V Pa 36/22 - zarządzenie, wyrok, uzasadnienie Sąd Okręgowy w Opolu z 2022-09-23
Sygn. akt V Pa 36/22
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 23 września 2022 r.
Sąd Okręgowy w Opolu V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący: sędzia Jarosław Szejner
Protokolant: sekretarz sądowy Carmen Zaleśna
po rozpoznaniu w dniu 23 września 2022 r. w Opolu na rozprawie
spraw z powództwa:
- A. B. (1)
przeciwko Przedsiębiorstwu (...) S.A. w B. i Zakładom (...) S.A. w O.
o odprawę pieniężną i o odszkodowanie
na skutek apelacji powódki A. B. (1) i apelacji strony pozwanej Przedsiębiorstwa (...) S.A. w B.
od wyroku Sądu Rejonowego w Opolu Wydziału IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
z dnia 26 kwietnia 2018r. sygn. akt IV P 957/15
- B. D. (1)
przeciwko Przedsiębiorstwu (...) S.A. w B. i Zakładom (...) S.A. w O.
o odprawę pieniężną i o odszkodowanie
na skutek apelacji powódki B. D. (1) i strony pozwanej Przedsiębiorstwa (...) S.A. w B.
od wyroku Sądu Rejonowego w Opolu Wydziału IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
z dnia 9 listopada 2018r. sygn. akt IV P 1163/15
- K. B. (1), M. B. (1), H. B., A. B. (2), M. C. (1), T. C., M. C. (2), B. C., R. D., K. M., M. D. (1), E. D. (1), B. G., L. G., E. H., G. H., T. J., U. K., B. K. (1), L. K. (1), L. K. (2), M. L., P. L., A. M., E. N., A. P., M. P. (1), E. P., T. P., M. P. (2), H. R., A. S. (1), J. S., B. S. (1), R. T., D. T., J. D. (1), G. Z., A. Z., J. Ż.
przeciwko Przedsiębiorstwu (...) S.A. w B. oraz Zakładom (...) S.A. w O.
o odprawę pieniężną i o odszkodowanie
na skutek apelacji powodów
od wyroku Sądu Rejonowego w Opolu Wydziału IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
z dnia 26 marca 2019r. sygn. akt IV P 690/16
I. zmienia zaskarżony wyrok Sądu Rejonowego w Opolu Wydziału IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 26 kwietnia 2018r. sygn. akt IV P 957/15 w pkt I, III, V i VI w ten sposób, że powództwo A. B. (1) oddala odstępując od obciążania powódki kosztami zastępstwa procesowego na rzecz strony pozwanej Przedsiębiorstwa (...) S.A. w B.,
II. oddala apelację powódki A. B. (1),
III. odstępuje od obciążania powódki A. B. (1) kosztami procesu na rzecz stron pozwanych Przedsiębiorstwa (...) S.A. w B. i Zakładów (...) S.A. w O. w postępowaniu apelacyjnym i kasacyjnym,
IV. zmienia zaskarżony wyrok Sądu Rejonowego w Opolu Wydziału IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 9 listopada 2018 r. sygn. akt IV P 1163/15 w pkt I, III, V i VI w ten sposób, że powództwo B. D. (1) oddala odstępując od obciążania powódki kosztami zastępstwa procesowego na rzecz strony pozwanej Przedsiębiorstwa (...) S.A. w B.,
V. oddala apelację powódki B. D. (1),
VI. odstępuje od obciążania powódki B. D. (1) kosztami procesu na rzecz stron pozwanych Przedsiębiorstwa (...) S.A. w B. i Zakładów (...) S.A. w O. w postępowaniu apelacyjnym i kasacyjnym,
VII. oddala apelację powodów K. B. (1), M. B. (1), H. B., A. B. (2), M. C. (1), T. C., M. C. (2), B. C., R. D., K. M., M. D. (1), E. D. (1), B. G., L. G., E. H., G. H., T. J., U. K., B. K. (1), L. K. (1), L. K. (2), M. L., P. L., A. M., E. N., A. P., M. P. (1), E. P., T. P., M. P. (2), H. R., A. S. (1), J. S., B. S. (1), R. T., D. T., J. D. (1), G. Z., A. Z., J. Ż. w sprawie IV P 690/16,
VIII. odstępuje od obciążania powodów K. B. (1), M. B. (1), H. B., A. B. (2), M. C. (1), T. C., M. C. (2), B. C., R. D., K. M., M. D. (1), E. D. (1), B. G., L. G., E. H., G. H., T. J., U. K., B. K. (1), L. K. (1), L. K. (2), M. L., P. L., A. M., E. N., A. P., M. P. (1), E. P., T. P., M. P. (2), H. R., A. S. (1), J. S., B. S. (1), R. T., D. T., J. D. (1), G. Z., A. Z., J. Ż. kosztami procesu na rzecz stron pozwanych Przedsiębiorstwa (...) S.A. w B. i Zakładów (...) S.A. w O. w postępowaniu apelacyjnym i kasacyjnym.
Na oryginale właściwy podpis
UZASADNIENIE
Pozwem z dnia 7 września 2015 r. powódka A. B. (1) wniosła o zasądzenie solidarnie od Przedsiębiorstwa (...) S.A. w B. (ad. 1) i Zakładów (...) S.A. z siedzibą w O. (ad.2) na jej rzecz kwoty 11.243,02 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 01 czerwca 2014r. do dnia zapłaty tytułem odprawy pieniężnej. W przypadku oddalenia powództwo o zapłatę odprawy pieniężnej powódka wniosła o zasądzenie solidarnie od Przedsiębiorstwa (...) S.A. w B. i Zakładów (...) S.A. z siedzibą w O. na jej rzecz kwoty 11.243,02 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 02 czerwca 2014r. do dnia zapłaty tytułem odszkodowania za szkodę poniesioną przez powódkę. Nadto powódka domagała się zasądzenia od pozwanych na jej kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego w wysokości dwukrotności stawki minimalnej.
Uzasadniając żądanie powódka wyjaśniała, iż dochodzi zapłaty odprawy w wysokości sześciokrotnego ostatniego wynagrodzenia, jakie otrzymywała u pozwanego ad. 1. zwracając przy tym uwagę, iż rozwiązanie umowy o pracę nastąpiło w związku z prowadzoną restrukturyzacją w związku z czym powinna była otrzymać odprawę w wysokości dziewięciomiesięcznego wynagrodzenia, natomiast otrzymała ją jedynie w wysokości wynagrodzenia trzymiesięcznego. Powódka wskazała, iż spółka (...) S.A. (pozwana ad. 1) jest byłą spółką Skarbu Państwa. W ramach prywatyzacji akcje spółki były sprzedawane na rzecz jej pracowników, którzy w swoim czasie inwestowali w spółkę wszystkie swoje oszczędności. W wyniku tak przeprowadzonej prywatyzacji pozwana ad. 1 w roku 2011 była już spółką prywatną. Przy czym, co istotne, właścicielem akcji spółki byli wyłącznie pracownicy. Była to typowa spółka pracownicza, w której ogromna większość akcjonariuszy była jednocześnie jej pracownikami, w tym w dużej mierze prostymi pracownikami produkcyjnymi. Jak w większości tego typu spółkach akcjonariusze - pracownicy nie zachowywali się, jak typowi właściciele spółki, posiadający kapitał, którzy otrzymują zysk z wypłacanych dywidend, lecz nadal traktowali pracę w spółce, jako ich główne źródło utrzymania. W ten sposób posiadane przez nich akcje były gwarantem stałości i kontynuacji zatrudnienia samych akcjonariuszy - pracowników, jak i tych pracowników, którzy akcji nie posiadali. Jednocześnie akcjonariusze tacy, tak jak i w innych spółkach, której podstawowym akcjonariatem są jej pracownicy, pozostawiali całościową, faktyczną kontrolę nad spółką, bieżące nią zarządzanie oraz ustalanie strategii spółki długoletniej Prezes tj. pani C. Z. (1). Dalej powódka wskazała, iż na początku roku 2011 spółka (...) S.A, stała się przedmiotem zainteresowania, jako możliwy obiekt przejęcia przez inne spółki działające w branży. Pierwszym podmiotem, który wykazał realne zainteresowanie przejęciem pozwanej ad. 1 była firma (...) sp., z o.o. z siedzibą w O. pana K., który jest właścicielem marki J., Podmiot ten w marcu 2011 r., działając wbrew zaleceniom (rekomendacji) ówczesnego zarządu pozwanej ad. 1 zaczął wykupować akcje od kolejnych akcjonariuszy pozwanej ad. 1. Była to próba wrogiego przejęcia. Około kwietnia 2011 r. spółka (...) skupiła w swoim ręku około 26 procent akcji pozwanej ad. 1. Podkreślono, iż około marca 2011 r. zainteresowanie przejęciem pozwanej ad. 1 ujawniła pozwana ad. 2, która rozpoczęła lobbować wśród zarządu pozwanej ad. 1, związków zawodowych, pracowników, a także poszczególnych akcjonariuszy o sprzedaż akcji na jej rzecz. Pozwana ad. 2 zapewniała ówcześnie, że zamierza przejąć spółkę w całości jednakże z uwagi na fakt, iż ówczesny Zarząd pozwanej ad. 1 początkowo nie był przekonany do zapewnień i motywacji pozwanej ad. 2. Zarząd pozwanej ad 1 chcąc aktywnie przeciwdziałać przejęciu spółki rozpoczął około marca 2011 r. skup akcji własnych przez spółkę. W tym czasie Pozwana ad 1 skupowała swoje akcje od pracowników, którzy wyrazili taką chęć, za kwotę 5 zł za każdą akcję. Powódka wyjaśniała, iż działania pozwanej ad 2 zmierzające do przejęcia pozwanej ad 1. nasiliły się na przełomie marca/kwietnia 2011 r. Wtedy to pozwana ad 2 skupowała akcje od pracowników pozwanej ad 1 po kwocie 9 zł za każdą akcję, a bywało, że kwoty te były większe i dochodziły nawet do 12 zł za akcję. Powódka podkreśliła, iż około kwietnia 2011 r. zarząd pozwanej ocenił sytuację i uznał, że nieuniknione jest przejęcie spółki przez jeden z dwóch podmiotów tj. C. lub pozwaną ad 2 co ostatecznie nastąpiło przez pozwaną ad. 2. W wyniku powyższego doszło do ustalenia warunków, na jakich dojdzie do przejęcia pozwanej ad 1 przez pozwaną ad 2. do których należało m.in. zarząd pozwanej ad 1 przestanie traktować próbę wykupu akcji spółki przez pozwaną ad 2, jako wrogie przejęcie; zarząd pozwanej ad 1 przestanie rekomendować akcjonariuszom/pracownikom, aby nie sprzedawali akcji na rzecz pozwanej ad 2; zarząd pozwanej ad 1 będzie aktywnie działał w celu umożliwienia przejęcia spółki przez pozwaną ad 2; pozwana ad 1 na najbliższym Walnym Zgromadzeniu doprowadzi do głosowania w przedmiocie przejęcia spółki przez pozwaną ad 2; pozwana ad 1 w razie wyrażenia przez jej akcjonariuszy zgody na przejęcie, przeprowadzi emisję nowej serii akcji spółki, które przeznaczone będą wyłącznie dla pozwanej ad 2; pozwana ad 2 wykupi wszystkie nowo emitowane akcje, które będą dla niej przeznaczone; pozwana ad 2 dokona znacznych nakładów i inwestycji na rzecz pozwanej ad 1; pozwana ad 2 będzie dążyła do restrukturyzacji przedsiębiorstwa pozwanej ad 1, w tym do włączenia jej do (stworzenia) struktury Grupy (...); pozwana ad 2 w ramach restrukturyzacji przedsiębiorstwa pozwanej ad 1 dokona licznych zwolnień pracowników pozwanej ad 1; pozwana ad 2 gwarantuje wszystkim pracownikom pozwanej ad 1, którzy będą zwalniani w ramach restrukturyzacji, wypłatę odprawy w wysokości 9 miesięcznego wynagrodzenia (w ramach tej odprawy zaliczane miały być standardowe odprawy w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia należne pracownikom z mocy prawa); uprawnienie pracowników do otrzymania dziewięciomiesięcznej odprawy zostało ograniczone terminem do 20.05.2015 r.; pozwana ad 2 gwarantuje wszystkim akcjonariuszom, którzy wyrażą chęć sprzedaży swoich akcji, że dokona ich wykupu za kwotę nie mniejszą niż 9 zł za każdą akcje. Powódka wskazała, iż ww. warunki początkowo ustalone ustnie, w zakresie uprawnień dotyczących wysokości wypłacanych na rzecz pracowników odpraw oraz zobowiązania pozwanej ad 2 do wykupu akcji po 9 zł za każdą akcję od pracowników, którzy wyrażą taką chęć, zostały potwierdzone w pisemnym Porozumieniu z dnia 18.05.2011 r. zawartym formalnie pomiędzy pozwaną ad 2, a trzema organizacjami związkowymi działającymi ówcześnie przy przedsiębiorstwie pozwanej ad 1. Porozumienie zostało zawarte przy wiedzy i aprobacie pozwanej ad 1, było ono w pełni akceptowane przez pozwaną ad 1. Podkreślono, iż w intencji wszystkich podmiotów zainteresowanych sprawą przejęcia, warunki te miały na celu zagwarantowanie uprawnień pracowniczych oraz akcjonariuszy mniejszościowych. Powódka stanowczo podkreśliła, iż warunki wskazane powyżej były powszechnie znane, były przedstawione pracownikom, akcjonariuszom, ale przede wszystkim zarządowi pozwanej ad 1. Były one w pełni akceptowane w firmie pozwanej ad 1, a także wszelkie składane oświadczenia oraz podejmowane w owym czasie działania, zarówno przez związki zawodowe, pozwaną ad 2, a także pozwaną ad 1. świadczyły o tym, że warunki przejęcia, w szczególności te potwierdzone w Porozumieniu z dnia 18.05.2011 r. są powszechnie znane, akceptowane i nie zachodzą rozbieżności, co do ich interpretacji oraz rozumienia. Powódka podniosła, iż w szczególności pracownicy pozwanej ad 1 przewidując, że po przejęciu nieuchronnie dojdzie do restrukturyzacji spółki, a w tym do licznych zwolnień, czuli się zabezpieczeni wiedząc, że w przypadku zwolnienia będą im wypłacane odprawy w wysokości dziewięciomiesięcznej wypłaty. Prawo do uzyskania odprawy w wysokości dziewięciomiesięcznego wynagrodzenia stało się częścią praw pracowniczych każdego poszczególnego pracownika. Powódka zwróciła uwagę, że porozumienie zawiera zapis, który sugerowałby, że nie stanowi ono prawa pracy w rozumieniu art. 9 k.p. jednakże w ocenie powódki jest on oczywiście nieskuteczny. Zaznaczono, że w latach 2011 i 2012 większość zwalnianych pracowników otrzymała odprawę w należnej wysokości, a sytuacja ta uległa zmianie z nieuzasadnionych powodów w 2013r. Powódka wyraźnie wskazała, że podstawą dochodzonego przez nią roszczenia o wypłatę odprawy w wysokości dziewięciomiesięcznej pensji stanowi Porozumienie z dnia 18 maja 2011 r. W ocenie powódki zobowiązanie to stanowi gwarancję praw pracowniczych, a zapis w nim wprowadzony dotyczący obowiązku wypłaty odpraw w takiej wysokości zobowiązuje pozwaną ad 1 oraz ad 2 do wypłaty odprawy w zagwarantowanej wysokości. Podniosła, iż jakkolwiek w roku 2011 i 2012 obowiązywały dodatkowo zapisy ZUZP (wprowadzone na mocy Protokołów nr 11 i 12) to nie oznacza to jednak w ocenie powódki, że brak wyraźnego wprowadzenia uprawnienia do żądania odprawy w wysokości określonej w Porozumieniu do ZUZP uniemożliwia powódce (czy też jakiemukolwiek zwalnianemu pracownikowi) dochodzenia należnej jej odprawy na drodze sądowej. W ocenie powódki skoro uprawnienia pracownicze z Porozumienia zostały tylko częściowo transponowane (wykonane) do ZUZP, a w dalszej części nie, to w tym zakresie uprawnienia pracownicze wywodzić należy bezpośrednio z Porozumienia. Niezależnie od powyższego powódka zauważyła, że samo Porozumienie było tylko pisemnym wyrażeniem (potwierdzeniem) ustaleń dokonanych trójstronnie pomiędzy Inwestorem (pozwaną ad 2), spółką przejmowaną (pozwaną ad 1) oraz pracownikami (organizacjami związkowymi) jeszcze przed jego podpisaniem, a zatem same uzgodnienia miały miejsce już wcześniej i obejmowały przecież znacznie szersze kwestie, w tym kwestie emisji nowych akcji pozwanej ad 1, które przekazane mają być na rzecz pozwanej ad 2. Zobowiązanie do wypłaty odprawy było zatem przyjęte nie tylko przez pozwaną ad 2, ale także bezpośrednio przez pozwaną ad 1. W tym stanie rzeczy w ocenie powódki dochodzone przezeń powództwo jest w pełni zasadne.
W odpowiedzi na pozew pozwani wnieśli o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powódki na rzecz każdego z pozwanych kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego w wysokości dwukrotności stawki minimalnej.
