśnienie w sprawie niewypłacania renty związanej z chorobą zawodową.

Dowód:

poświadczenie ZUS Rp-3c z dnia 18.08.2008r. – k. 68 akt emerytalnych

prośba z dnia 19.08.2008r. – k. 62 akt emerytalnych

wniosek z dnia 05.12.2008r. – k. 64 akt emerytalnych

Decyzją z dnia 09.02.2009r. ZUS O. w O. przyznał wnioskodawcy dalszą wypłatę renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową
od 01.12.2005r. tj. za okres 3 lat wstecz od zgłoszenia wniosku.

Drugą decyzją z dnia 09.02.2009r. ZUS O. w O. przyznał wnioskodawcy dalszą wypłatę emerytury od 01.02.2009r.

Dowód:

w.w. dwie decyzje ZUS z dnia 09.02.2009r. – k. 100, k. 102 akt emerytalnych

W dniu 13.09.2011r. wpłynęło do ZUS O. w O. kolejne poświadczenie życia
i zamieszkania emeryta lub rencisty (ZUS Rp-3c) wypełnione i podpisane przez wnioskodawcę A. M., ze wskazaniem daty złożenia podpisu 07.09.2011r.

Następne poświadczenia życia i zamieszkania emeryta lub rencisty (ZUS Rp-3c) wypełnione i podpisane przez wnioskodawcę A. M. wpłynęło do ZUS w dniu 07.12.2011r.

W obu w.w. poświadczeniach własnoręczność podpisu wnioskodawcy nie została na tym druku potwierdzona przez przedstawiciela instytucji upoważnionej zgodnie z przepisami wewnętrznymi ani przez osobę z polskiej placówki dyplomatycznej lub konsularnej.

Dowód:

poświadczenie ZUS Rp-3c z dnia 13.09.2011r. – k. 68 akt emerytalnych

poświadczenie ZUS Rp-3c z dnia 07.12.2011r. – k. 176 akt emerytalnych

Decyzją z dnia 20.04.2012r. ZUS O. w O. wstrzymał wnioskodawcy wypłatę pobieranych świadczeń od 01.05.2012r. tj. od najbliższego terminu płatności. W załączniku do tej decyzji wskazano, że zgodnie z art. 128 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach
i rentach z FUS na żądanie organu rentowego emeryt lub rencista jest zobowiązany do potwierdzania własnoręcznym podpisem istnienia dalszego prawa do pobierania świadczeń określonych ustawą, zaś własnoręczność podpisu potwierdzają właściwe organy administracji rządowej lub jednostek samorządu terytorialnego oraz właściwe instytucje zagraniczne.

Powyższa decyzja została ekspediowana na adres wnioskodawcy w Republice Federalnej Niemiec w dniu 23.04.2012r. tzw. zwykłym listem, bez potwierdzenia nadania
i potwierdzenia odbioru (niesporne).

Dowód:

decyzja ZUS z dnia 20.04.2012r. z załącznikiem– k. 179 akt emerytalnych

W dniu 13.08.2012r. wnioskodawca zgłosił się osobiście do ZUS O. w O. przy okazji podania nowego numeru konta bankowego.

W dniu 13.09.2012r. wpłynęło do ZUS O. w O. ponowne poświadczenie życia
i zamieszkania emeryta lub rencisty (ZUS Rp-3c) wypełnione i podpisane przez wnioskodawcę A. M., ze wskazaniem daty złożenia podpisu 07.09.2012r. Także
w tym poświadczeniu własnoręczność podpisu wnioskodawcy nie została na tym druku potwierdzona przez przedstawiciela instytucji upoważnionej zgodnie z przepisami wewnętrznymi ani przez osobę z polskiej placówki dyplomatycznej lub konsularnej.

Wobec osobistego stawiennictwa wnioskodawcy w ZUS O. w O. w dniu 13.08.2012r. organ rentowy decyzją z dnia 19.09.2012r. podjął wypłatę przysługujących mu świadczeń od 01.08.2012r.