W uzasadnieniu stanowiska procesowego pozwany Zakład (...) S.A. z siedzibą w O. w pierwszej kolejności podniósł, iż nigdy nie był pracodawcą powódki, dlatego w ocenie pozwanego powództwo o zapłatę przez tę Spółkę jakiejkolwiek kwoty tytułem odprawy nie jest zasadne bowiem Spółka ta nie ma legitymacji procesowej biernej. Niezależnie od powyższego pozwany Przedsiębiorstwo (...) S.A. w B. podniósł, iż roszczenie o zapłatę na rzecz powódki dalszej kwoty tytułem odprawy nie jest także zasadne z uwagi na fakt, iż porozumienie z dnia 18 maja 2011 r. nie miało charakteru normatywnego i nie stanowi zbiorowego źródło prawa pracy bowiem dla jego zawarcia brak było podstawy prawnej wynikającej z ustawy. Pozwany powołując się na szerokie orzecznictwo Sądu Najwyższego podkreślił, iż warunkiem zaliczenia porozumienia zbiorowego do źródeł prawa pracy jest oparcie go na ustawie, co oznacza, że wymienione Porozumienie byłoby zatem można zaliczyć do źródeł prawa pracy tylko wówczas, gdyby możliwość jego zawarcia została wyraźnie przewidziana w ustawie. Pozwany zaznaczył, że wydaje się, że powódka jako jedyny argument wskazujący na normatywny charakter Porozumienia podnosi to, że jego stroną były związki zawodowe działające przy pozwanej ad. 1. Tymczasem pozwany wskazał, iż nie był stroną tego Porozumienia. Niezależnie od powyższego pozwany podniósł, iż powódka niezasadnie traktuje porozumienie zbiorowe partnerów społecznych określające prawa i obowiązki stron stosunku pracy, także zawarte bez „oparcia na ustawie”, jako źródłem prawa pracy ze względu na treść art. 59 ust. 2 i 4 Konstytucji w związku z art. 9 § 1 k.p. Zauważono, że przepis art. 9 § 1 k.p. posługuje się zwrotem niedookreślonym „innych porozumień opartych na ustawie” wskazując, iż najdalej w wykładni tego pojęcia poszedł Sąd Najwyższy w uchwale składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 23 maja 2001 r., III ZP 25/00 (OSNAPiUS 2002 Nr 6, poz. 134; OSP 2002 Nr 9, poz. 115 z glosą A. Świątkowskiego, glosą J. Steliny i glosą A. Tomanka) oraz w przytoczonym wyżej wyroku Sądu Najwyższego z dnia 6 lutego 2006 r., sygn. III PK 114/05, wyrażając pogląd, że na podstawie art. 59 ust. 2 Konstytucji porozumienie zbiorowe partnerów społecznych określające prawa i obowiązki stron stosunku pracy, także zawarte bez „oparcia na ustawie”, jest źródłem prawa pracy. Pozwany wskazał, iż w krytyce tego stanowiska podkreśla się, że art. 9 § 1 k.p. nie tylko nie jest zaprzeczeniem art. 59 ust. 2 Konstytucji, lecz jest jego rozwinięciem, wskazuje bowiem przesłanki, od których zależy nadanie porozumieniom zbiorowym charakteru normatywnego oraz określa miejsce tych porozumień w hierarchii źródeł prawa pracy, a nawet że art. 59 ust. 2 Konstytucji odnosi się do tych tylko porozumień kolektywnych, które są źródłami prawa pracy w rozumieniu art. 9 § 1 k.p., a więc porozumień „opartych na ustawie”, czyli przewidzianych przepisami prawa pracy. W ocenie pozwanego przepis art. 59 ust. 2 Konstytucji nie może stanowić ustawowego oparcia dla porozumień zbiorowych zawierających przepisy prawa pracy, bowiem intencją ustrojodawcy było stworzenie zamkniętego systemu źródeł prawa i ograniczenie ich katalogu do aktów wymienionych w art. 87 Konstytucji RP. Ma on charakter ogólny, poza tym został zamieszczony jako przepis gwarantujący jedno z praw politycznych w rozdziale II Konstytucji RP zatytułowanym „Wolności, prawa i obowiązki człowieka i obywatela”, a nie w rozdziale III – „Źródła prawa”. Pozwany zauważył nadto, iż również w nowszym orzecznictwie Sądu Najwyższego podkreśla się, że porozumienie pracodawcy ze związkami zawodowymi, które nie jest oparte na ustawie oraz nie określa praw i obowiązków stron stosunku pracy, nie ma charakteru normatywnego w rozumieniu art. 9 § 1 k.p. Zdaniem pozwanego te argumenty należy uznać za doniosłe i trafne, co w konsekwencji prowadzi do wniosku, że art. 59 ust. 2 Konstytucji RP nie stanowi dostatecznej podstawy dla przyjęcia normatywnego charakteru Porozumienia. Dodatkowo pozwany podkreślił, iż w realiach niniejszej sprawy nie było żadnego sporu zbiorowego, które miałoby być zakończone zawarciem Porozumienia, ani nie było komercjalizacji ani prywatyzacji, w toku której takie Porozumienie byłoby zawarte. Podkreślono, że normatywnego charakteru odmawiano zwłaszcza pakietom zawieranym przez działające u pracodawcy związki zawodowe i inwestora - przyszłego nabywcę akcji spółki, lecz bez udziału samego pracodawcy jako strony zbiorowego prawa pracy. Strona pozwana wskazała, iż znaczne wysokości odpraw miały w założeniu sygnatariuszy Porozumienia obowiązywać jedynie przez okres restrukturyzacji pozwanej ad. 1, która miała zostać przeprowadzona do końca 2011 r., a dopiero Protokołem Dodatkowym nr 12 do ZUZP przedłużono obowiązywanie postanowień Protokołu Dodatkowego nr 11 do końca 2012 r., co oznacza, że Pozwana ad. 1 była zobligowana do wypłaty odpraw osobom, których stosunek pracy ustał do końca 2011 r., następnie obowiązek ten został przedłużony do dnia 31 grudnia 2012 r. W ocenie pozwanego powyższe oznacza, że punkt 1 Porozumienia odwoływał się do dalszego obowiązywania ZUZP wprost i wyraźnie przez czas określony 4 lat, tj. do dnia 20 maja 2015 r. gdy tymczasem punkt 2 tego Porozumienia, traktujący o tych zwiększonych kwotach odpraw, nie zawiera żadnego ograniczenia czasowego czy odwołania do jakiegoś zdarzenia lub terminu. Niezależnie od powyższego zaznaczono, że powódka nie została zwolniona w ramach restrukturyzacji przedsiębiorstwa pozwanej ad. 1 wskazując, iż w tamtym okresie czasu obejmującym maj 2013 r. nastąpił spadek zamówień na produkty wytwarzane przez pozwaną ad. 1 i dlatego poszukiwano rozwiązania sytuacji związanej z przestojami w produkcji (m.in. proponowano pracownikom pracę w inny zakładzie). W tym stanie rzeczy w ocenie pozwanych powództwo nie zasługuje na uwzględnienie i winno zostać oddalone.
W piśmie procesowym z dnia 4 maja 2016r. (k. 309m) pełnomocnik powódki rozszerzył powództwo ostatecznie domagając się zasądzenia od pozwanych solidarnie na rzecz powódki kwoty 14.944,84 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 01.06.2014r. do dnia zapłaty tytułem odprawy. W przypadku oddalenia roszczenia o zapłatę odprawy pełnomocnik powódki wniósł o zasądzenie od pozwanych solidarnie na rzecz powódki kwoty 14.944,84 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 02.06.2014r. do dnia zapłaty tytułem odszkodowania za szkodę poniesioną przez powódkę.
Sąd Rejonowy w Opolu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych ustalił następujący stan faktyczny:
Powódka A. B. (1) od 17.07.1995r. była zatrudniona w Przedsiębiorstwie (...) S.A. z siedzibą w B..
W Przedsiębiorstwie (...) S.A. z siedzibą w B. od 2005r. obowiązuje Zakładowy Układ Zbiorowy Pracy.
Przedsiębiorstwo (...) S.A. z siedzibą w B. jest byłą spółką Skarbu Państwa. W ramach prywatyzacji akcje spółki były sprzedawane jej pracownikom i w 2011r. stała się spółką prywatną, której akcje posiadali wyłącznie jej pracownicy. Spółka ta borykała się wówczas z problemami finansowymi z uwagi na m.in. spadek produkcji jak i z uwagi na zbyt dużą obsługę kadrową spółki.
Na początku 2011r. stała się przedmiotem zainteresowania, jako możliwy obiekt przejęcia przez inne spółki działające w branży.
Protokołem dodatkowym Nr 10 z dnia 15.02.2011r. do Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy wprowadzono wówczas dodatkowy punkt do art. 3 ZUZP o treści „ pracownikom Przedsiębiorstwa (...) S.A. z siedzibą w B., zatrudnionym na podstawie umów o pracę zawartych przed dniem 01.01.2011r. na czas nieokreślony, w przypadku dokonania tzw. „wrogiego przyjęcia” Spółki, przez co należy rozumieć m.in. nabycie co najmniej 26% akcji Spółki, zawarcie umów przedwstępnych na sprzedaż akcji z udzieleniem pełnomocnictwa do głosowania na Walnym Zgromadzeniu pozwalającym na reprezentację co najmniej 26% akcji spółki, nabycie prawa do reprezentacji na Walnym Zgromadzeniu co najmniej 26% akcji spółki z tytułu dokonania czynności ww. przez inwestora branżowego lub inny podmiot, osobę prawną lub fizyczną, którego celem byłoby ograniczenie istnienia spółki, jej likwidacji w celu wyeliminowania spółki (...) S.A. z rynku poprzez przejęcie jej sieci sprzedaży, ograniczenie jej działalności gospodarczej poprzez ograniczenie jej dotychczasowej produkcji, podjęcie działań mających na celu likwidację spółki lub połączenie jej z inną spółką, co w konsekwencji doprowadzi do zwolnień grupowych lub indywidulanych pracowników spółki z przyczyn innych niż porozumienie stron, wypowiedzenie umowy o pracę przez pracownika, przejścia pracownika na rentę lub emeryturę – przysługują specjalne, związane z zaistnieniem powyższych sytuacji uprawnienia. W sytuacjach określonych powyżej pracodawca zobowiązuje się zwalnianym pracownikom wypłacić dodatkowo – niezależnie od innych świadczeń przysługujących na mocy przepisów prawa- jednorazowe odszkodowania w wysokości nie mniejszej niż 60-krotność średniego indywidualnego wynagrodzenia pracownika, którego dotyczy odszkodowanie. Średnie miesięczne wynagrodzenie będzie ustalone za okres 6 miesięcy poprzedzających rozwiązanie stosunku pracy, przy uwzględnieniu składników wynagrodzenia branych pod uwagę do określenia ekwiwalentu za urlop. Odszkodowanie to, będzie wypłacane w formie pieniężnej nie później niż w ostatnim dniu zatrudnienia”.
Pierwszym podmiotem zainteresowanym przejęciem spółki (...) S.A. z siedzibą w B. była firma (...) Sp. z o.o. z siedzibą w O., której właścicielem był pan K. będący również właścicielem marki J.. Podmiot ten w marcu 2011r. rozpoczął wykupowanie akcji od akcjonariuszy Przedsiębiorstwa (...) S.A. z siedzibą w B., co traktowane było przez zarząd Przedsiębiorstwa (...) S.A. z siedzibą w B. jako tzw. „wrogie przejęcie” z uwagi na obawę zaprzestania produkcji tudzież zamknięcia fabryki w B..
Około marca 2011r. zainteresowanie przejęcia Przedsiębiorstwa (...) S.A. z siedzibą w B. wykazał Zakład (...) S.A. z siedzibą w O., który rozpoczął wykupowanie akcji od akcjonariuszy Przedsiębiorstwa (...) S.A. z siedzibą w B..
Zarząd Przedsiębiorstwa (...) S.A. z siedzibą w B. w celu przeciwdziałania przejęciu spółki (...) S.A. przez spółkę Zakład (...) S.A. rozpoczął wówczas skupowanie swoich akcji od pracowników, którzy wyrazili takową chęć, za kwotę 5 zł za każdą akcję.
W tym też czasie Zakład (...) S.A. w celu przejęcia w całości spółki (...) S.A. z siedzibą w B. rozpoczął skupowanie akcji od pracowników Przedsiębiorstwa (...) S.A. z siedzibą w B. za kwotę od 9 zł do 12 zł za jedną akcję.
Około kwietnia 2011r. zarząd Przedsiębiorstwa (...) S.A. z siedzibą w B. podjął decyzję o przejęciu zakładu przez Zakład (...) S.A. w O., który deklarował się przejąć spółkę w całości.
W dniu 18 maja 2011r. w siedzibie Przedsiębiorstwa (...) S.A. w B. pomiędzy Zakładami (...) S.A z siedzibą w O. a organizacjami związkowymi działającymi przy Przedsiębiorstwie (...) S.A. w B. tj. (...) Związkiem Zawodowym (...), Związkiem Zawodowym (...) zostało zawarte porozumienie, zgodnie z treścią którego w przypadku spełniania się warunku zawieszającego ( tj. w postaci oraz w dniu, w którym nastąpi nabycie przez Inwestora pośrednio lub bezpośrednio co najmniej 51 % akcji spółki Przedsiębiorstwo (...) S.A. z siedzibą w B.), Inwestor jako akcjonariusz Spółki zachowa następujące warunki:
- dotychczas obowiązujący w Spółce (...) będzie obowiązywał nadal przez okres 4 lat tj. do dnia 20.05.2015r.
- w przypadku zwolnień pracowników w ramach restrukturyzacji obowiązywać będą odprawy w jednakowej wysokości – niezależnie od długości okresu zatrudnienia danego pracownika w spółce, odpowiadającej dziewięciomiesięcznemu wynagrodzeniu tego pracownika, w ramach których to odpraw wliczana już będzie odprawa pieniężna wynikająca z ustawy o szczególnych zasadach rozwiazywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, przy czym postanowienie tego punktu nie dotyczyło pracowników spółki zatrudnionych na podstawie umów o pracę na czas określony oraz pracowników zatrudnionych w tzw. aparacie sprzedażowym spółki przez okres czasu krótszy niż 3 lata licząc wstecz od daty zawarcia porozumienia, którzy świadczą pracę poza siedzibą spółki,
- inwestor potwierdza gotowość nabycia wszystkich akcji spółki od dotychczasowych akcjonariuszy tej spółki, którzy wyraziliby wolę zbycia tych akcji w okresie do trzech lat od dnia podpisania porozumienia, a to za cenę nie mniejszą niż 9 zł za jedną akcje,
- spółka zachowa odrębną od inwestora podmiotowość prawną,
- inwestor potwierdził, iż zakład produkcyjny nie zmieni swojej siedziby, a produkcja tych samych grup wyrobów odbywać się będzie nadal pod marką O., chyba że analiza opłatności produkcji danych wyrobów wykaże inaczej,
- szczegóły funkcjonowania wydatków inwestycyjnych będą ustalana między zarządem spółki a zarządem inwestora.
W treści przedmiotowego porozumienia wskazano, iż porozumienie to nie stanowi prawa pracy w rozumieniu art. 9 k.p., a nadto wskazano, iż porozumienie to będzie obowiązywać przez okres czterech lat tj. do dnia 20.05.2015r.
Przedmiotowe porozumienie podpisali przedstawiciele wszystkich ww. organizacji związkowych oraz zarząd Zakładów (...) S.A z siedzibą w O..
Powyższe ustalenia były powszechnie znane pracownikom ww. spółek, którzy po przejęciu spółki (...) S.A. z siedzibą w B. przez spółkę Zakład (...) S.A. w O. byli w pełni świadomi o nieuniknionej restrukturyzacji. Pracownicy ci czuli się zabezpieczeni wiedząc, iż w przypadku zwolnienia będą przysługiwały im dziewięciomiesięczne odprawy.
Od 2011 roku rozpoczęła się restrukturyzacja spółki (...) S.A. z siedzibą w B.. Od tego momentu dochodziło do licznych zwolnień pracowników, zmiany stanowisk pracy tudzież samodzielnych zwolnień pracowników.
W dniu 31 maja 2011r. odbyło się spotkanie Zarządu Przedsiębiorstwa (...) S.A. z siedzibą w B. z przedstawicielami związków zawodowych w sprawie konsultacji dotyczących planowanych zmian w strukturze organizacyjnej spółki w związku z restrukturyzacją spółki. Podczas przedmiotowego spotkania przedstawiciele związków zawodowych zostali zapewnieni przez wiceprezesa K. o tym, że porozumienie zawarte z (...) gwarantuje przez cztery lata zabezpieczenie środków na 9-cio miesięczne odprawy.
W dniu 31 maja 2011r. do Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy został wprowadzony Protokół dodatkowy Nr 11, zgodnie z którym w art. 15 dodano ust. 4 o treści „Zasady i wysokości odprawy pieniężnej z tytułu rozwiązania stosunku pracy w czasie restrukturyzacji spółki reguluje załącznik nr 7”. Zgodnie z ww. załącznikiem nr 7 do protokołu dodatkowego nr 11 „zwalnianym pracownikom spółki:
- którzy zgłoszą zamiar rozwiązania stosunku pracy na mocy porozumienia stron z przyczyn dotyczących pracodawcy, z wyłączeniem pracowników, wobec których może być zastosowany tryb rozwiązania stosunku pracy z winy pracownika
- których, stanowisko pracy ulegnie likwidacji
- których, stosunek pracy rozwiąże się z powodu uzasadnionego nie przyjęcia nowych warunków pracy i płacy
- którzy zgłoszą wniosek o przejście na emeryturę
przysługuje odprawa w wysokości 9-cio miesięcznego wynagrodzenia. Zgodnie z treścią ww. protokołu powyższe ustalenia dotyczą stosunku pracy do dnia 31.12.2011 roku.
Pismem z dnia 06.06.2011r. Przedsiębiorstwo (...) S.A. w B. poinformowało działające wewnątrz spółki organizacje związkowe o tym, iż w wyniku wdrożenia zintegrowanego systemu teleinformatycznego przewidywany jest spadek pracochłonności zadań związanych z raportowaniem oraz dokumentowaniem transakcji gospodarczych. Wskazano, iż konsekwencją wprowadzenia systemu ERP będzie zmiana struktury organizacyjnej przedsiębiorstwa oraz zmniejszenie obsady w poszczególnych, objętych restrukturyzacją komórkach. Nadto wskazano, iż w związku z koniecznością ograniczenia zatrudnienia zostaną wypowiedziane umowy o pracę lub zaproponowane nowe warunki zatrudnienia dla niektórych pracowników.
W dniu 18 czerwca 2011r. odbyło się Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Przedsiębiorstwa (...) S.A. z siedzibą w B.. Podczas przedmiotowego Zgromadzenia akcjonariusze spółki (...) S.A. z siedzibą w B. wyrazili zgodę na emisję nowej serii akcji imiennych spółki, które to akcja miała nabyć spółka Zakład (...) S.A. z siedzibą w O.. W trakcie przedmiotowego Zgromadzenia zostaje zawarta przedwstępna umowa objęcia akcji przez Zakład (...) S.A. z siedzibą w O., która to spółka zobowiązuje się dokapitalizować spółkę Przedsiębiorstwo (...) S.A. z siedzibą w B. poprzez wniesienie wkładu pieniężnego na pokrycie akcji w wysokości 10 mln złotych.
W dniu 12 września 2011r. Zakład (...) S.A. z siedzibą w O. zawarła umowę objęcia akcji spółki (...) S.A. z siedzibą w B..
W dniu 03 października 2011r. Zakład (...) S.A. z siedzibą w O. objęła 62,68% akcji Przedsiębiorstwa (...) S.A. z siedzibą w B..
W dniu 20 września 2011r. do Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy został wprowadzony Protokół dodatkowy Nr 12, zgodnie z którym dokonano zmiany terminu wypłaty odprawy pieniężnej z tytułu rozwiązania stosunku pracy w związku z restrukturyzacją spółki wyznaczając nowy termin do dnia 31.12.2012r.
W latach 2011 i 2012 w związku z przeprowadzaną restrukturyzacją w spółce Przedsiębiorstwo (...) S.A. z siedzibą w B. zwalniani pracownicy otrzymywali odprawy w wysokości dziewięciomiesięcznego wynagrodzenia. Od 2013r. zaprzestano wypłacania zwolnionym pracownikom 9-cio miesięcznych odpraw pieniężnych.
Oświadczeniem z dnia 17.05.2013r. Przedsiębiorstwo (...) S.A. z siedzibą w B. wypowiedziało powódce umowę o pracę z zachowaniem 3- miesięcznego okresu wypowiedzenia, który upłynął w dniu 31.08.2013r. jako przyczynę wypowiedzenia wskazano przyczyny ekonomiczne firmy.
Przedsiębiorstwo (...) S.A. z siedzibą w B. w 2015r. wystąpiło do Państwowej Inspekcji Pracy Okręgowy Inspektorat Pracy w O. z prośbą o ustosunkowanie się Inspekcji w sprawie obowiązku wypowiedzenia pracownikom odprawy pieniężnej z tytułu odchodzenia z pracy w związku z restrukturyzacją spółki. W odpowiedzi na powyższe Państwowa Inspekcja Pracy w piśmie z dnia 09.12.2015r. wskazała, iż od dnia 01.01.2013r. roszczenia pracowników o wypłatę odprawy są bezprzedmiotowe z uwagi na czasowe obowiązywanie przepisu dotyczącego wypłaty przedmiotowych odpraw.
Pełnomocnik powódki wielokrotnie wzywał Przedsiębiorstwo (...) S.A. w B. i Zakład (...) S.A. z siedzibą w O. do zapłaty na rzecz powódki jaki innych zwolnionych pracowników 9-cio miesięcznej odprawy pieniężnej powołując się na treść porozumienia z dnia 18.05.201r. Pozwane spółki odmówiły wypłaty powódce jak i innym pracownikom wypłat 9-cio miesięcznych odpraw powołując się na fakt wprowadzenia do ZUZP Protokołu nr 11 i 12 wskazując, iż zgodnie z protokołem nr 12 postanowienia dotyczące wypłaty 9-cio miesięcznych odpraw obowiązywały do końca 2012r.
Pełnomocnik powódki w imieniu grupy pracowników spółki Przedsiębiorstwo (...) S.A. w B. występował również do organizacji związkowych działających przy (...) S.A. w B. z prośbą wyjaśnienie zaprzestania wypłat 9-cio miesięcznych odpraw pracownikom zwalnianym w 2013 i 2014 roku.
W latach 2013-2015 prowadzona była szeroka restrukturyzacja spółki Przedsiębiorstwo (...) S.A. w B.. W ramach przeprowadzanej restrukturyzacji w szczególności dokonywano redukcji zatrudnienia, likwidowano niektóre działy, zatrudniano nowych pracowników za pośrednictwem agencji pośrednictwa pracy, część produkcji przeniesiono do innych zakładów Grupy Kapitałowej O.
W tut. Sądzie toczyły się postępowania przeciwko Zakładom (...) S.A. o zawarcie umowy przyrzeczonej nabycia przez ww. spółkę akcji Przedsiębiorstwa (...) S.A. z siedzibą w B.. Zakład (...) S.A. wyrokami tut. Sądu został zobowiązany do złożenia oświadczeń woli ww. kwestii.
Średnie wynagrodzenie powódki liczone jak ekwiwalent za urlop wynosiło 2285,17 zł.
Wyrokiem z dnia 26.04.2018r Sąd Rejonowy w Opolu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych : zasądził od pozwanego Przedsiębiorstwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w B. na rzecz powódki A. B. (1) tytułem odprawy kwotę 14 944,84 zł ( czternaście tysięcy dziewięćset czterdzieści cztery złote 84/100 ) z ustawowymi odsetkami od dnia 1 czerwca 2014r. do dnia zapłaty, oddalił powództwo w pozostałym zakresie, zasądził od pozwanego Przedsiębiorstwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w B. na rzecz powódki A. B. (1) kwotę 1 800 zł (tysiąc osiemset złotych 00/100 ) tytułem zwrotu kosztów procesu, odstąpił od obciążania powódki A. B. (1) kosztami procesu w stosunku do Zakładów (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w O., nakazał ściągnąć od pozwanego Przedsiębiorstwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w B. na rzecz Skarbu Państwa — Sądu Rejonowego w Opolu kwotę 926,18 zł ( dziewięćset dwadzieścia sześć złotych 18/100 ) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych, nadł wyrokowi w punkcie I rygor natychmiastowej wykonalności co do kwoty 2285,17 zł.
Powództwo co do zasady zasługiwało na uwzględnienie.
Sąd Rejonowy dokonał ustaleń faktycznych w oparciu o całokształt zgromadzonego materiału dowodowego. Za wiarygodne uznano w całości dokumenty zebrane w toku postępowania, które nie budziły wątpliwości Sądu, co do ich zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy i nie były kwestionowane przez strony procesu. Ustalając stan faktyczny sprawy Sąd oparł się również na zeznaniach świadków oraz na przesłuchaniu powódki A. B. (1).
Przedmiotem sporu w niniejszej sprawie było roszczenie zgłoszone przez powódkę A. B. (1), dotyczące zapłaty kwoty 14.944,84 zł tytułem odprawy pieniężnej wynikającej z naruszenia przez pozwanych Przedsiębiorstwa (...) S.A. w B. i Zakładów (...) S.A. z siedzibą w O. gwarancji zatrudnienia powódki, wprowadzonej na podstawie postanowień porozumienia z dnia 18.05.2011r. zawartego pomiędzy związkami zawodowymi działającymi na terenie Przedsiębiorstwa (...) S.A. w B., a inwestorem strategicznym tj. Zakładami (...) S.A. z siedzibą w O.. Powódka uzasadniając swoje stanowisko procesowe podnosiła, iż w związku z prowadzoną restrukturyzacją pozwanego Przedsiębiorstwa (...) S.A. w B., w myśl zapisów zawartych w ww. porozumieniu, winna otrzymać odprawę w wysokości dziewięciomiesięcznego wynagrodzenia, nie zaś w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia jakie otrzymała od pozwanego Przedsiębiorstwa (...) S.A. w B.. W ocenie powódki dochodzenie przezeń roszczeń na podstawie porozumienia z dnia 18.05.2011r. jest zasadne bowiem stanowi ono w swojej istocie prawo pracy w rozumieniu art. 9 k.p.
Z kolei pozwane spółki w odpowiedzi na pozew jak i w toku całego postępowania konsekwentnie zaprzeczały jakoby porozumienie z dnia 18.05.2011r. miało charakter normatywny, a tym samym stanowiło źródło prawa pracy.
Istota sporu zatem koncentrowała się na ustaleniu charakteru prawnego porozumienia z dnia 18.05.2011r. zawartego pomiędzy związkami zawodowymi działającymi na terenie Przedsiębiorstwa (...) S.A. w B., a inwestorem strategicznym tj. Zakładami (...) S.A. z siedzibą w O..
Bezspornym w niniejszym postępowaniu był fakt, iż Przedsiębiorstwo (...) S.A. z siedzibą w B. jest byłą spółką Skarbu Państwa. W ramach prywatyzacji tejże spółki akcje spółki były sprzedawane jej pracownikom w konsekwencji czego w 2011r. stała się spółką prywatną, której akcje posiadali wyłącznie jej pracownicy. Spółka ta borykała się wówczas z problemami finansowymi z uwagi na m.in. spadek produkcji jak i z uwagi na zbyt dużą obsługę kadrową spółki. Bezspornym był nadto fakt, iż na początku 2011r. spółka Przedsiębiorstwo (...) S.A. z siedzibą w B. stała się przedmiotem zainteresowania, jako możliwy obiekt przejęcia przez inne spółki działające w branży. Owo zainteresowanie ww. spółką wykazywała spółka (...) Sp. z o.o. z siedzibą w O., której właścicielem był pan K. będący również właścicielem marki J., który to podmiot w marcu 2011r. rozpoczął wykupowanie akcji od akcjonariuszy Przedsiębiorstwa (...) S.A. z siedzibą w B., co traktowane było przez zarząd Przedsiębiorstwa (...) S.A. z siedzibą w B. jako tzw. „wrogie przejęcie” z uwagi na obawę zaprzestania produkcji tudzież zamknięcia fabryki w B.. Nie stanowił osi sporu również fakt, iż protokołem dodatkowym Nr 10 z dnia 15.02.2011r. do Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy wprowadzono dodatkowy punkt do art. 3 ZUZP o treści „pracownikom Przedsiębiorstwa (...) S.A. z siedzibą w B., zatrudnionym na podstawie umów o pracę zawartych przed dniem 01.01.2011r. na czas nieokreślony, w przypadku dokonania tzw. „wrogiego przyjęcia” Spółki, przez co należy rozumieć m.in. nabycie co najmniej 26% akcji Spółki, zawarcie umów przedwstępnych na sprzedaż akcji z udzieleniem pełnomocnictwa do głosowania na Walnym Zgromadzeniu pozwalającym na reprezentację co najmniej 26% akcji spółki, nabycie prawa do reprezentacji na Walnym Zgromadzeniu co najmniej 26% akcji spółki z tytułu dokonania czynności ww. przez inwestora branżowego lub inny podmiot, osobę prawną lub fizyczną, którego celem byłoby ograniczenie istnienia spółki, jej likwidacji w celu wyeliminowania spółki (...) S.A. z rynku poprzez przejęcie jej sieci sprzedaży, ograniczenie jej działalności gospodarczej poprzez ograniczenie jej dotychczasowej produkcji, podjęcie działań mających na celu likwidację spółki lub połączenie jej z inną spółką, co w konsekwencji doprowadzi do zwolnień grupowych lub indywidulanych pracowników spółki z przyczyn innych niż porozumienie stron, wypowiedzenie umowy o pracę przez pracownika, przejścia pracownika na rentę lub emeryturę – przysługują specjalne, związane z zaistnieniem powyższych sytuacji uprawnienia. W sytuacjach określonych powyżej pracodawca zobowiązuje się zwalnianym pracownikom wypłacić dodatkowo – niezależnie od innych świadczeń przysługujących na mocy przepisów prawa- jednorazowe odszkodowania w wysokości nie mniejszej niż 60-krotność średniego indywidualnego wynagrodzenia pracownika, którego dotyczy odszkodowanie. Średnie miesięczne wynagrodzenie będzie ustalone za okres 6 miesięcy poprzedzających rozwiązanie stosunku pracy, przy uwzględnieniu składników wynagrodzenia branych pod uwagę do określenia ekwiwalentu za urlop. Odszkodowanie to, będzie wypłacane w formie pieniężnej nie później niż w ostatnim dniu zatrudnienia”. Niewątpliwie w ocenie Sądu wprowadzenie powyższego zapisu miało na celu zabezpieczenie praw pracowników zatrudnionych w spółce (...) S.A.
Nie było przedmiotem sporu również i to, że około marca 2011r. zainteresowanie przejęcia Przedsiębiorstwa (...) S.A. z siedzibą w B. wykazał Zakład (...) S.A. z siedzibą w O., który rozpoczął wykupowanie akcji od akcjonariuszy Przedsiębiorstwa (...) S.A. z siedzibą w B. jak i to, że około kwietnia 2011r. zarząd Przedsiębiorstwa (...) S.A. z siedzibą w B. podjął decyzję o przejęciu zakładu przez Zakład (...) S.A. w O., który deklarował się przejąć spółkę w całości.
Efektem ww. przejęcia było zawarcie pomiędzy związkami zawodowymi działającymi przy Przedsiębiorstwie (...) S. A. w B. tj. (...) Związkiem Zawodowym (...), Związkiem Zawodowym (...) a Zakładem (...) S.A. w O. porozumienia z dnia 18.05.2011r. mocą którego, w przypadku nabycia przez inwestora co najmniej 51% akcji akcji spółki Przedsiębiorstwa (...) S.A. w B., inwestor jako akcjonariusz spółki zachowa następujące warunki: dotychczas obowiązujący w Spółce ZUZP będzie obowiązywał nadal przez okres 4 lat tj. do dnia 20.05.2015r., w przypadku zwolnień pracowników w ramach restrukturyzacji obowiązywać będą odprawy w jednakowej wysokości – niezależnie od długości okresu zatrudnienia danego pracownika w spółce, odpowiadającej dziewięciomiesięcznemu wynagrodzeniu tego pracownika, w ramach których to odpraw wliczana już będzie odprawa pieniężna wynikająca z ustawy o szczególnych zasadach rozwiazywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, przy czym postanowienie tego punktu nie dotyczyło pracowników spółki zatrudnionych na podstawie umów o pracę na czas określony oraz pracowników zatrudnionych w tzw. aparacie sprzedażowym spółki przez okres czasu krótszy niż 3 lata licząc wstecz od daty zawarcia porozumienia, którzy świadczą pracę poza siedzibą spółki, inwestor potwierdza gotowość nabycia wszystkich akcji spółki od dotychczasowych akcjonariuszy tej spółki, którzy wyraziliby wolę zbycia tych akcji w okresie do trzech lat od dnia podpisania porozumienia, a to za cenę nie mniejszą niż 9 zł za jedną akcje, spółka zachowa odrębną od inwestora podmiotowość prawną, inwestor potwierdził, iż zakład produkcyjny nie zmieni swojej siedziby, a produkcja tych samych grup wyrobów odbywać się będzie nadal pod marką O., chyba że analiza opłatności produkcji danych wyrobów wykaże inaczej, szczegóły funkcjonowania wydatków inwestycyjnych będą ustalana między zarządem spółki a zarządem inwestora. W treści przedmiotowego porozumienia wskazano, iż porozumienie to nie stanowi prawa pracy w rozumieniu art. 9 k.p., a nadto wskazano, iż porozumienie to będzie obowiązywać przez okres czterech lat tj. do dnia 20.05.2015r.
Konsekwencją zawarcia przedmiotowego porozumienia było wprowadzenie przez pozwaną spółkę (...) S.A. w B. w Zakładowym Układzie Zbiorowym Pracy z dnia 31.05.2011r. poprzez wprowadzenie Protokołu dodatkowego nr 11, w którym wskazano, iż pracownicy pozwanej spółki (...) S.A. w B., którzy będą zwalniani w ramach restrukturyzacji będą otrzymywali odprawy w wysokości 9-cio miesięcznego wynagrodzenia do dnia 20.09.2011r. Okres ten z uwagi na nadal przeprowadzaną restrukturyzację został przedłużony protokołem dodatkowym nr 12 z dnia 20.09.2011r. do dnia 31.12.2012r. Jak wykazało przeprowadzone postępowanie dowodowe w latach 2011 i 2012 większość zwalnianych pracowników faktycznie otrzymywała 9-cio miesięczne odprawy, co niewątpliwe było zgodne z zapisami porozumienia z dnia 18.05.2011r. jak i z zapisami Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy.
Sytuacja ta uległa w latach 2013-2015 kiedy to, pomimo nadal trwającej restrukturyzacji, pozwane odmówiły wypłaty odprawy pieniężnej w wysokości 9-cio miesięcznego wynagrodzenia wskazując, iż porozumienie z dnia 18.05.2011r. przestało obowiązywać wskutek wprowadzenia do ZUZP protokołów Nr 11 i 12 ustalających maksymalny termin wypłaty 9-cio miesięcznych odpraw tj. do dnia 31.12.2012r.
Zasadniczym problemem prawnym wymagającym rozstrzygnięcia w związku z odmiennym traktowaniem przez strony postępowania zapisów porozumienia z dnia 18.05.2011r. jest charakter owego porozumienia zawartego ze związkami zawodowymi przez inwestora Zakład (...) S.A. z siedzibą w O. – nabywcę akcji Przedsiębiorstwa (...) S. A. w B..
Podkreślić należy, iż w niniejszym postępowaniu należało rozstrzygnąć, czy porozumienie z dnia 18.05.2011r. zawarte pomiędzy związkami zawodowymi działającymi w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w B., a inwestorem Zakładem (...) S.A. z siedzibą w O., w związku z restrukturyzacją Przedsiębiorstwa (...) S.A. w B., jest źródłem prawa pracy w rozumieniu art. 9 § 1 k.p. Pakiet socjalny bowiem ma taką samą pozycję w hierarchii źródeł prawa jak układ zbiorowy pracy, a w konsekwencji stanowi przepis prawa pracy w rozumieniu art. 9 § 1 k.p.
Wskazać należy, iż praktyka zawierania pakietów socjalnych ma charakter powszechny, przy czym powstają one także przy zwykłym
przejęciu zakładu oraz w celu stabilizacji warunków zatrudnienia. Różnorodność tego typu porozumień, może częściowo uzasadniać rozbieżność poglądów orzecznictwa i doktryny, co do ich charakteru i skutków. W rozstrzyganej sprawie pakt socjalny dotyczył spółki Przedsiębiorstwo (...) w B. i został podpisany przez związki zawodowe działające przy tej spółce prawa handlowego z inwestorem (przyszłym nabywcą akcji tej spółki). Porozumienie w sprawie konkretnych gwarancji zawarł ze związkami zawodowymi w dniu 18.05.2011r. Zakład (...) S.A. z siedzibą w O.. Owo porozumienie było tylko formą pisemną ustaleń dokonanych trójstronnie między inwestorem tj. Zakładem (...) S.A. z siedzibą w O., spółką przejmowaną tj. (...)w B. oraz pracownikami, które to ustalenia poczynione były pomiędzy ww. podmiotami jeszcze przed podpisaniem przedmiotowego porozumienia. Niewątpliwie w ocenie Sądu powyższe oznacza, że porozumienie z dnia 18 maja 2011 r. (będące przedmiotem oceny), a zwłaszcza kwestie w nim zawarte tj. dotyczące zobowiązania wypłaty 9-cio miesięcznej odprawy obejmowało nie tylko pozwany Zakład (...) S.A. z siedzibą w O., ale i bezpośrednio pozwaną spółkę Przedsiębiorstwo (...) w B..
Przedmiotowe porozumienie stanowi zatem podstawę odpowiedzialności Przedsiębiorstwa (...) S.A. w B. za zobowiązanie zaciągnięte przez inwestora. Zakłady (...) S.A. w O. faktycznie uzyskała wpływ na decyzje podejmowane przez Przedsiębiorstwo (...) S.A. w B.. Podkreślić należy, że również powiązania kapitałowe pozwanych umożliwiają dochodzenie roszczeń z pakietu bezpośrednio od Przedsiębiorstwa (...) S.A. w B. jako pracodawcy powódki, która to spółka ma realną możliwość wykonania postanowienia porozumienia i jednocześnie ponosi odpowiedzialność za niewykonanie tego zobowiązania. Uznać należy, że pracodawca powódki jest związany zapisami porozumienia z dnia 18.05.2011r. w przedmiocie wypłaty odprawy pieniężnej w wysokości 9-cio miesięcznego wynagrodzenia, gdyż wykazał wolę jego realizacji. O powyższym świadczy fakt, że zapisy porozumienia z dnia 18.05.2011r. zostały włączone do Układu Zbiorowego Pracy, Przedsiębiorstwo (...) S.A. w B. przystąpiła do tego porozumienia i realizowała wypłaty odprawy pieniężnej w wysokości 9-cio miesięcznego wynagrodzenia. Powyższe wskazuje, że podpisanie przez Zakłady (...) S.A. w O. porozumienia z dnia 18.05.2011r. traktować należy jako działanie samego pracodawcy.