Dowód:

protokół z dnia 13.08.2012r. – k. 196 akt emerytalnych

poświadczenie ZUS Rp-3c z dnia 13.09.2012r. – k. 202 akt emerytalnych

decyzja ZUS z dnia 19.09.2012r. – k. 214 akt emerytalnych

Sąd zważył, co następuje

Odwołanie jest zasadne.

Zgodnie z art. 128 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
(tekst jednolity Dz. U. z 2009r., nr 153, poz. 1227
ze zm.) na żądanie organu rentowego emeryt lub rencista jest zobowiązany do potwierdzania własnoręcznym podpisem istnienia dalszego prawa do pobierania świadczeń określonych ustawą.

Ust. 2 cyt. stanowi, że w razie zaistnienia okoliczności uniemożliwiających lub utrudniających emerytowi lub renciście złożenie tego podpisu, istnienie dalszego prawa do pobierania świadczeń przez tego emeryta lub rencistę może potwierdzić własnoręcznym podpisem upoważniona osoba sprawująca faktyczną opiekę nad emerytem lub rencistą.

Ust. 3 cyt. przepisu przewiduje zaś, że własnoręczność podpisu osób, o których mowa w ust. 1 i 2, potwierdzają nieodpłatnie właściwe organy administracji rządowej lub jednostek samorządu terytorialnego.

Zgodnie z art. 134 ust. 1 cyt. ustawy wypłatę świadczeń wstrzymuje się, jeżeli:

1)powstaną okoliczności uzasadniające zawieszenie prawa do świadczeń lub ustanie tego prawa;

2) osoba pobierająca świadczenia mimo pouczenia lub żądania organu rentowego nie przedłoży dowodów stwierdzających dalsze istnienie prawa do świadczeń;

3)osoba uprawniona do świadczeń nie poddała się badaniu lekarskiemu lub psychologicznemu, bez uzasadnionych przyczyn, mimo wezwania organu rentowego;

4)okaże się, że prawo do świadczeń nie istniało;

5)świadczenia nie mogą być doręczone z przyczyn niezależnych od organu rentowego.

Ust. 2 cyt. przepisu stanowi, że wstrzymanie wypłaty świadczeń następuje poczynając od miesiąca:

1)przypadającego po miesiącu, w którym ustało prawo do świadczenia ustalone wskutek okresowej niezdolności do pracy;

2)w którym została wydana decyzja o wstrzymaniu wypłaty w przypadkach, o których mowa w ust. 1 pkt 1-4, albo od następnego miesiąca, jeżeli wcześniejsze wstrzymanie wypłaty nie było możliwe;

3)za który przysługiwało świadczenie niedoręczone w przypadkach, o których mowa w ust. 1 pkt 5.

Zgodnie z art. 135 ust. 1 cyt. ustawy W razie ustania przyczyny powodującej wstrzymanie wypłaty świadczenia, wypłatę wznawia się od miesiąca ustania tej przyczyny, jednak nie wcześniej niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o wznowienie wypłaty lub wydano z urzędu decyzję o jej wznowieniu, z uwzględnieniem ust. 2.

2. W przypadkach określonych w art. 134 ust. 1 pkt 5 wypłatę świadczenia wznawia się od miesiąca, w którym ją wstrzymano, jednak za okres nie dłuższy niż 3 lata poprzedzające bezpośrednio miesiąc, w którym zgłoszono wniosek o wznowienie wypłaty.

3. Jeżeli wstrzymanie wypłaty świadczeń nastąpiło na skutek błędu organu rentowego, wypłatę wznawia się poczynając od miesiąca, w którym je wstrzymano, jednak za okres nie dłuższy niż 3 lata poprzedzające bezpośrednio miesiąc, w którym zgłoszono wniosek
o wznowienie wypłaty lub wydano decyzję z urzędu o jej wznowieniu.

W niniejszej sprawie kwestią sporną pozostawało, czy wnioskodawca A. M. pobierający od 10.05.1987r. emeryturę górniczą, od 26.11.1988r. w zbiegu z rentą inwalidzką trzeciej grupy inwalidów w związku z chorobą zawodową (obecnie rentą z tytułu częściowej niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową) mieszkający na stałe w Republice Federalnej Niemiec od 1993r. (od 01.11.1993r. transfer polskich świadczeń przez ZUS do RFN) wywiązał się prawidłowo z obowiązku określonego w art. 128 cyt. ustawy tj. złożył na żądanie organu rentowego poświadczenie istnienia dalszego prawa do pobierania w.w. świadczeń w wymaganej formie.