W uzasadnieniu uchwały z dnia 23 maja 2006r. III PZP 2/06 Sąd Najwyższy wskazał, że z treści art. 9 k.p. nie wynika wprost jakie podmioty mogą być stronami porozumień zbiorowych. Jednakże „strona pracodawcza” tj. pracodawca w znaczeniu konstytucyjnym z mocy właśnie art. 59 ust. 2 Konstytucji może zawrzeć porozumienie zbiorowe, które to porozumienie będzie wiązało pracodawcę jako stronę stosunku pracy w rozumieniu art. 3 k.p. Zaznaczyć nadto należy, iż zgodnie z art. 59 ust. 2 Konstytucji, związki zawodowe oraz pracodawcy i ich organizacje mają prawo do rokowań, w szczególności w celu rozwiązywania sporów zbiorowych, oraz do zawierania układów zbiorowych pracy i innych porozumień. W ocenie Sądu proste odczytanie tego przepisu mogłoby prowadzić do wniosku, że w zakresie zawierania układów zbiorowych pracy i innych porozumień zbiorowych, partnerem społecznym po stronie pracodawczej są wyłącznie pracodawcy i ich organizacje. Jednakże, gdyby pojęciu ,,pracodawca” w rozumieniu art. 59 ust. 2 Konstytucji nadać znaczenie określone w art. 3 k.p., to doszłoby do sprzeczności z tym wzorcem konstytucyjnym wielu przepisów prawa pracy, w tym przepisów Kodeksu pracy o układach zbiorowych. Posługując się pojęciem ,,pracodawca”, Konstytucja niewątpliwie odwołuje się
do zastanych pojęć i konstrukcji prawnych (Kodeksu pracy), ale samodzielnie ich nie
definiuje. Dlatego trafnie w literaturze stwierdza się, że wynikające z Konstytucji po-
jęcie pracodawcy jest szersze niż to, które wynika z Kodeksu pracy i w sensie konstytucyjnym stronę pracodawczą rokowań należy rozumieć szerzej oraz nie ma powodu, aby wyłączyć z tego np. inwestora, który ma nabyć akcje lub spółkę. Wprawdzie, na gruncie art. 59 ust. 2 Konstytucji ujętego w izolacji można by twierdzić, że stroną układu zbiorowego pracy mogą być tylko pracodawcy (w rozumieniu art. 3 k.p.) i ich organizacje, ale przy uwzględnieniu art. 20 Konstytucji, odwołującego się do ogólniejszego pojęcia partnerów społecznych i wyznaczającego im zadania polegające na dialogu, solidarności i współpracy, należy uznać, iż kolizja między art. 59 ust. 2 Konstytucji a regulacjami działu XI Kodeksu pracy nie występuje.
Sąd Najwyższy w cytowanej uchwale podkreślił, iż w polskim systemie prawnym obowiązują regulacje pozwalające ustalić, kto jest ,,przedsiębiorstwem kontrolującym pracodawcę”, a więc ,,prawdziwym pracodawcą”, czyli ,,pracodawcą konstytucyjnym”, a więc podmiotem uprawnionym do zaciągania w porozumieniu zbiorowym zobowiązań w imieniu i na rzecz pracodawcy jako strony stosunku pracy. Są to przepisy o ,,podmiocie (jednostce, przedsiębiorcy) dominującym” (art. 4 pkt 14 i 15 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych; art. 3 pkt 16 i 17
ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi; art. 3 ust. 1 pkt 37 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości; art. 4 pkt 3 ustawy z dnia 15
grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów; art. 1a ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych). Szczególne znaczenie w tym względzie mają uregulowania Kodeksu spółek handlowych dotyczące spółek dominujących. Zgodnie z art. 4 § 1 pkt 4 tego Kodeksu, użyte w nim określenie spółka dominująca oznacza spółkę handlową w przypadku, gdy: a) dysponuje bezpośrednio lub pośrednio większością głosów na zgromadzeniu wspólników albo na walnym zgromadzeniu,
także jako zastawnik albo użytkownik, bądź w zarządzie innej spółki kapitałowej
(spółki zależnej), także na podstawie porozumień z innymi osobami, lub b) jest
uprawniona do powoływania lub odwoływania większości członków zarządu innej
spółki kapitałowej (spółki zależnej) albo spółdzielni (spółdzielni zależnej), także na
podstawie porozumień z innymi osobami, lub c) jest uprawniona do powoływania lub
odwoływania większości członków rady nadzorczej innej spółki kapitałowej (spółki
zależnej) albo spółdzielni (spółdzielni zależnej), także na podstawie porozumień z
innymi osobami, lub d) członkowie jej zarządu lub członkowie jej rady nadzorczej
stanowią więcej niż połowę członków zarządu innej spółki kapitałowej (spółki zależ-
nej) albo spółdzielni (spółdzielni zależnej), lub e) dysponuje bezpośrednio lub po-
średnio większością głosów w spółce osobowej zależnej albo na walnym zgromadzeniu spółdzielni zależnej, także na podstawie porozumień z innymi osobami, lub f)
wywiera decydujący wpływ na działalność spółki kapitałowej zależnej albo spółdzielni
zależnej. Uregulowana jest także sytuacja, gdy dwie spółki handlowe dysponują
wzajemnie większością głosów (art. 4 § 3-5 k.s.h.). Ustalenie spółki dominującej jest
o tyle proste, że spółka dominująca ma obowiązek zawiadomić spółkę kapitałową
zależną o powstaniu stosunku dominacji (art. 6 k.s.h.). W zakresie uregulowań objętych Kodeksem spółek handlowych, które są podstawowe dla rozstrzygnięcia przedstawionego zagadnienia, ,,przedsiębiorstwem kontrolującym pracodawcę”, czyli
,,prawdziwym pracodawcą”, ,,pracodawcą konstytucyjnym”, podmiotem uprawnionym
do zaciągania w porozumieniu zbiorowym zobowiązań w imieniu i na rzecz pracodawcy będącego spółką handlową jako strony stosunku pracy, jest spółka dominująca. Spółka Zakłady (...) S.A. w O. zawarła porozumienie zbiorowe w imieniu i na rzecz Przedsiębiorstwa (...) S.A. w B. będącej pracodawcą, a następnie po zakupie większości jej akcji stała się spółką dominującą. W takiej sytuacji należy uznać, że zobowiązania podjęte przez spółkę handlową (inwestora) w imieniu i na rzecz spółki handlowej będącej pracodawcą, po zakupie większości akcji tej spółki i uzyskaniu pozycji dominującej, wiążą bezpośrednio spółkę zależną będącą pracodawcą. W tym stanie rzeczy w ocenie Sądu rozpoznającego niniejszą sprawę postanowienia porozumienia z dnia 18.05.2011r. dotyczące gwarancji socjalnych, pracowniczych i związkowych, zawartego w procesie restrukturyzacji spółki Przedsiębiorstwo (...) S.A. w B., pomiędzy związkami zawodowymi działającymi u pracodawcy powódki tj. spółki Przedsiębiorstwo (...) S.A. w B., a spółką handlową, która po nabyciu akcji stała się spółką dominującą nad spółką zależną będącą pracodawcą są przepisami prawa pracy w rozumieniu art. 9 § 1 k.p.
Niezależnie od powyższego wskazać należy, iż przeprowadzone postępowanie dowodowe, a zwłaszcza obszerne zeznania świadków wykazało, iż w 2013r. nadal była przeprowadzana restrukturyzacja pozwanej spółki Przedsiębiorstwo (...) S.A. w B., która to restrukturyzacja była w rzeczywistości kontynuacją restrukturyzacji z 2011 i 2012r. Zaznaczyć w tym miejscu należy, iż z zeznań prawie wszystkich świadków w niniejszej sprawie wprost wynika, iż w spornym okresie czasu w pozwanej spółce Przedsiębiorstwo (...) S.A. w B. dochodziło do zwolnień pracowników, do likwidacji stanowisk pracy tudzież do minimalizowania produkcji w siedzibie spółki tj. w B.. Sytuacja pracowników była z jednej strony zagrożona bowiem każdy z pracowników liczył się w tymże czasie z niespodziewaną utratą pracy, a z drugiej strony sytuacja te była spokojna bowiem pracownicy ci wobec posiadanej przezeń wiedzy co do treści porozumienia z dnia 18.05.2011r. byli przekonani, iż w przypadku ich zwolnienia otrzymają odprawę gwarantowaną zapisami porozumienia z dnia 18.05.2011r. Niewątpliwie w ocenie Sądu powyższe bezspornie wskazuje, iż w spornym okresie czasu tj. w latach 2013-2014, wbrew stanowisku pozwanych, była nadal przeprowadzana restrukturyzacja pozwanej spółki Przedsiębiorstwo (...) S.A. w B.. Podkreślić w tym miejscu należy, iż o tym, że w pozwanej spółce (...) S.A. w latach 2013-2014 była przeprowadzana głęboka tudzież zaawansowana restrukturyzacja świadczą również przedłożone w toku procesu sprawozdania finansowe pozwanych spółek.
W ocenie Sądu Rejonowego, zebrany materiał dowodowy w sprawie, wobec bezspornie przeprowadzanej restrukturyzacji pozwanej spółki (...) S.A. w latach 2013-2014 jak i wobec ustalenia normatywnego charakteru porozumienia z dnia 18.05.2011r., jednoznacznie wykazał, iż w związku z oświadczeniem pracodawcy tj. Przedsiębiorstwa (...) S.A. z siedzibą w B. o wypowiedzeniu stosunku pracy z zachowaniem 3- miesięcznego okresu wypowiedzenia, który upłynął w dniu 31.08.2013r., w którym to oświadczeniu jako przyczynę wypowiedzenia wskazano przyczyny ekonomiczne firmy, w myśl zapisów porozumienia z dnia 18.05.2011r. powódce przysługiwała 9-cio miesięczna odprawa pieniężna. Wynagrodzenie powódki wynosiło 2 285,17 zł czyli przyjmując, że powódce przysługiwała odprawa w wysokości 9-cio krotności miesięcznego wynagrodzenia, powinna otrzymać kwotę 20 566,35 zł. Pozwana wypłaciła powódce kwotę 5 621,51 zł i do zapłaty pozostała kwotą 14 944,84 zł.
W ocenie Sądu Rejonowego rozpoznającego niniejszą sprawę pakt socjalny w postaci porozumienia z dnia 18.05.2011r. stanowi źródło prawa pracy, a tym samym pracownik może bezpośrednio z jego postanowień wywodzić indywidualne roszczenie wobec pracodawcy. Konsekwencją powyższych rozważań jest zasądzenie od pozwanego Przedsiębiorstwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w B. na rzecz powódki A. B. (1) kwoty 14.944,84 zł tytułem należnej jej odprawy wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 01.06.2014r. do dnia zapłaty tj. zgodnie z żądaniem pozwu, o czym w punkcie I wyroku.
Wskazać należy, iż w celu realizacji funkcji ochronnej prawa pracy konieczne jest zaaprobowanie w niniejszej sprawie stanowiska, że pozbawienie powódki odprawy pieniężnej narusza art. 8 k.p. Warto w tym miejscu przytoczyć wyrok z dnia 10.10.2006r. wydany w sprawie I PK 92/06, w którym Sąd Najwyższy wprost wskazał, iż zaniechanie terminowego przeprowadzenia koniecznej restrukturyzacji „w celu ochrony przeważającej ilości miejsc pracy” w okresie gwarantowanego zatrudnienia, a następnie zwolnienie wszystkich pracowników z przyczyn dotyczących pracodawcy, zmierzające go uniknięcia wypłat dodatkowych odpraw pieniężnych przysługujących pracownikom zwolnionym po upływie tego okresu, co niewątpliwie miało miejsce w niniejszej sprawie, może być oceniane jako sprzeczne ze społeczno- gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współżycia społecznego.
W niniejszej sprawie strona pozwana pozostawała w zwłoce w wypłacie należnej powódce odprawy, zatem za zasadne należało uznać roszczenie o odsetki ustawowe. Zgodnie z art. 481 § 1 k.c. w zw. z art. 300 k.p. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.
Mając na uwadze fakt, iż pracodawcą powódki była spółka Przedsiębiorstwo (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w B., a pakiet socjalny należy do przedmiotu zbiorowego prawa pracy, powództwo w stosunku po pozwanej spółki Zakłady (...) S.A. w O., należało oddalić o czym w punkcie II wyroku. Inwestor kapitałowy nie był pracodawcą powódki i w tym przypadku dopuszczalność stosowania konstrukcji prawa cywilnego ( umowy o świadczenie przez osobę trzecią i na rzecz osoby trzeciej – art. 391 i 393 k.c. ) wyłączona jest ze względu na art. 300 k.p., którego literalne brzmienie wyklucza stosowanie przepisów kodeksu cywilnego do zbiorowych stosunków pracy.
Zgodnie z art. 98 § 1 k.p.c. strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu).
Do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata (radcę prawnego) zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego adwokata (radcy prawnego), koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony (art. 98§3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c.).
W niniejszej sprawie powódka była reprezentowana przez fachowego pełnomocnika (radcę prawnego ) i jednocześnie wraz z pozwem złożyła wniosek o zasądzenie od pozwanych na jej rzecz zwrotu kosztów zastępstwa procesowego wg, norm przepisanych.
W związku z tym, iż powództwo co do zasady zostało w całości uwzględnione , Sąd - zgodnie z art. 98 § 1 i 3 k.p.c. - nałożył na pozwaną spółkę Przedsiębiorstwo (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w B. obowiązek zwrotu powódce niezbędnych kosztów procesu tj. kosztów zastępstwa procesowego.
Koszty zastępstwa procesowego wyliczone zostały wg. stawek minimalnych wynagrodzenia radcy prawnego tj. kwoty 1800 zł - określonej w § 6 pkt 5 w zw. z § 11 ust. l pkt.2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. Nr 163, poz. 1349 z póź.zm.). Taką też kwotę Sąd zasądził od Przedsiębiorstwa (...) S.A. z siedzibą w B. na rzecz powódki w punkcie III wyroku. Żądanie przez pełnomocnika kosztów zastępstwa procesowego w wysokości trzykrotności stawki minimalnej określonej w rozporządzeniu wydaje się być wysoce zawyżone i niczym nie uzasadnione zważywszy na rodzaj sprawy i brak nadzwyczajnych okoliczności uzasadniających tak wysokie wynagrodzenie.
W punkcie IV wyroku, Sąd Rejonowy na podstawie art. 102 k.p.c. odstąpił od obciążania powódki kosztami procesu w stosunku do Zakładów (...) S.A. z siedzibą w O. z uwagi na fakt, iż powódka wobec operacji prawnych między pozwanymi spółkami mogła mieć wątpliwości co do prawidłowego oznaczenia podmiotu zobowiązanego do zapłaty odprawy. Zaznaczyć należy, że okolicznością wskazaną w art. 102 k.p.c. jest również precedensowy charakter rozpoznawanej sprawy, gdyż mieliśmy do czynienia z rozbieżnością poglądów, co do wykładni przepisów budzących wątpliwości. Mając na względzie powyższe oraz dokonując oceny wszystkich okoliczności niniejszej sprawy uznać należy, że zachodzi wypadek szczególnie uzasadniający odstąpienie od obciążania strony powodowej kosztami procesu strony przeciwnej.
O niepokrytych kosztach sądowych (a zatem o opłacie sądowej od pozwu, od uiszczenia której powódka była z mocy ustawy zwolniona) jak również o poniesionych w sprawie wydatkach Sąd orzekł w oparciu o art. 113 u.k.s.c., nakazując ściągnąć od pozwanego Przedsiębiorstwa (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w B. kwotę 926,18 zł.
Zgodnie z przepisem art. 477 2 § 1 k.p.c. zasądzając należność pracownika w sprawach z zakresu prawa pracy, sąd z urzędu nadaje wyrokowi przy jego wydaniu rygor natychmiastowej wykonalności w części nieprzekraczającej pełnego jednomiesięcznego wynagrodzenia pracownika. Takie rozstrzygnięcie zostało zatem zamieszczone w pkt. VI części dyspozytywnej wyroku.
Apelację od powyższego wyroku wniósł pozwana ad. 1 Przedsiębiorstwo (...) S.A. w B., zaskarżając wyrok Sądu Rejonowego w Opolu
w zakresie pkt I, III,V oraz VI zarzucając:
- naruszenie przez Sąd I instancji przepisów postępowania, mające istotny wpływ na treść zaskarżonego wyroku, a to naruszenie przepisu art. 328 § 2 k.p.c. poprzez brak przytoczenia przez Sąd I instancji w uzasadnieniu wyroku dowodów, na których się oparł wnioskując,
iż powódka skutecznie wykazała zasadność swojego roszczenia wobec pozwanej ad. 1, gdyż daleko niewystarczającym - dla prześledzenia argumentacji orzeczenia tego Sądu i poznania motywów zaskarżonego wyroku - jest jedynie: zbiorcze wymienienie dowodów przeprowadzonych w sprawie bez zaprezentowania analizy i odniesienia się do nich oraz bez podania, którym dowodom Sąd odmówił wiarygodności i mocy dowodowej (i z jakiej przyczyny), a na których dowodach Sąd ten oparł się przy rekonstrukcji stanu faktycznego, skutkiem czego nie jest wiadomym, jak Sąd Rejonowy doszedł do ustalenia stanu faktycznego przedstawionego w uzasadnieniu wyroku w oparciu o łącznie wszystkie dowody, skoro praktycznie wszystkie zeznania świadków wnioskowanych przez powódkę były sprzeczne
z zeznaniami świadków zawnioskowanych przez pozwaną ad. 1 w najistotniejszych zagadnieniach odnoszących się min. do: prowadzenia lub nieprowadzenia restrukturyzacji pozwanej ad. 1 Spółki po dniu 31.12.2012 roku, rozumienia znaczenia pojęcia „restrukturyzacji” i jej zakresu przedmiotowego, przyczyn zwolnień pracowników pozwanej ad. 1 w roku 2013, relacji porozumienia z dnia 18 maja 2011 r. (zwanego dalej także jako „Porozumienie") do Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy obowiązującego wówczas
w pozwanej ad. 1 (zwanego dalej jako „ZUZP"), a także wiedzy wszystkich pracowników pozwanej ad. 1 o tym, że 9-miesięczne odprawy będą wypłacane tylko do końca 2012 roku, bezkrytyczne relacjonowanie poglądu procesowego powódki zamieszczonego w uzasadnieniu zaskarżonego jako stanowiska Sądu (łącznie z błędami, na które uprzednio wskazywała strona pozwana), bez konkretnego wyjaśnienia z jakich przyczyn Porozumienie miałoby mieć charakter normatywny oraz stanowić pakiet socjalny, a także jaka była relacja Porozumienia do ZUZP obowiązującej wówczas w pozwanej ad. 1, stwierdzenie w uzasadnieniu wyroku,
że „Pakiet socjalny bowiem ma taką samą pozycję w hierarchii źródeł prawa jak układ zbiorowy pracy, a w konsekwencji stanowi przepis prawa pracy w rozumieniu art. 9 § 1 k.p.”, jeżeli jednocześnie nie zostało podane w zaskarżonym orzeczeniu w sposób wyczerpujący
i przekonujący, na jakiej podstawie Sąd doszedł do takiej konstatacji, a także jaki był stosunek Porozumienia do ZUZP obowiązującego wówczas w pozwanej ad. 1 oraz jakie było następstwo czasowe i wzajemne oddziaływanie Porozumienia oraz protokołów dodatkowych nr 11 i nr 12 do ZUZP;
- sprzeczność istotnych w sprawie ustaleń faktycznych z treścią zgromadzonego w tym procesie materiału dowodowego wskutek naruszenia przepisu art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie oceny dowodów w sposób sprzeczny z zasadami logicznego rozumowania
i wskazaniami doświadczenia życiowego, a to w związku z uznaniem, iż: Porozumienie „było tylko formą pisemną ustaleń dokonanych trójstronnie pomiędzy inwestorem tj. Zakładem (...) S.A. z siedzibą w O., spółką przejmowaną tj. Przedsiębiorstwem (...) S.A. z siedzibą w B. oraz pracownikami, które to ustalenia poczynione były pomiędzy ww. podmiotami jeszcze przed podpisaniem przedmiotowego porozumienia.", podczas gdy nie zostało jednocześnie podane: kiedy, gdzie i w jakiej formie miałoby nastąpić te wcześniejsze trójstronne uzgodnienie dotyczące wypłaty przez pozwaną ad. 1 dziewięciomiesięcznych odpraw, na jakiej podstawie prawnej lub w oparciu o jakie upoważnienie pozwana ad. 2 miałaby reprezentować pozwaną ad. 1 przy zawieraniu Porozumienia, które z kolei miałoby być następstwem wcześniejszych trójstronnych ustaleń poczynionych pomiędzy pozwanami spółkami i związkami zawodowymi działającymi przy pozwanej ad. 1 w przedmiocie wypłaty przez pozwaną ad. 1 dziewięciomiesięcznych odpraw, restrukturyzacja pozwanej ad. 1 Spółki po dniu 31.12.2012 roku była kontynuacją wcześniej prowadzonej restrukturyzacji w tej Spółce, przyczyną zwolnienia w roku 2013 powódki jako pracownika pozwanej ad. 1 była restrukturyzacja tej Spółki, dopuszczenie się błędów w poczynionych ustaleniach faktycznych, mających istotny wpływ na zaskarżony wyrok, a to poprzez: przyjęcie, że sześciokrotność miesięcznego wynagrodzenia powódki za pracę wynosi 14.944,84 zł, podczas gdy Sąd I instancji jednocześnie ustalił, że średnie miesięczne wynagrodzenie powódki liczone jak ekwiwalent za urlop wypoczynkowy wynosiło 2.285,17 zł, co wobec tego winno stanowić iloczyn w kwocie 13.711,02 zł (6 x 2.285,17 zł = 13.711,02 zł), stanowiącej wysokość dochodzonej przez powódkę w tym procesie, przyjęcie, że objęcie przez pozwaną ad. 2 pakietu większościowego akcji w pozwanej ad. 1 - będące rezultatem podwyższenia kapitału zakładowego w pozwanej ad. 1, wynikającego z uchwały Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia pozwanej ad. 1
z dnia 18.06.2011 r. - nastąpiło w dniu 03.10.2011 r., podczas gdy miało to miejsce w dniu 22.09.2011 r. (kiedy to nastąpiła zmiana wpisu w KRS w tym przedmiocie), co miało wypływ na przyjęcie przez Sąd I instancji nieprawidłowej daty wejścia w życie Porozumienia przyjęcie, że Protokół Dodatkowy nr 11 do ZUZP z dnia 31.05.2011 r. obowiązywał od dnia jego sporządzenia, podczas gdy wszedł on w życie w dniu 01 lipca 2011 r. (co wynika
z adnotacji inspektora PIP), przyjęcie, że Protokół Dodatkowy nr 12 do ZUZP z dnia 20.09.2011 r. obowiązywał od dnia jego sporządzenia, podczas gdy wszedł on w życie w dniu 01 października 2011 r. (co wynika z adnotacji inspektora PIP), przyjęcie, że „pracownicy ci wobec posiadanej przezeń wiedzy co do treści porozumienia z dnia 18.05.2011 r. byli przekonani, iż w przypadku ich zwolnienia [w 2013 r.] otrzymają odprawę gwarantowaną zapisami porozumienia z dnia 18.05.2011 r.", podczas gdy z relacji większości świadków przesłuchanych w tej sprawie wynikało, że w załodze pracowniczej pozwanej ad. 1 powszechna była wiedza o tym, że 9-miesięczne odprawy będą wypłacane tylko do końca 2012 roku, przyjęcie, że wypowiedzenie umowy o pracę powódce dokonane przez pozwaną ad. 1 w 2013 roku było intencjonalnym zachowaniem tego pracodawcy, który to z góry zaplanował wobec osoby powódki i dlatego zaniechał wcześniejszego rozwiązania umowy
o pracę zawartej z powódką w ramach „terminowego przeprowadzenia koniecznej restrukturyzacji" we wcześniejszym okresie obejmującym lata 2011-2012, jakkolwiek
nie było żadnego dowodu, a nawet twierdzenia powódki, aby jej stosunek pracy mógł czy powinien wygasnąć już w okresie do dnia 31.12.2011 r., a jedynie pozwana ad. 1 celowo by tego wcześniej zaniechała, przyjęcie, że przyczyną zwolnienia w roku 2013 powódki jako pracownika pozwanej ad. 1 była restrukturyzacja tej Spółki, podczas gdy z dowodów przeprowadzonych przez Sąd wynikało, że przyczyną wypowiedzenia umowy o pracę powódce był spadek zamówienia na produkty pozwanej ad. 1, przy wytwarzaniu których powódka bezpośrednio świadczyła pracę;
- naruszenie prawa materialnego: w postaci art. 9 § 1 K.p. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie do Porozumienia i w rezultacie przydanie temu Porozumieniu charakteru normatywnego oraz uznanie go za tzw. pakiet socjalny w odniesieniu do punktu 2 tego Porozumienia, podczas gdy Sąd Rejonowy przyjął, że pozwana ad. 2 była już w dacie zawierania Porozumienia „prawdziwym pracodawcą” wobec pracowników pozwanej ad. 1, chociaż wtedy jeszcze pozwana ad. 2 nie posiadała bezpośrednio lub choćby pośrednio większości akcji pozwanej ad. 1 (pozwana ad. 2 nie była więc wtedy spółką dominującą wobec pozwanej ad. 1) i nie było też wówczas wiadomym czy w ogóle i kiedy pozwana ad. 2 uzyska taki wolumen akcji,
- naruszenie art. 8 K.p. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie wskutek przyjęcia,
że wypowiedzenie umowy o pracę powódce dokonane przez pozwaną ad. 1 w 2013 roku było intencjonalnym zachowaniem tego pracodawcy, który z góry zaplanował to wobec osoby powódki i dlatego zaniechał wcześniejszego rozwiązania umowy o pracę zawartej z powódką w ramach „terminowego przeprowadzenia koniecznej restrukturyzacji" we wcześniejszym okresie obejmującym lata 2011 - 2012, co stanowiłoby działanie sprzeczne ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współżycia społecznego -podczas gdy w niniejszej sprawie brak było jakiegokolwiek dowodu (czy nawet twierdzenia powódki), aby stosunek pracy A. B. (1) mógł czy powinien był wygasnąć już w okresie do dnia 31.12.2011 r., a tylko pozwana ad. 1 celowo by tego wcześniej zaniechała, i przy tym jednocześnie Sąd I instancji nie wskazał konkretnie, na czym miałaby polegać ta sprzeczność ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa i z jakimi zasadami współżycia społecznego miałoby to kolidować.
W związku z powyższym, wnosił o: zmianę ww. wyroku w zakresie punktów I, III, V oraz VI zaskarżonego wyroku i w rezultacie o oddalenie powództwa wobec pozwanej ad. 1
w całości, zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej ad. 1 zwrotu kosztów postępowania przed Sądem Rejonowym w Opolu oraz orzeczenie o zwrocie dla pozwanej ad. 1 spełnionego przez pozwaną ad. 1 na rzecz powódki - w ramach nadanego zaskarżonemu wyrokowi rygoru natychmiastowej wykonalności - świadczenia w postaci kwoty 2.285,17 zł, zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej ad. 1 zwrotu kosztów procesu za postępowanie apelacyjne, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych w stawce minimalnej.
Apelację od powyższego wyroku wniosła także powódka
A. B. (1)
w zakresie pkt II i III zarzucając naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 366 § 1 k.c w zw. z art. 369 k.c. oraz w zw. z art. 370 k.c. i 391 k.c,, a także art. 300 k.p. i art. 65 § 2 k.c. poprzez ich niezastosowanie i przyjęcie, że spółka (...) S.A. nie jest odpowiedzialna za zapłatę na rzecz powódki i w konsekwencji oddalenie powództwa przeciwko temu podmiotowi, podczas gdy odpowiedzialność (...) S.A. oraz (...)S.A. w ustalonym stanie faktycznych sprawy jest łączna; naruszenie przepisów art. 98 § 1 k.c. w zw. z § 6 pkt 5 oraz § 11 pkt 1 ppkt 2 oraz w zw. z § 2 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu z dnia 28.09.2002 r., poprzez nieuwzględnienie zawiłości sprawy oraz nakładu pracy i wkładu pełnomocnika powódki w przyczynienie się do jej wyjaśnienia
i rozstrzygnięcia oraz czasu poświęconego na przygotowanie i prowadzenie sprawy, a także obszerności i stopnia skomplikowania materiału dowodowego, a w konsekwencji zasądzenie od Pozwanej ad 1 na rzecz powódki kosztów zastępstwa procesowego w wysokości stawki minimalnej, podczas gdy skomplikowanie stanu faktycznego oraz prawnego sprawy, zakres podjętych czynności, zaangażowanie i nakład pracy pełnomocnika powódki uzasadniają zasądzenie obowiązku zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w wysokości trzykrotności stawki minimalnej.
W związku z powyższym wnosiła o zmianę ww. orzeczenia poprzez zasądzenie
od Pozwanych na rzecz powódki kwoty 14.944,84 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 01.06.2014 r. do dnia zapłaty;
- zasądzenie od Pozwanych na rzecz powódki zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego za postępowanie przed Sądem I Instancji, w wysokości trzykrotności stawki minimalnej;
- zasądzenie od Pozwanych na rzecz powódki kosztów postępowania przed Sądem II instancji, w tym kosztów zastępstwa procesowego w wysokości stawki minimalnej.
Na podstawie art. 368 § 1 pkt. 4 w zw. z art. 382 k.p.c. wnosi o dopuszczenie
i przeprowadzenie dowodów z:
- trzech (3) postanowień Sądu Rejonowego w Opolu (z dnia: 29.08.2016 r., 22.06.2017 r.
i 29.12.2017 r.) w przedmiocie oddalenia wniosków powoda o zabezpieczenie roszczenia wydanych w sprawie IV P 256/16;
- repliki pełnomocnika Sądu Rejonowego w Opolu z dnia 25.01.2018 r. na skargę
o stwierdzenie przewlekłości postępowania w sprawie IV P 256/16 (sygn. akt: V S 1/18);
- orzeczenia Sądu Okręgowego w Opolu z dnia 06.02.2018 r. o oddaleniu wniosku
o stwierdzenie przewlekłości postępowania w sprawie IV P 256/16 (sygn. akt: V S 1/18);
W odpowiedzi na apelację pozwanego ad. 1 powódka wniosła o oddalenie apelacji
w całości, jako oczywiście bezzasadnej i zasądzenie na rzecz powódki kosztów postepowania przed Sądem Okręgowym w wysokości dwukrotności stawki minimalnej.
Wyrokiem z dnia 10.01.2019 r., sygn. akt V Pa 81/18, V Pz 25/18 Sąd Okręgowy
w Opolu V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych:
IX. zmienił zaskarżony wyrok w pkt I, III, V i VI w ten sposób, że powództwo oddalił, odstępując od obciążania powódki kosztami zastępstwa procesowego na rzecz strony pozwanej Przedsiębiorstwa (...) S.A.,
X. oddalił apelację powódki,
XI. oddala zażalenie strony pozwanej Zakładów (...) S.A,
XII. odstąpił od obciążania powódki kosztami postępowania apelacyjnego na rzecz strony pozwanej Przedsiębiorstwa (...) S.A.,
XIII. zasądził od powódki A. B. (1) na rzecz strony pozwanej Przedsiębiorstwa (...) S.A. kwotę 2285,17 zł tytułem zwrotu świadczenia spełnionego na podstawie rygoru natychmiastowej wykonalności.
Powódka A. B. (1) wniosła skargę kasacyjną od powyższego wyroku, zaskarżając go w całości i zarzucając:
A) naruszenie przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy:
1. art. 328 § 2 k.p.c. w związku z art. 391 § l k.p.c. - poprzez sporządzenie uzasadnienia zaskarżonego wyroku niezgodnie z wymaganiami tego przepisu, w sposób lakoniczny, nieprecyzyjny, bez wyjaśnienia (w sposób dostateczny) motywów rozstrzygnięcia, pomijający odniesienie się do kwestii oceny dowodów czy ustaleń stanu faktycznego - dokonanych przez Sąd I instancji - powołanie się na wybrane dwa, fragmenty zeznań, dwóch osób zarządzających Pozwanami, celem zastosowania rozumienia Porozumienia zgodnie
z przyjętymi odgórnie założeniami, z pominięciem pozostałych dowodów i argumentów oraz niezwykle skrótowe i jedynie częściowe przedstawienie argumentacji prawnej związanej
z przepisami mającymi zastosowanie w stanie faktycznym niniejszej sprawy - co de facto opiera się na skopiowaniu (wyłącznie) argumentów przytaczanych przez Pozwane
z pominięciem i brakiem rozważenia argumentacji powódki, a co uniemożliwia kontrolę tego orzeczenia, które to naruszenia w szczególności przejawiają się w:
- braku wskazania czy Sąd II instancji podziela ustalenia stanu faktycznego dokonane przez Sąd I instancji czy też przyjmuje własne ustalenia, a jeśli tak - to jakie, w jakim zakresie
i na jakich dowodach opiera on te odmienne ustalenia;
- braku odniesienia się do, przyjętego przez Sąd Rejonowy, naruszenia przez Pozwane
art. 8 k.p., który wskazany został przez Sąd Rejonowy jako samoistna podstawa zasadności roszczenia powódki;
- luźnym przytoczeniu na poparcie dokonanej oceny prawnej stanu faktycznego dwóch krótkich, wyrwanych z kontekstu, wypowiedzi osób zarządzających Pozwanami, w których wskazywali oni de facto jedynie na swoje oceny, a nie fakty, z pominięciem odniesienia się do wszelkich pozostałych dowodów, w tym do zeznań pozostałych świadków, a nawet wbrew faktycznym wypowiedziom świadków K. D. (1) oraz M. P. (3)
(na które to powołał się w uzasadnieniu swojego orzeczenia Sąd Okręgowy);
- braku odniesienia się, a nawet rozważenia argumentów, zarzutów i tez podniesionych
w apelacji powódki oraz w złożonej przez nią odpowiedzi na apelację Pozwanej ad 1
i ograniczeniu się jedynie do zauważenia, że pisma takie zostały złożone; braku rozważenia
i odniesienia się - przy ocenie charakteru Porozumienia - treści Protokołu dodatkowego nr 10 do ZUZP oraz upoważnienia udzielonego Inwestorowi (Pozwanej ad 2) przez Pozwaną ad 1, w tym dokumencie, do negocjacji oraz zawarcia umowy społecznej regulującej prawa
i interesy pracowników Pozwanej ad l po jej przejęciu przez Inwestora;
- braku rozważenia, a nawet zauważenia, poruszanego przez powódkę (w toku postępowania przed Sądem I instancji oraz na etapie postępowania przed Sądem Okręgowym) problemu braku wręczenia pracownikom Pozwanej ad. 1 wypowiedzeń zmieniających ich warunki pracy i płacy, na podstawie których pracownicy Pozwanej ad. 1 zostaliby pozbawieni uprawnień do świadczeń, wprowadzonych do ich indywidualnych stosunków pracy na mocy Protokołów dodatkowych nr 11 i 12 do ZUZP i wpływu tego zaniechania Pozwanach na uprawnienie powódki do uzyskania odprawy na podstawie obowiązujących nadal (w 2013 r.) postanowień Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy,
- braku zauważenia faktu zawarcia Protokołu dodatkowego nr 14 do ZUZP, na mocy którego uprawnienia pracowników Pozwanej ad l, przysługujące im w listopadzie 2012 r.
(w tym w szczególności prawo do odprawy w wysokości dziewięciomiesięcznego wynagrodzenia, a wynikające z Protokołów dodatkowych nr 11 i 12 do ZUZP) zostało przedłużone do 30 maja 2015 r., a zatem obowiązywało także (w ZUZP) w 2013 r.
tj. w czasie gdy został rozwiązany przez pracodawcę stosunek pracy powódki - w związku
z restrukturyzacją i wraz z likwidacją jej stanowiska pracy;
2. art. 217 §2 k.p.c. w zw. z art. 381 k.p.c. - poprzez oparcie orzeczenia na nowych okolicznościach i tezach podniesionych przez Pozwane dopiero w apelacji, a odnoszących się do rzekomego uchylenia/zmiany Porozumienia z dnia 18.05.2011 r. przez Protokoły dodatkowe nr 11 i 12 do ZUZP, podczas gdy Pozwane w toku postępowanie przed Sądem
I instancji nie tylko nie podnosiły takich okoliczności i tez, ale wprost zaprzeczały takim twierdzeniom - na co uwagę zwracała powódka w pkt III odpowiedzi na apelację;
3. art. 217 § l i § 2 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c. w zw. z art. 232 zd. 2 k.p.c. - poprzez oddalenie wniosków dowodowych powódki złożonych w toku postępowania apelacyjnego
(tj. w apelacji powódki oraz w późniejszych pismach procesowych z 8. i 14. listopada 2018 r.), a jednocześnie dopuszczenie w postępowaniu drugoinstancyjnym, z urzędu, dowodu
z dodatkowych wyjaśnień i oświadczeń Pozwanych w przedmiocie zakresu i sposobu prowadzonej restrukturyzacji, podczas gdy złożone przez powódkę wnioski dowodowe nie mogły wpłynąć na zwłokę w rozpoznaniu sprawy (w szczególności w związku
z wyznaczeniem Pozwanym terminu na złożenie kolejnych pism procesowych i wyznaczenie kolejnej rozprawy apelacyjnej), ponadto część z tych dokumentów była znana, z urzędu, składowi rozpoznającemu niniejszą sprawę, a także były one znane Pozwanym i ich pełnomocnikowi, gdyż pochodzą z innych tożsamych spraw przeciwko Pozwanym, które ten sam skład Sądu rozpoznawał wcześniej. Ponadto, dokumenty zawnioskowane przez powódkę w piśmie z dnia 08.11.2018 r. były znane Pozwanym (pracodawcy) natomiast nie miała
do nich dostępu powódka; dokumenty zawnioskowane w piśmie z dnia 14.11.2018 r. powstały dzień wcześniej i pochodziły od Pozwanych;
4. art. 47a § l Prawa o ustroju sądów powszechnych w zw. z art. 47b §1 Prawa o ustroju sądów powszechnych w zw. z art. 45 Konstytucji poprzez przydzielenie (zarządzeniem Prezesa Sądu) czynności rozpoznawania apelacji w sprawach prawa pracy wybranym, trzem sędziom Sądu Okręgowego w Opolu z wyłączeniem pozostałych Sędziów Sądu Okręgowego od możliwości ich rozpoznawania, czym faktycznie wyłączono zastosowanie zasady losowości składu orzekającego oraz dokonanie (zarządzeniem Przewodniczącego Wydziału) zmiany składu osobowego Sądu w toku sprawy - pomimo tego, że brak było jakichkolwiek przeszkód do rozpoznania sprawy w dotychczasowym składzie, z powołaniem się
na wyłączność w rozpoznawaniu spraw apelacyjnych w Wydziale Pracy Sądu Okręgowego
w Opolu przez trzech, odgórnie wybranych sędziów, wynikającą z zarządzenia Prezesa Sądu Okręgowego w Opolu o podziale czynności, podczas gdy strona powinna mieć zagwarantowane prawo do tego, że skład Sądu rozpoznający jej sprawę będzie losowy i nie będzie a priori znany, a losowanie będzie rzeczywiście zapewniało możliwość wyboru trzyosobowego składu Sądu spośród większej ilości sędziów oraz raz ustalony skład Sądu nie ulegnie zmianie chyba, że zajdzie przypadek dotyczący Sędziego, będącego już częścią składu, który wpływałby na niemożność rozpoznania sprawy w dotychczasowym składzie Sądu - co nie miało miejsca w niniejszej sprawie;
5. art. 224 § l k.p.c. w zw. z art. 155 § 2 k.p.c. - poprzez odebranie pełnomocnikowi powódki głosu podczas mowy końcowej, w trakcie pierwszej rozprawy przed Sądem Okręgowym,
a jednocześnie pominięcie w całości okoliczności, które zostały podniesione w apelacji powódki i złożonej przez nią odpowiedzi na apelację Pozwanej ad 1., a które miały być dodatkowo uzasadnione w dalszej części mowy końcowej.