Poza sporem pozostawało, że pierwsze poświadczenie życia i zamieszkiwania na druku ZUS RP-3c przedłożone przez wnioskodawcę w dniu 18.08.2008r. zawierało jego odręczny podpis, jednak nie potwierdzony dodatkowo przez właściwy organ administracji rządowej lub jednostkę samorządu terytorialnego jak wymaga art. 128 ust. 3 cyt. ustawy. Trzeba jednak wskazać, że wnioskodawca to poświadczenie na druku ZUS RP-3c złożył
w dniu 18.08.2008r. osobiście w Oddziale ZUS w O., jednocześnie z nim składając swoją pisemną prośbę o przesłanie mu aktualnej decyzji emerytalnej. Podpis na wypełnionym
w dniu 18.08.2008r. wnioskodawca złożył więc osobiście w siedzibie Oddziału ZUS
w O., jak należy przyjąć w obecności pracownika ZUS, co czyniło zbędnym dodatkowe potwierdzenie go przez inny upoważniony organ administracji rządowej lub samorządowej.

Przy tym podkreślić należy, że ZUS powyższych okoliczności nie kwestionował w sprawie, za czym przemawia także okoliczność, że decyzją z dnia 09.02.2009r. ZUS O. w O. przyznał wnioskodawcy dalszą wypłatę renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy
w związku z chorobą zawodową wstecznie od 01.12.2005r. i drugą decyzją z dnia 09.02.2009r. ZUS O. w O. przyznał wnioskodawcy dalszą wypłatę emerytury od 01.02.2009r. Zatem na podstawie poświadczenia życia i zamieszkiwania złożonego przez wnioskodawcę w dniu 18.08.2008r. jego świadczenia były mu nadal wypłacane przez ZUS.

W ocenie Sądu w niniejszej sprawie przyjąć należało za wiarygodne stanowisko wnioskodawcy uzupełnione przez jego pełnomocnika procesowego w piśmie z dnia 16.01.2013r., że wnioskodawca nie wiedział, iż na kolejnych drukach ZUS RP-3c przesyłanych z (...) własnoręczność jego podpisu musi być potwierdzona przez odpowiedni organ niemiecki. Przemawia za tym fakt, że wnioskodawca w roku 2011 dwukrotnie przesyłał powyższe zaświadczenia w dniu 13.09.2011r. i w dniu 07.12.2011r. (daty wpływu do ZUS
O. w O. ) i w żadnym z nich jego podpis – taki sam jak w pierwszym poświadczeniu
z dnia 18.08.2008r. – nie był dodatkowo poświadczony przez niemiecki organ lub inną upoważnioną de tego instytucję według przepisów wewnętrznych. W konsekwencji decyzją
z dnia 20.04.2012r. ZUS O. w O. wstrzymał wnioskodawcy wypłatę pobieranych świadczeń od 01.05.2012r. tj. od najbliższego terminu płatności i w załączniki do tej decyzji wyraźnie wskazując wnioskodawcy, że w myśl art. 128 cyt. ustawy własnoręczność jego podpisu musi być dodatkowo potwierdzona przez właściwe organy administracji rządowej lub jednostek samorządu terytorialnego albo właściwe instytucje zagraniczne. Organ rentowy nie dysponuje jednak dowodem doręczenia wnioskodawcy tej decyzji, albowiem niespornie została ona nadana do wysyłki tzw. tzw. zwykłym listem, bez potwierdzenia nadania
i potwierdzenia odbioru. Stanowisko wnioskodawcy było zaś takie, że powyższej decyzji wraz z wyraźnym pouczeniem zawartym w załączniku nie otrzymał. W braku potwierdzenia doręczenia wnioskodawcy tej decyzji należało tą okoliczność przyjąć zgodnie z jego twierdzeniem, dodatkowo bowiem przemawia za tym także to, że w dniu 30.07.2012r. wpłynęło do ZUS O. w O. kolejne poświadczenie życia i zamieszkania emeryta lub rencisty (ZUS Rp-3c) wypełnione i podpisane przez wnioskodawcę A. M.,
ze wskazaniem daty złożenia podpisu 18.06.2012r., również nie potwierdzone przez przedstawiciela instytucji upoważnionej zgodnie z przepisami wewnętrznymi ani przez osobę z polskiej placówki dyplomatycznej lub konsularnej. W ocenie Sądu trzeba przyjąć,
że powyższe poświadczenie zostałoby złożone w sposób prawidłowy tj. z poświadczeniem przez organ niemiecki, gdyby wnioskodawca otrzymał w.w. decyzją z dnia 20.04.2012r.