B) naruszenie prawa materialnego:
1. art. 9 k.p. w zw. z art. 241
23 k.p. i art. 240 § 2 k.p. w zw. z art. 2491 § l k.p. i w zw. z § 2 pkt l in fine Protokołu dodatkowego nr 10 z dnia 15 lutego 2011 r. do Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy z dnia 4 lutego 2005 r. funkcjonującego przy Pozwanej ad l w zw. z pkt. 2 Porozumienia z dnia 18 maja 2011 r. zawartego przez Pozwaną ad 2 oraz organizacje związkowe działające przy Pozwanej ad. 1 oraz z treścią Listu intencyjnego przesłanego przez Pozwaną ad 2 z dnia 14.03.2011 r. do Zarządu Pozwanej ad l i w zw. z art. l ust. l, art. 2 ust. 1 oraz art. 3 ust. l i art. 8 ust. l ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (tj. z dnia 3 października 2018 r. (Dz.U. z 2018 r. póz. 1969)) i w zw. z art. 4 § 4 pkt 4 k.s.h. w zw. z art. 261 ustawy
o związkach zawodowych (tj. z dnia 17 stycznia 2019 r. Dz.U. z 2019 r. póz. 263) oraz w zw. z art. 59 ust. 2 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej poprzez błędną wykładnię i przyjęcie,
że Porozumienie z dnia 18 maja 2011 r. zawarte pomiędzy Pozwaną ad 2 (Inwestorem),
a działającymi przy Pozwanej ad l organizacjami związkowymi, nie stanowi źródła prawa pracy i nie jest źródłem indywidualnych roszczeń pracowników Pozwanej ad. 1
o wypłatę odprawy w wysokości dziewięciomiesięcznego wynagrodzenia danego pracownika, podczas gdy już w lutym 2011 r. Pozwana ad. 1 oraz działające przy niej organizacje związkowe, wprowadziła do wewnętrznego prawa pracy Pozwanej ad. 1 postanowienia upoważniające przyszłego Inwestora (Pozwaną ad 2), a nawet obligujące go, do zawarcia
w imieniu i ze skutkiem wobec Pozwanej ad l, umowy społecznej dotyczącej zabezpieczenia praw i interesów pracowników Pozwanej ad l, która to umowa społeczna została zawarta
w dniu 18 maja 2011 r. (Porozumienie pkt. l, 2 oraz pkt 5) - stąd stała się częścią wewnętrznego prawa pracy Pozwanej ad l, a samo Porozumienie w pkt 2 wyraźnie
i bezpośrednio odnosi się do praw pracowników Pozwanej ad 1 przysługujących im z mocy ustawy wskazując, że odprawy w wysokości dziewięciomiesięcznego wynagrodzenia, wypłacane zwalnianym pracownikom Pozwanej ad l, będą zawierały w sobie odprawę pieniężną wynikającą z ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników;
2. art. 241
(
13) §2 k.p. w zw. z art. 241
(
8) § 2 i art. 18 §2 k.p. i w zw. z art. art. 42 §1 i 2 k.p.
w zw. z art. 45 §1 k.p. oraz w zw. z art. 241
(
9) §1 k.p. w związku z treścią §1 pkt 1 Protokołu dodatkowego nr 14 z dnia 9 listopada 2019 r. do ZUZP z dnia 15.02.2005 r., funkcjonującego przy Pozwanej ad 1 oraz art. 25 pkt 10 ZUZP poprzez ich niezastosowanie i przyjęcie,
że powódce nie przysługuje uprawnienie do otrzymania odprawy w wysokości dziewięciomiesięcznego wynagrodzenia w związku z jej zwolnieniem i likwidacją jej stanowiska pracy w 2012 r., gdyż zapisy Protokołu dodatkowego nr 11 i nr 12 do ZUZP uprawniały pracowników Pozwanej ad l do uzyskania takich świadczeń bezpośrednio
na podstawie ZUZP tylko do końca 2012 r., podczas gdy:
- Pozwane po nadejściu terminu końcowego przewidzianego w Protokołach dodatkowych
nr 11 i 12 nie wręczyły pracownikom Pozwanej ad 1, w tym powódce, wypowiedzeń zmieniających warunki pracy i płacy, na podstawie których nastąpiłoby pozbawienie pracowników indywidualnych uprawnień do uzyskania odpraw (zapisanych do tej pory
w ZUZP), a zatem uprawnienia te przysługiwały pracownikom Pozwanej ad l także w roku 2013, gdy zwolniona została Powódka,
a ponadto - Protokołem dodatkowym nr 14 do ZUZP przedłużono i utrwalono wszystkie uprawnienia przysługujące pracownikom Pozwanej ad l w czasie jego wprowadzenia (tj. 09.11.2012 r.) do dnia 30 maja 2015 r., a zatem także, a w zasadzie przede wszystkim - wyraźnie wydłużono - do 30 maja 2015 r. - prawo do uzyskania odprawy w wysokości dziewięciomiesięcznego wynagrodzenia danego pracownika (zapisane do tej pory
w Protokołach dodatkowych nr 11 i 12 do ZUZP do końca 2012 r.);
3. art. 8 k.p. w zw. z art. 32 Konstytucji RP w zw. z pkt 2 Porozumienia z dnia 18.05.2011 r. oraz zapisem Porozumienia zgodnie z którym obowiązuje ono do 20.05.2015 r. w zw. z §1 pkt 2 oraz pkt 6 Protokołu dodatkowego nr 11 do ZUZP i § 5 Protokołu dodatkowego nr 12 do ZUZP oraz §1 pkt 1 Protokołu dodatkowego nr 14 do ZUZP funkcjonującego przy Pozwanej ad 1 poprzez niezastosowanie i przyjęcie, że zgodne z prawem i zasługujące
na ochronę są działania Pozwanach, które polegają na:
zróżnicowaniu w ZUZP Pozwanej ad 1 wysokości odpraw pieniężnych ze względu na datę rozwiązania z danym pracownikiem umowy o pracę, zaniechaniu przeprowadzenia procesów restrukturyzacyjnych w latach 2011 i 2012 w celu uniknięcia wypłaty odpraw pieniężnych
w wysokości dziewięciomiesięcznej (przysługującej zgodnie z Protokołami dodatkowymi
nr 11 i 12 do ZUZP do końca 2012 r.) przez zwolnienie licznej załogi bezpośrednio
po upływie okresu na jaki przewidziana była wypłata tych odpraw w Protokołach dodatkowych - tj. w latach 2013 - 2015,
zaprzeczaniu przez Pozwane w toku procesu faktowi prowadzenia w latach 2013 i 2014 gruntownej i powszechnej restrukturyzacji Pozwanej ad 1, która (w tych latach) stanowiła de facto kontynuacje restrukturyzacji rozpoczętej w roku 2011, niezwłocznie po przejęciu Pozwanej ad l przez Pozwaną ad 2, podczas gdy działania te stanowią rażące naruszenie prawa, są oczywiście sprzeczne ze społeczno-gospodareczym przeznaczeniem prawa oraz zasadami współżycia społecznego, stąd nie zasługują na ochronę Sądu, a zatem odprawa
w wysokości dziewięciomiesięcznego wynagrodzenia, która przysługuje pracownikom Pozwanej ad l w związku ze zwolnieniami w ramach prowadzonej restrukturyzacji, należna jest także pracownikom Pozwanej ad l zwalnianym w latach 2013, 2014 i 2015, w tym powódce;
4. art. 8 k.p. w zw. z art. 4 §1 pkt 4 k.s.h. - poprzez błędną wykładnię i przyjęcie, że Pozwana ad 2 nie jest faktycznym (tj. tzw. konstytucyjnym) pracodawcą powódki - i innych pracowników zatrudnianych formalnie przez jej spółkę zależną tj. Pozwaną ad 1 - podczas gdy próba wykorzystania w niniejszej sprawie przez Pozwane zasłony osobowości prawnej
w celu uniknięcia wypłaty odpraw należnych pracownikom Pozwanej ad l w ramach restrukturyzacji, jest sprzeczna ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa i nie zasługuje na ochronę;
5. art. 8 k.p. w zw. z § 2 pkt 1 Protokołu dodatkowego nr 10 do ZUZP z dnia 4 lutego 2005 r.
funkcjonującego przy Pozwanej ad 1 przez jego niezastosowanie i przyjęcie, że w sytuacji
w której Pozwana ad 2 (Inwestor) nie zawarła umowy społecznej, o której mowa
w Protokole dodatkowym nr 10 do ZUZP, pracownikom Pozwanej ad 1 nie przysługuje roszczenie o zapłatę odszkodowania w wysokości 60-krotności średniego indywidualnego wynagrodzenia danego pracownika - niezależne od innych świadczeń przysługujących
na mocy przepisów prawa (odprawa), podczas gdy w sytuacji, w której Inwestor (Pozwana ad 2) twierdził, że nie zawarł umowy społecznej, o której mowa w Protokole dodatkowym nr 10 do ZUZP, powódce powinno być wypłacone odszkodowanie w wysokości wskazanej w tym Protokole;
6. art. 8 k.p. w zw. z art. 1 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników - poprzez ich niezastosowanie
i uznanie, że działania Pozwanach polegające na sztucznym ograniczaniu ilości osób zwolnionych w kolejnych okresach trzydziestodniowych, poniżej liczby 30 osób, były zgodne z prawem i zasługują na ochronę, podczas gdy Pozwane już w lipcu 2011 r. posiadały przygotowaną listę 159 pracowników, z którymi planowano rozwiązać stosunki pracy,
a dalsze plany restrukturyzacyjne na kolejne lata zakładały kontynuację gruntownej restrukturyzacji, która związana była przede wszystkim z likwidacją kolejnych, licznych stanowisk pracy, co oznacza, że Pozwane celowo i świadomie dokonały obejścia przepisów ustawy o zwolnieniach grupowych, które to działanie jest sprzeczne ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem
prawa oraz z zasadami współżycia społecznego;
7. art. 393 § l k.c. w zw. z art. 300 k.p. w zw. z pkt. 2 Porozumienia z dnia 18.05.2011 r. poprzez jego błędną wykładnię i przyjęcie, że w sytuacji, w której Porozumieniu z dnia 18.05.2011 r. nie przypisuje się charakteru źródła prawa pracy należy je traktować
(w kontekście postanowień pkt 2 Porozumienia) wyłącznie jako tzw. gentlemans agreement, podczas gdy w tej sytuacji Porozumieniu należy nadać charakter umowy o świadczenie
na rzecz osoby trzeciej, w której to sytuacji powódce przysługuje roszczenie o wykonanie umowy w stosunku do Pozwanej ad 2;
8. art. 391 § l k.c. w zw. z art. 300 k.p. w zw. z pkt. 2 Porozumienia z dnia 18.05.2011 r. poprzez jego niezastosowanie i przyjęcie, że w sytuacji, w której Porozumieniu z dnia 18.05.2011 r. nie przypisuje się charakteru źródła prawa pracy należy je traktować
(w kontekście postanowień pkt. 2 Porozumienia) wyłącznie jako tzw. gentlemans agreement,
podczas gdy w tej sytuacji Porozumieniu należy nadać charakter umowy o świadczenie przez
osobę trzecią, w której to sytuacji powódce przysługuje roszczenie o wykonanie umowy
w stosunku do Pozwanej ad 2 lub o zapłatę odszkodowania od Pozwanej ad 2 - w związku z tym, że Pozwana ad l nie wypłaciła na rzecz powódki odprawy w pełnej (dziewięciomiesięcznej) wysokości;
9. art. 366 § l k.c. w zw. z art. 369 k.c. oraz w zw. z art. 370 k.c. i 391 k.c., a także art. 300 k.p. i art. 65 § 2 k.c. w zw. z § 2 pkt l Protokołu dodatkowego nr 10 do ZUZP z dnia 4 lutego 2005 r. funkcjonującego przy Pozwanej ad l oraz pkt 2 Porozumienia z dnia 18.05.2011 r. zawartego przez Pozwaną ad 2 i organizacje związkowe działające przy Pozwanej ad 1 poprzez ich niezastosowanie i przyjęcie, że Pozwane nie ponoszą odpowiedzialności łącznej za zapłatę na rzecz powódki, podczas gdy odpowiedzialność (...) S.A. oraz (...) S.A. w ustalonym stanie faktycznych sprawy jest łączna;
10. art. 471 k.c. w zw. z art. 393 § l k.c. w zw. z art. 391 § l k.c. i w zw. z art. 300 k.p. poprzez ich niezastosowanie i przyjęcie, że Pozwane nie ponoszą odpowiedzialności za niewykonanie zobowiązania do wypłaty na rzecz powódki (i innych pracowników zwalnianych w latach 2013 - 2015) odprawy w pełnej, dziewięciomiesięcznej wysokości, podczas gdy Pozwane
w roku 2011 przyjęły na siebie zobowiązanie do zagwarantowania pracownikom Pozwanej ad l, którzy zwalniani będą w ramach restrukturyzacji, odprawy pieniężnej w wysokości 9-cio miesięcznego wynagrodzenia, które to zobowiązanie nie zostało wykonane w stosunku do powódki (i innych pracowników zwalnianych w latach 2013 - 2015);
11. art. 415 k.c. w zw. z art. 8 k.p. w zw. z art. 300 k.p. w zw. z pkt. 2 Porozumienia z dnia 18.05.2011 r. oraz w zw. z § 2 pkt l Protokołu dodatkowego nr 10 do ZUZP - poprzez ich niezastosowanie i przyjęcie, że Pozwane nie ponoszą winny za poniesioną przez powódkę szkodę w wysokości niewypłaconej części odprawy (wynoszącej 6-cio krotność wynagrodzenia powódki), podczas gdy Pozwane, działające wspólnie, pod dyktando kolejnych prezesów Pozwanej ad 2 i pod jej kierownictwem, celowo i umyślnie doprowadziły do sytuacji, w której w latach 2011 i 2012 sztucznie ograniczano zwolnienia pracowników Pozwanej ad l, tak aby nie doszło do formalnej konieczności traktowania tych zwolnień jako zwolnień grupowych i wszczęcia stosownych procedur - mimo tego, że planowane zwolnienia przekraczały w sposób znaczny progi ustawowe obligujące do wszczęcia procedury zwolnień grupowych, a jednocześnie do Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy celowo nie wprowadzono kolejnego Protokołu dodatkowego który, w sposób wyraźny i nie budzący wątpliwości, przedłużyłby prawo pracowników Pozwanej ad l do uzyskania odprawy 9-cio miesięcznej zapisanej w Protokole dodatkowym nr 11 do ZUZP na kolejne lata, pomimo tego, że w latach 2013 - 2015 Pozwane kontynuowały (rozpoczętą w 2011 r.) gruntowną! szeroko zakrojoną restrukturyzację Pozwanej ad l, która przejawiała się likwidacją licznych miejsc pracy i zwolnieniami kolejnych grup pracowników, stąd w sposób celowy doprowadziły do powstania szkody w majątku powódki (oraz innych pracowników/akcjonariuszy Pozwanej ad l, którzy zwolnieni zostali w latach 2013 - 2015).
Podnosząc powyższe zarzuty wnosiła o:
1. zmianę zaskarżonego wyroku w całości i zasądzenie na rzecz powódki łącznie
od Pozwanej ad l oraz Pozwanej ad 2 kwoty 14.944,84 zł wraz z odsetkami ustawowymi
od dnia 01.06.2014 r. do dnia zapłaty;
2. zasądzenie na rzecz powódki łącznie od Pozwanej ad 1 oraz Pozwanej ad 2 kosztów postępowania przed Sądem Rejonowym oraz Sądem Okręgowym oraz kosztów postępowania kasacyjnego;
ewentualnie o:
3. uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Opolu, przy uwzględnieniu kosztów dotychczasowego postępowania.
W powyższej sprawie
Sąd Najwyższy wydał uchwałę w składzie siedmiu sędziów
z dnia 27.10.2021 r., III PZP 1/21 (OSNP 2022/5/43, LEX nr 3246812), w której rozstrzygnął, że porozumienie zawarte między inwestorem zamierzającym nabyć akcje spółki, której akcjonariuszami są pracownicy, a zakładowymi organizacjami związkowymi działającymi w tej spółce nie stanowi źródła prawa pracy jako nieoparte na ustawie (art. 9 § 1 k.p.); oraz odmówił podjęcia uchwały w pozostałym zakresie.
W konkluzji Sąd Najwyższy w składzie siedmioosobowym stwierdził
w szczególności, że w niniejszej sprawie, ani w postanowieniu o przedstawieniu zagadnienia prawnego do rozstrzygnięcia przez skład powiększony Sądu Najwyższego, ani przed Sądami pierwszej i drugiej instancji orzekającymi w niniejszej sprawie, jak również składanych przez powódkę pismach procesowych, nie powołano żadnej szczegółowej podstawy prawnej,
z której wynikałoby, że pakiet socjalny, o który chodzi w tej sprawie, ma oparcie w ustawie. Powyższe doprowadziło Sąd Najwyższy do konstatacji, zgodnie z którą porozumienie zawarte między inwestorem zamierzającym nabyć akcje spółki należące do pracowników
tej spółki a zakładowymi organizacjami związkowymi działającymi w tej spółce nie stanowi źródła prawa pracy (art. 9 § 1 k.p.), gdyż nie zostało oparte na ustawie.
Jednak powyższe rozważania nie przesądzają jeszcze o zasadności roszczeń powódki, czy też o braku takiej zasadności. Jak wskazano w cytowanej uchwale Sądu Najwyższego, skład powiększony nie mógł udzielić odpowiedzi na drugie ze sformułowanych zagadnień prawnych, dotyczącego dopuszczalności wyprowadzania z porozumienia nie mającego charakteru źródła prawa pracy indywidualnych roszczeń pracowników, między innymi
z uwagi na fakt, że brak jest na obecnym etapie ustaleń faktycznych co do okoliczności zawarcia i realizacji danego porozumienia (pakietu socjalnego) oraz wykładni treści tego porozumienia. Sąd pierwszej instancji oparł się na koncepcji pakietu socjalnego zawartego
z inwestorem jako źródła prawa pracy, ignorując wymóg zakotwiczenia tego pakietu
w przepisach prawa, oraz akcentując znaczenie wprowadzenia protokołu nr 11 do ZUZP.
Z kolei Sąd drugiej instancji, odrzucając koncepcję Sądu pierwszej instancji, w sposób powierzchowny dokonał zarówno wykładni porozumienia z 18 maja 2011 r. jak i ocenił skutki prawne protokołu nr 11 do ZUZP bez wyjaśnienia okoliczności jego wprowadzenia
(z punktu widzenia związania pracodawcy pakietem przez przystąpienie do jego realizacji).
W konsekwencji, brak ustaleń co do treści samego porozumienia z 18 maja 2011 r.
jak i okoliczności towarzyszących wprowadzeniu protokołów nr 11 i 12 oraz wykładni ich treści sprawiają, że na wskazane zagadnienie można byłoby jedynie udzielić bardzo abstrakcyjnej odpowiedzi. Sprowadzałaby się ona do tezy, zgodnie z którą z porozumienia zawartego między inwestorem zamierzającym nabyć akcje spółki należące do pracowników tej spółki a zakładowymi organizacjami związkowymi działającymi w tej spółce można wyprowadzić indywidualne roszczenia pracowników, gdy porozumienie to zawiera stosowne zastrzeżenie umowne.
W zależności bowiem od sposobu ukształtowania treści porozumienia (pakietu socjalnego) i jego wykładni przy zastosowaniu art. 65 k.c., oraz późniejszego zachowania jego stron a także nieuczestniczącego w zawieraniu porozumienia pracodawcy, możliwe jest wywodzenie indywidualnych roszczeń pracowników na różnej podstawie prawnej, albo brak takich roszczeń dla pracowników.
Wyrokiem z dnia 09.03.2022 r., sygn. akt III PSKP 9/21, Sąd Najwyższy uchylił zaskarżony wyrok Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Opolu z dnia 10 stycznia 2019 r., sygn. akt VPa 81/18, VPz 25/18 w pkt I, II, i V
i przekazał sprawę w tym zakresie Sądowi Okręgowemu w Opolu do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego.
Przytaczając i podzielając argumentację prawną zawartą w powyższej uchwale z dnia 27.10.2021 r., III PZP 1/21 Sąd Najwyższy w konkluzji wskazał, że w postępowaniu ponownym Sąd drugiej instancji ma dokonać ustaleń faktycznych w zakresie treści, okoliczności zawarcia oraz charakteru prawnego porozumienia z 18 maja 2011 r., zwracając szczególną uwagę, na spełnienie przesłanek pozwalających na uznanie, że porozumienie to stanowi jedną
z umów cywilnoprawnych, pozwalających na wywodzenie z niej uprawnień przez indywidualnych pracowników, ewentualnie na fakt przyjęcia na siebie zobowiązania
do respektowania uprawnień wynikających z porozumienia przez pracodawcę, czy to z uwagi
na fakt, że uczestniczył on w zawarciu porozumienia, czy też w drodze inkorporacji jego postanowień do treści ZUZP. Dopiero po dokonaniu stosownych ustaleń Sąd drugiej instancji będzie mógł rozstrzygnąć ostatecznie o zasadności roszczeń powódki.
Pozwem z dnia 09 grudnia 2015 r. powódka B. D. (1) wniosła o zasądzenie solidarnie od Przedsiębiorstwa (...) S.A. w B. i Zakładów (...) S.A. z siedzibą w O. na jej rzecz kwoty 13.446,36 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 01 czerwca 2014r. do dnia zapłaty tytułem odprawy pieniężnej. W przypadku oddalenia powództwo o zapłatę odprawy pieniężnej powódka wniosła o zasądzenie solidarnie od Przedsiębiorstwa (...) S.A. w B. i Zakładów (...) S.A. z siedzibą w O. na jej rzecz kwoty 13.446,36 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 02 czerwca 2014r. do dnia zapłaty tytułem odszkodowania za szkodę poniesioną przez powódkę. Nadto powódka domagała się zasądzenia od pozwanych na jej kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego w wysokości trzykrotności stawki minimalnej.
W uzasadnieniu swojego stanowiska powódka podniosła argumentację tożsamą z argumentacją wskazaną w pozwie A. B. (1).
W odpowiedzi na odwołanie pozwane spółki podniosły argumentację tożsamą z argumentacją wskazaną w odpowiedzi na pozew A. B. (1).
Wyrokiem z dnia 09.11.2018r. Sąd Rejonowy w Opolu IV Wydział Pracy
i (...):
- zasądził od pozwanego Przedsiębiorstwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w B. na rzecz powódki
B. D. (1)
tytułem odprawy kwotę
13 446,36 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 1 czerwca 2014r. do dnia zapłaty,
- oddalił powództwo w pozostałym zakresie;
- zasądził od pozwanego Przedsiębiorstwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w B. na rzecz powódki B. D. (1) kwotę 1 800 zł tytułem zwrotu kosztów procesu;
- odstąpił od obciążania powódki B. D. (1) kosztami procesu w stosunku do Zakładów (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w O.;
- nakazał ściągnąć od pozwanego Przedsiębiorstwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w B. na rzecz Skarbu Państwa — Sądu Rejonowego w Opolu kwotę 1080,11 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych w tym kwotę 673 zł tytułem opłaty
od pozwu, od uiszczenia, której powódka była zwolniona z mocy prawa;
- nadał wyrokowi w punkcie I rygor natychmiastowej wykonalności co do kwoty 2241,06 zł.
W uzasadnieniu wyroku sąd podniósł argumentację powielającą stanowisko sądu wyrażone w sprawie A. B. (1).
Apelację od powyższego wyroku wniósł pozwana Przedsiębiorstwo (...) SA w B., zaskarżając wyrok Sądu Rejonowego w Opolu
w całości i zarzucając mu:
- naruszenie przez Sąd I instancji przepisów postępowania, mające istotny wpływ na treść zaskarżonego wyroku, a to naruszenie przepisu art. 328 § 2 k.p.c. poprzez brak przytoczenia przez Sąd I instancji w uzasadnieniu wyroku dowodów, na których się oparł wnioskując,
iż powódka skutecznie wykazała zasadność swojego roszczenia wobec pozwanej ad. l, gdyż daleko niewystarczającym - dla prześledzenia argumentacji orzeczenia tego Sądu i poznania motywów zaskarżonego wyroku - jest jedynie:
- zbiorcze wymienienie dowodów przeprowadzonych w sprawie bez zaprezentowania analizy i odniesienia się do nich oraz bez podania, którym dowodom Sąd odmówił wiarygodności
i mocy dowodowej (i z jakiej przyczyny), a na których dowodach Sąd ten oparł się przy rekonstrukcji stanu faktycznego, skutkiem czego nie jest wiadomym, jak Sąd Rejonowy doszedł do ustalenia stanu faktycznego przedstawionego w uzasadnieniu wyroku w oparciu
o łącznie wszystkie dowody, skoro praktycznie wszystkie zeznania świadków wnioskowanych przez powódkę były sprzeczne z zeznaniami świadków zawnioskowanych przez pozwaną ad. 1 w najistotniejszych zagadnieniach odnoszących się m.in. do:
- prowadzenia lub nieprowadzenia restrukturyzacji pozwanej ad. 1 Spółki po dniu 31.12.2012 roku,
- rozumienia znaczenia pojęcia "restrukturyzacji" i jej zakresu przedmiotowego,
- przyczyn zwolnień pracowników pozwanej ad. 1 w roku 2014, relacji porozumienia z dnia 18 maja 2011 r. (zwanego dalej także jako " Porozumienie") do Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy obowiązującego wówczas w pozwanej ad. 1 (zwanego dalej jako "ZUZP"), a także
- wiedzy wszystkich pracowników pozwanej ad. 1 o tym, że 9- miesięczne odprawy będą wypłacane tylko do końca 2012 roku,
- bezkrytyczne relacjonowanie poglądu procesowego powódki w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku jako stanowiska Sądu (łącznie z błędami, na które uprzednio wskazywała strona pozwana), bez konkretnego wyjaśnienia z jakich przyczyn Porozumienie miałoby mieć charakter normatywny oraz stanowić pakiet socjalny, a także jaka była relacja Porozumienia do ZUZP obowiązującego wówczas w pozwanej ad. l,
- stwierdzenie w uzasadnieniu wyroku, że "Pakiet socjalny bowiem ma taką samą pozycję
w hierarchii źródeł prawa jak układ zbiorowy pracy, a w konsekwencji stanowi przepis prawa pracy w rozumieniu art. 9 § 1 k.p.", jeżeli jednocześnie nie zostało podane w zaskarżonym orzeczeniu w sposób wyczerpujący i przekonujący, na jakiej podstawie Sąd doszedł do takiej konstatacji, a także jaki był stosunek Porozumienia do ZUZP obowiązującego wówczas
w pozwanej ad. 1 oraz jakie było następstwo czasowe i wzajemne oddziaływanie Porozumienia oraz protokołów dodatkowych nr 11 i nr 12 do ZUZP,
- sprzeczność istotnych w sprawie ustaleń faktycznych z treścią zgromadzonego w tym procesie materiału dowodowego wskutek naruszenia przepisu art. 233 §1 k.p.c. poprzez dokonanie oceny dowodów w sposób sprzeczny z zasadami logicznego rozumowania
i wskazaniami doświadczenia życiowego, a to w związku z uznaniem, iż:
a. Porozumienie "było tylko formą pisemną ustaleń dokonanych trójstronnie pomiędzy inwestorem tj. Zakładem (...) S.A. z siedzibą
w O., spółką przejmowaną tj. Przedsiębiorstwem (...) S.A. z siedzibą w B. oraz pracownikami, które to ustalenia poczynione były pomiędzy ww. podmiotami jeszcze przed podpisaniem przedmiotowego porozumienia.", podczas gdy nie zostało jednocześnie podane:
b. kiedy, gdzie i w jakiej formie miałoby nastąpić te wcześniejsze trójstronne uzgodnienie dotyczące wypłaty przez pozwaną ad. 1 dziewięciomiesięcznych od praw,
ii. na jakiej podstawie prawnej lub w oparciu o jakie upoważnienie pozwana ad. 2 miałaby reprezentować pozwaną ad. 1 przy zawieraniu Porozumienia, które z kolei miałoby być następstwem wcześniejszych trójstronnych ustaleń poczynionych pomiędzy pozwanami spółkami i związkami zawodowymi działającymi przy pozwanej ad. 1 w przedmiocie wypłaty przez pozwaną ad. 1 dziewięciomiesięcznych odpraw,
b. restrukturyzacja pozwanej ad. 1 Spółki po dniu 31.12.2012 roku była kontynuacją wcześniej prowadzonej restrukturyzacji w tej Spółce,
c. przyczyną zwolnienia w roku 2014 powódki jako pracownika pozwanej ad. 1 była restrukturyzacja tej Spółki,
3. dopuszczenie się błędów w poczynionych ustaleniach faktycznych, mających istotny wpływ na zaskarżony wyrok, a to poprzez:
a. przyjęcie, że objęcie przez pozwaną ad. 2 pakietu większościowego akcji w pozwanej ad. 1 - będące rezultatem podwyższenia kapitału zakładowego w pozwanej ad. 1, wynikającego
z uchwały Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia pozwanej ad. 1 z dnia 18.06.2011 r.
- nastąpiło w dniu 03.10.2011 r., podczas gdy miało to miejsce w dniu 22.09.2011 r. (kiedy to nastąpiła zmiana wpisu w KRS w tym przedmiocie), co miało wypływ na przyjęcie przez Sąd I instancji nieprawidłowej daty wejścia w życie Porozumienia,
b. przyjęcie, że Protokół Dodatkowy nr 11 do ZUZP z dnia 31.05.2011 r. obowiązywał
od dnia jego sporządzenia, podczas gdy wszedł on w życie w dniu 01 lipca 2011 r. (co wynika
z adnotacji inspektora PIP),
c. przyjęcie, że Protokół Dodatkowy nr 12 do ZUZP z dnia 20.09.2011 r. obowiązywał
od dnia jego sporządzenia, podczas gdy wszedł on w życie w dniu 01 października 2011 r.
(co wynika z adnotacji inspektora PIP),
d. przyjęcie, że "pracownicy ci wobec posiadanej przezeń wiedzy co do treści porozumienia
z dnia 18.05.2011 r. byli przekonani, iż w przypadku ich zwolnienia [w 2014 r.] otrzymają odprawę gwarantowaną zapisami porozumienia z dnia 18.05.2011 r.", podczas gdy z relacji większości świadków przesłuchanych w tej sprawie wynikało, że w załodze pracowniczej pozwanej ad. 1 powszechna była wiedza o tym, że 9-miesięczne odprawy będą wypłacane tylko do końca 2012 roku,
e. przyjęcie, że wypowiedzenie umowy o pracę powódce dokonane przez pozwaną ad. 1
w 2014 roku było intencjonalnym zachowaniem tego pracodawcy, który to z góry zaplanował wobec osoby powódki i dlatego zaniechał wcześniejszego rozwiązania umowy o pracę zawartej z powódką w ramach "terminowego przeprowadzenia koniecznej restrukturyzacji" we wcześniejszym okresie obejmującym lata 2011- 2012, jakkolwiek nie było żadnego dowodu, a nawet twierdzenia powódki, aby jej stosunek pracy mógł czy powinien wygasnąć już w okresie do dnia 31.12.2011 r., a jedynie pozwana ad. 1 celowo by tego wcześniej zaniechała,
f. przyjęcie, że przyczyną zwolnienia w roku 2014 powódki jako pracownika pozwanej ad. 1 była restrukturyzacja tej Spółki, podczas gdy z dowodów przeprowadzonych przez Sąd wynikało, że przyczyną wypowiedzenia umowy o pracę powódce był spadek zamówienia
na produkty pozwanej ad. l, przy wytwarzaniu których powódka bezpośrednio świadczyła pracę,
4. naruszenie prawa materialnego:
a. w postaci art. 9 § 1 K.p. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie do Porozumienia
i w rezultacie przydanie temu Porozumieniu charakteru normatywnego oraz uznanie go za tzw. pakiet socjalny w odniesieniu do punktu 2 tego Porozumienia, podczas gdy Sąd Rejonowy przyjął, że pozwana ad. 2 była już w dacie zawierania Porozumienia "prawdziwym pracodawcą II wobec pracowników pozwanej ad. l, chociaż wtedy jeszcze pozwana ad. 2
nie posiadała bezpośrednio lub choćby pośrednio większości akcji pozwanej ad. 1 (pozwana ad. 2 nie była więc wtedy spółką dominującą wobec pozwanej ad. 1) i nie było też wówczas wiadomym czy w ogóle i kiedy pozwana ad. 2 uzyska taki wolumen akcji,
b. w postaci art. 8 K.p. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie wskutek przyjęcia,
że wypowiedzenie umowy o pracę powódce dokonane przez pozwaną ad. 1 w' 2014 roku było intencjonalnym zachowaniem tego pracodawcy, który z góry zaplanował to wobec osoby powódki i dlatego zaniechał wcześniejszego rozwiązania umowy o pracę zawartej z powódką w ramach "terminowego przeprowadzenia koniecznej restrukturyzacji" we wcześniejszym okresie obejmującym lata 2011- 2012, co stanowiłoby działanie sprzeczne ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współżycia społecznego - podczas gdy w niniejszej sprawie brak było jakiegokolwiek dowodu (czy nawet twierdzenia powódki), aby stosunek pracy B. D. (1) mógł czy powinien był wygasnąć już w okresie do dnia 31.12.2011 r. lub do dnia 31.12.2012 r., a tylko pozwana ad. 1 celowo by tego wcześniej zaniechała, i przy tym jednocześnie Sąd I instancji nie wskazał konkretnie, na czym miałaby polegać ta sprzeczność ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa i z jakimi zasadami współżycia społecznego miałoby to kolidować.
W związku z powyższym, wnosił o:
1. zmianę w zakresie punktów I, III, V oraz VI zaskarżonego wyroku i w rezultacie
o oddalenie powództwa wobec pozwanej ad. 1 w całości, zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej ad. 1 zwrotu kosztów postępowania przed Sądem Rejonowym w Opolu oraz orzeczenie o zwrocie dla pozwanej ad. 1 spełnionego przez pozwaną ad. 1 na rzecz powódki
świadczenia pieniężnego - w ramach nadanego zaskarżonemu wyrokowi rygoru natychmiastowej wykonalności świadczenia w postaci kwoty 2.241,06 zł,
2. przeprowadzenie dowodu z załączonego potwierdzenia realizacji przelewu w dniu 14.11.2018 r. przez pozwaną ad. 1 na rzecz powódki co do kwoty 2.241,06 złotych
- na okoliczność spełnienia przez pozwaną ad. 1 na rzecz powódki świadczenia pieniężnego
w ramach nadanego zaskarżonemu wyrokowi rygoru natychmiastowej wykonalności,
3. zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej ad. 1 zwrotu kosztów procesu za postępowanie apelacyjne, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych w stawce minimalnej.
Apelację od powyższego wyroku wniosła także powódka B. D. (1) , zaskarżając go w zakresie pkt II – w części oddalającej powództwo przeciwko Z.P.C. (...) S.A. oraz w zakresie pkt III., zarzucając:
I. naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 366 § 1 k.c. w zw. z art. 369 k.c. oraz
w zw. z art. 370 k.c. i 391 k.c., a także art. 300 k.p. i art. 65 § 2 k.c. poprzez
ich niezastosowanie i przyjęcie, że spółka Z.P.C. (...) S.A. nie jest odpowiedzialna
za zapłatę na rzecz powódki i w konsekwencji oddalenie powództwa przeciwko temu podmiotowi, podczas gdy odpowiedzialność (...) S.A. oraz Z.P.C. (...) S.A.
w ustalonym stanie faktycznych sprawy jest łączna;
II. naruszenie przepisów art. 98 §1 k.c. w zw. z § 6 pkt 5 oraz §11 pkt 1 ppkt 2 oraz w zw.
z § 2 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu z dnia 28.09.2002 r. (Dz.U. Nr 163, poz. 1349) wraz z późniejszymi zmianami, poprzez nieuwzględnienie zawiłości sprawy oraz nakładu pracy
i wkładu pełnomocnika powódki w przyczynienie się do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia oraz czasu poświęconego na przygotowanie i prowadzenie sprawy, a także obszerności i stopnia skomplikowania materiału dowodowego, a w konsekwencji zasądzenie od Pozwanej ad 1 na rzecz powódki kosztów zastępstwa procesowego w wysokości stawki minimalnej oraz poprzez zaniechanie orzeczenia kosztów postępowania wpadkowego tj. postępowania zażaleniowego, podczas gdy skomplikowanie stanu faktycznego oraz prawnego sprawy, zakres podjętych czynności, zaangażowanie i nakład pracy pełnomocnika powódki uzasadniają zasądzenie obowiązku zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w wysokości trzykrotności stawki minimalnej.
Zarzucając powyższe wnosiła o:
1. zmianę orzeczenia poprzez zasądzenie od Pozwanych na rzecz powódki kwoty 13.446,36 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 01.06.2014 r. do dnia zapłaty;
2. zasądzenie od Pozwanych na rzecz powódki zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego za postępowanie przed Sądem I Instancji, w wysokości trzykrotności stawki minimalnej oraz kosztów postępowania zażaleniowego, w tym kosztów zastępstwa
w toku postępowania wpadkowego;
3. zasądzenie od Pozwanych na rzecz powódki kosztów postępowania przed Sądem
II instancji, w tym kosztów zastępstwa procesowego w wysokości stawki minimalnej.
W odpowiedzi na apelację pozwanego ad 1 powódka wnosiła o oddalenie apelacji w całości jako oczywiście bezzasadnej oraz zasądzenie na rzecz powódki kosztów postępowania przed Sądem Okręgowym w wysokości stawki minimalnej.
Wyrokiem z dnia 12.12.2019 r., sygn. akt V Pa 10/19, V Pz 4/19 Sąd Okręgowy
w O. V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych:
I. zmienił zaskarżony wyrok w pkt I, V i VI w ten sposób, że powództwo oddalił, w pkt III
w ten sposób, że odstąpił od obciążania powódki
B. D. (1)
kosztami zastępstwa procesowego na rzecz strony pozwanej Przedsiębiorstwa (...) S.A. w B.,
II. w pozostałym zakresie oddalił apelację strony pozwanej Przedsiębiorstwa (...) S.A. w B.,
III. w pozostałym zakresie oddalił apelację powódki B. D. (1),
IV. oddalił zażalenie strony pozwanej Zakładu (...) S.A. w O.
V. zniósł wzajemnie między stronami koszty postępowania apelacyjnego,
VI. zasądził od powódki B. D. (1) na rzecz strony pozwanej Przedsiębiorstwa (...) S.A. w B. kwotę 2241,06 zł tytułem zwrotu kwoty objętej rygorem natychmiastowej wykonalności.
Powódka B. D. (1) wniosła skargę kasacyjną od powyższego wyroku, zaskarżając go w całości i podnosząc te same zarzuty co powódka A. B. (1) w opisanej wyżej skardze kasacyjnej, oraz wnosząc o:
1. zmianę zaskarżonego wyroku w całości i zasądzenie na rzecz powódki łącznie
od Pozwanej ad l oraz Pozwanej ad 2 kwoty 13.446,36 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 01 czerwca 2014r. do dnia zapłaty;
2. zasądzenie na rzecz powódki łącznie od Pozwanej ad 1 oraz Pozwanej ad 2 kosztów postępowania przed Sądem Rejonowym oraz Sądem Okręgowym oraz kosztów postępowania kasacyjnego;
ewentualnie o:
3. uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Opolu, przy uwzględnieniu kosztów dotychczasowego postępowania.
Wyrokiem z dnia 10 sierpnia 2022r., sygn. akt III PSKP 72/21 Sąd Najwyższy uchylił zaskarżony wyrok Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Opolu z dnia 12.12.2019 r., sygn. akt V Pa 10/19, V Pz 4/19 w pkt I, III, V i VI
i przekazał sprawę w tym zakresie Sądowi Okręgowemu w Opolu do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego, wskazując
w uzasadnieniu na taką samą argumentację prawną jak w powyższym wyroku z dnia 09.03.2022 r., sygn. akt III PSKP 9/21.
Pozwem z dnia 26 października 2016 roku powodowie B. K. (2), B. H., B. A., B. M. (1), C. M., C. T., C. M., Czech B., D. R., D. K., D. M., D. E., G. L. (1), G. B., H. E., H. G., J. T., K. U. (1), K. B. (2), K. L. (1), K. L. (2), L. P., L. M. (1), M. A., N. E., P. A., P. M. (1), P. B., P. T. (1), P. M. (2), R. H., S. B., S. A., S. J., T. R., T. D., V. D. J., Z. G., Z. A., Ż. J. wnieśli o zasądzenie solidarnie od Przedsiębiorstwa (...) S.A. w B. i Zakładów (...) S.A. z siedzibą w O. na rzecz:
1. B. K. (2) kwoty 15.566,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 01.09.2013 r. do dnia zapłaty;
2. B. H. kwoty 17.233,46 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 01.12.2013 r. do dnia zapłaty;
3. B. A. kwoty 12.000,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 19.07.2014 r. do dnia zapłaty;
4. B. M. (2) kwoty 12.000,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 01.06.2014 r. do dnia zapłaty;
5. C. M. kwoty 17.595,60 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 01.05.2014 r. do dnia zapłaty;
6. C. T. kwoty 12.978,84 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 01.09.2013 r. do dnia zapłaty;
7. C. M. kwoty 12.000,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 01.06.2014 r. do dnia zapłaty;
8. Czech B. kwoty 12.588,76 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 01.06.2014 r. do dnia zapłaty;
9. D. R. kwoty 12.000,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 01.06.2014 r. do dnia zapłaty;
10. D. K. kwoty 12.000,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 01.09.2013 r. do dnia zapłaty;
11. D. M. kwoty 15.214,80 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 01.06.2014 r. do dnia zapłaty;
12. D. E. kwoty 13.211,74 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 01.06.2013 r. do dnia zapłaty;
13. G. L. (1) kwoty 12.565,22 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 01.12.2013 r. do dnia zapłaty;
14. G. B. kwoty 15.946,02 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 01.06.2014 r. do dnia zapłaty;
15. H. E. kwoty14.521,24 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 01.06.2013 r. do dnia zapłaty;
16. H. G. kwoty 23.992,38 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 01.12.2014 r. do dnia zapłaty;
17. J. T. kwoty 15.572,04 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 01.06.2014 r. do dnia zapłaty;
18. K. U. (2) kwoty 11.049,76 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 01.09.2013 r. do dnia i zapłaty;
19. K. B. (2) kwoty 18.940,92 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 01.06.2014 r. do dnia1 zapłaty;
20. K. L. (1) kwoty 12.000,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 01.06.2014 r. do dnia, zapłaty;
21. K. L. (3) kwoty 17.220,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 01.09.2013 r. do dnia zapłaty;
22. L. P. kwoty 12.204,28 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 01.06.2013 r, do dnia zapłaty;
23. L. M. (2) kwoty 16.508,12 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 01.06.2014 r. do dnia zapłaty;
24. M. A. kwoty 12.000,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 01.06.2013 r do dnia zapłaty;
25. N. E. kwoty 12.000,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 01.06.2014 r. do dnia: zapłaty;
26. P. A. kwoty 12.000,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 01,02.2014 r. do dnia| zapłaty;
27. P. M. (1) kwoty 12.000,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 01.09.2013 r. do dnia; zapłaty;
28. P. B. kwoty 12.417,10 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 01.09.2013 r, do dnia zapłaty;
29. P. T. (2) kwoty 16.022,50 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 01.08.2014 r. do dnia zapłaty;
30. P. M. (2) kwoty 12.470,32 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 01.06.2013 r. do dnia zapłaty;
31. R. H. kwoty 14.012,16 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 01.06.2014 r do dnia zapłaty;
32. S. B. kwoty 12.000,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 01.09.2013 r. do dnia zapłaty;
33. S. A. kwoty 11.846,68 wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 01.06.2013 r. do dnia zapłaty;
34. S. J. kwoty 19.168,86 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 01.11.2014 r. do dnia zapłaty;
35. T. R. kwoty 19.186,50 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 01.06.2014 r. do dnia zapłaty;
36. T. D. kwoty 15.032,82 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 01.06.2013 r. do dnia zapłaty;
37. V. D. J. kwoty 12.000,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 01.06.2014 r. do dnia zapłaty;
38. Z. G. kwoty 12.000,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 01.06.2014 r. do dnia zapłaty;
39. Z. A. kwoty 16.027,14 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 01.06.2014 r. do dnia zapłaty;
40. Ż. J. kwoty 12.348,90 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 01.06.2013 r. do dnia zapłaty;
W przypadku oddalenia przez Sąd powództwa o odprawy pieniężne w ww. wysokościach powodowie wnieśli o zasądzenie od pozwanych solidarnie na rzecz ich rzecz ww. kwot wraz z wskazanymi odsetkami tytułem odszkodowania.
Powodowie nadto domagali się także zasądzenia na rzecz każdego z nich zwrotu kosztów procesu, w tym zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w wysokości trzykrotności stawki minimalnej.
W uzasadnieniu swojego stanowiska powodowie podnieśli argumentację tożsamą z argumentacją wskazaną w pozwie A. B. (1).
W odpowiedzi na odwołanie pozwane spółki podniosły argumentację tożsamą z argumentacją wskazaną w odpowiedzi na pozew A. B. (1).
Wyrokiem z dnia 26.03.2019 r. Sąd Rejonowy w Opolu IV Wydział Pracy
i (...):
I. oddalił powództwa powodów K. B. (1), M. B. (1), H. B., A. B. (2), M. C. (1), T. C., M. C. (2), B. C., R. D., K. M., M. D. (1), E. D. (1), B. G., L. G., E. H., G. H., T. J., U. K., B. K. (1), L. K. (1), L. K. (2), M. L., P. L., A. M., E. N., A. P., M. P. (1), E. P., T. P., M. P. (2), H. R., A. S. (1), J. S., B. S. (1), R. T., D. T., J. D. (1), G. Z., A. Z., J. Ż. przeciwko Przedsiębiorstwu (...) SA w B. oraz Zakładom (...) SA
w O. o zapłatę odprawy,
II. oddalił powództwa powodów przeciwko Przedsiębiorstwu (...) SA w B. oraz Zakładom (...) SA
w O. o zapłatę odszkodowania,
III. odstąpił od obciążania powodów kosztami postępowania w sprawie na rzecz pozwanach Przedsiębiorstwa (...) SA w B. oraz Zakładów (...) S.A. w O..
Sąd Rejonowy w Opolu IV Wydział Pracy i (...) ustalił następujący stan faktyczny:
Powódka K. B. (1) była zatrudniona w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w B. od 02.11.1987r. W okresie od 02.11.1987 r. do 31.10.1988r. powódka świadczyła pracę na stanowisku laborant, w okresie od 01.11.1988r. do 30.04.1995r. na stanowisku p.o. starszego laboranta, od 01.05.1995r. do 30.04.2012r. na stanowisku samodzielnego laboranta, w okresie od 01.05.1995r. do 30.04.2012r. na stanowisku samodzielny laborant, w okresie od 01.05.2012r. do 31.08.2013r. na stanowisku laborant.
Oświadczeniem z dnia 15.05.2013r. Przedsiębiorstwo (...) S.A. z siedzibą w B. wypowiedziało powódce umowę o pracę z zachowaniem 3- miesięcznego okresu wypowiedzenia, który upłynął w dniu 31.08.2013r. Jako przyczynę wypowiedzenia wskazano przyczyny ekonomiczne firmy.
Powód H. B. był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w B. od 02.11.1987r., a od dnia 01.10.1992r. na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony.
W dniu 26.11.2013r. powód zawarł z pracodawcą porozumienie w przedmiocie rozwiązania umowy o pracę, w którym wskazano, iż z dniem 30.11.2013r. na mocy porozumienia stron nastąpi rozwiązanie umowy o pracę na czas nieokreślony z przyczyn niedotyczących pracownika. Powód po rozwiązaniu stosunku pracy z (...) SA otrzymał trzysieczną odprawę.
Powódka M. B. (2) była zatrudniona w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w B. od 12.12.2005r. W okresie od 12.12.2005 r. do 28.02.2006r. powódka świadczyła pracę na stanowisku pakowacz, w okresie od 01.03.2006r. do 29.02.2008r. na stanowisku pakowacz maszynowy, od 01.03.2008r. do 11.05.2008r. na stanowisku pakowacz, w okresie od 12.05.2008r. do 31.05.2014r. na stanowisku pakowacz maszynowy- obsługa.
Oświadczeniem z dnia 24.04.2014r. Przedsiębiorstwo (...) S.A. z siedzibą w B. wypowiedziało powódce umowę o pracę z zastosowaniem skróconego okresu wypowiedzenia. Jako przyczynę wypowiedzenia wskazano przyczyny ekonomiczne firmy związane ze zmniejszeniem zatrudnienia w związku z reorganizacją firmy spowodowaną zmniejszoną ilością zleceń produkcyjnych.
Powód A. B. (2) był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w B. od 01.07.1996 r. Powód w okresie od 01.07.1996r. do 28.02.2005r. był zatrudniony na stanowisku ślusarz- konserwator, a w okresie od 01.03.2005r. do 18.07.2014r. na stanowisku ślusarz- mechanik.
W dniu 08.05.2014r. powód zawarł z pracodawcą porozumienie w przedmiocie rozwiązania umowy o pracę, w którym wskazano, iż z dniem 18.07.2014r. na mocy porozumienia stron nastąpi rozwiązanie umowy o pracę na czas nieokreślony z przyczyn niedotyczących pracownika.
W treści wystawionego w dniu 18.07.2014r. świadectwa pracy jako podstawę rozwiązania stosunku pracy wskazano „za porozumieniem stron art. 30 § 1 pkt 1 k.p. w zw. z art. 10 ust. 1 ( zwolnienia indywidualne) ustawy z dnia 13 marca 2003r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.
Powód po rozwiązaniu stosunku pracy z (...) SA otrzymał trzysieczną odprawę.
Powódka M. C. (1) była zatrudniona w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w B. od 01.09.1995r. W okresie od 01.09.1995 r. do 30.09.2006r. powódka świadczyła pracę na stanowisku pakowacz, a w okresie od 01.10.2006r. do 30.04.2014r. na stanowisku czekoladziarz - formowanie.
W 2013 roku powódka była długotrwale niezdolna do pracy z powodu choroby kręgosłupa. Przebywała wówczas na zasiłku chorobowym a następnie na świadczeniu rehabilitacyjnym. Po zakończeniu zwolnienia lekarskiego powódka uzyskała zaświadczenie lekarza medycyny pracy zakazujące jej podnoszenia ciężarów powyżej 5 kg.
Oświadczeniem z dnia 29.01.2014r. Przedsiębiorstwo (...) S.A. z siedzibą w B. wypowiedziało powódce umowę o pracę z zachowaniem 3- miesięcznego okresu wypowiedzenia, który upływał w dniu 30.04.2014r. Jako przyczynę wypowiedzenia wskazano utratę zdolności do wykonywania pracy na dotychczasowym stanowisku w związku z otrzymaniem zaświadczenia lekarskiego wystawionego przez lekarza medycyny pracy stwierdzającego brak zdolności do wykonywania pracy na stanowisku czekoladziarz formowanie – obsługa. W treści oświadczenia wskazano również, iż zakład pracy nie dysponuje innym stanowiskiem, na które powódka mogłaby zostać przeniesiona.
Powódka od złożonego jej w dniu 29 stycznia 2014 roku wypowiedzenia odwołała się do Sądu Pracy domagając się przywrócenia jej do pracy. Sprawa toczyła się w tut. Sądzie pod sygn. IV P 92/14. Powództwo M. C. (1) zostało wówczas prawomocnie oddalone przez Sąd.
Powód T. C. był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w B. od 06.11.2006 r. Powód w okresie od 06.11.2006r. do 31.03.2012r. był zatrudniony na stanowisku robotnik magazynowy, a w okresie od 01.04.2013r. do 31.08.2013r. na stanowisku robotnik pomocniczy.
Oświadczeniem z dnia 15.05.2013r. Przedsiębiorstwo (...) S.A. z siedzibą w B. wypowiedziało powodowi umowę o pracę z zachowaniem 3- miesięcznego okresu wypowiedzenia, który upływał w dniu 31.08.2013r.
Jako przyczynę wypowiedzenia wskazano przyczyny ekonomiczne.
W treści wystawionego w dniu 02.09.2013r. świadectwa pracy jako podstawę rozwiązania stosunku pracy wskazano „przez pracodawcę z zachowaniem okresu wypowiedzenia art. 30 § 1 pkt 2 k.p. w zw. z art. 10 ust. 1 ( zwolnienia indywidualne) ustawy z dnia 13 marca 2003r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników”.
Od złożonego wypowiedzenia umowy o pracę powód odwołał się do Sądu Pracy. Sprawa toczyła się w tut. Sądzie pod sygn.. IV P 1064/13. Wyrokiem SR w Opolu z 6 maja 2014 roku zasądzono od (...) SA na rzecz powoda trzysieczne odszkodowanie w związku z wadliwym rozwiązaniem stosunku pracy. Podniesiono wówczas brak wskazania przez stronę pozwaną kryteriów dobru pracownika do zwolnienia.
Powódka M. C. (2) była zatrudniona w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w B. od 10.04.1985r. W okresie od 10.04.1985 r. do 30.04.1995r. powódka świadczyła pracę na stanowisku pakowacz, w okresie od 01.05.1995r. do 28.02.2005r. na stanowisku pakowacz maszyny zawijającej, w okresie od 01.03.2005r. do 30.06.2006r. na stanowisku pakowacz maszynowy- obsługa, w okresie od 01.07.2009r. do 31.05.2014r. na stanowisku pakowacz.
Oświadczeniem z dnia 25.04.2014r. Przedsiębiorstwo (...) S.A. z siedzibą w B. wypowiedziało powódce umowę o pracę z zastosowanie skróconego okresu wypowiedzenia. Jako przyczynę wypowiedzenia wskazano przyczyny ekonomiczne firmy związane ze zmniejszeniem zatrudnienia w związku z reorganizacją firmy spowodowaną zmniejszoną ilością zleceń produkcyjnych.
Powódka B. C. była zatrudniona w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w B. od 11.06.2007r. na stanowisku pakowacz.
Oświadczeniem z dnia 25.04.2014r. Przedsiębiorstwo (...) S.A. z siedzibą w B. wypowiedziało powódce umowę o pracę z zastosowanie skróconego okresu wypowiedzenia. Jako przyczynę wypowiedzenia wskazano przyczyny ekonomiczne firmy związane ze zmniejszeniem zatrudnienia w związku z reorganizacją firmy spowodowaną zmniejszoną ilością zleceń produkcyjnych.
Powódka R. D. była zatrudniona w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w B. od 26.