Także kolejne nadesłane przez niego poświadczenie z dnia 13.09.2012r. również zawierało ten sam brak. Jednak w dniu 13.08.2012r. wnioskodawca zgłosił się osobiście do ZUS O.
w O. przy okazji podania nowego numeru konta bankowego (okoliczność niesporna)
co pozwoliło ZUS na podjęcie wypłaty zawieszonych świadczeń. Zaskarżoną decyzją z dnia 19.09.2012r. organ rentowy podjął wypłatę przysługujących mu świadczeń dopiero od tego miesiąca tj. od 01.08.2012r.

W świetle powyższych faktów Sąd uznał za zasadne stanowisko wnioskodawcy,
że konsekwentne przesyłanie przez niego przedmiotowych poświadczeń niepotwierdzonych dodatkowo przez odpowiedni niemiecki organ wynikało z poprzedniej praktyki kontaktów pomiędzy wnioskodawcą a oddziałem ZUS w O.. Twierdzenie to znajduje zdaniem Sądu oparcie w okolicznościach faktycznych, albowiem już pierwsze złożone przez wnioskodawcę bezpośrednio w Oddziale ZUS w O. poświadczenie z dnia 18.08.2008r. formalnie zawierało ten sam brak, co jednak nie przeszkodziło organowi rentowemu w dalszym wypłacaniu wnioskodawcy przysługujących mu świadczeń. Wnioskodawca mógł więc pozostawać w usprawiedliwionym przeświadczeniu, że poza złożeniem własnoręcznego podpisu na poświadczeniu i złożeniu go osobiście lub przesłaniu do ZUS nie są wymagane żadne dodatkowe czynności w celu dalszego pobierania świadczeń. Tego rodzaju przeświadczenie wynika z przesyłania w.w. poświadczeń opatrzonych jedynie własnoręcznym podpisem wnioskodawcy, który został pozytywnie weryfikowany przez ZUS w pierwszym poświadczeniu z dnia 18.08.2008r.

Podsumowując, ponieważ ZUS nie przedłożył w sprawie i niespornie nie posiada potwierdzenia doręczenia wnioskodawcy w.w. decyzji z dnia 20.04.2012r. z omówionym załącznikiem przyjąć należało, że wstrzymanie wypłaty świadczeń wnioskodawcy tą decyzją nastąpiło na skutek błędu organu rentowego w rozumieniu art. 135 ust. 3 cyt. ustawy, albowiem to wcześniejsza praktyka ZUS ukształtowała we wnioskodawcy usprawiedliwione mylne przekonanie, że składane przez niego poświadczenia życia są prawidłowe pod względem formalnym. Z tych względów w ocenie Sądu zaskarżoną decyzję z dnia 19.09.2012r. należało zmienić w ten sposób, że przyznać wnioskodawcy prawo do wypłaty emerytury także za okres od 01.05.2012r. do 31.07.2012r., uznając go za okres niezawinionego przez wnioskodawcę zawieszenia wypłaty przysługujących mu świadczeń.

Mając powyższe na uwadze Sąd na podstawie powołanych przepisów oraz art. 477 14 §2 k.p.c. orzekł jak w sentencji.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Ewa Szostak
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Opolu
Osoba, która wytworzyła informację:  Wanda Grochecka
Data wytworzenia informacji: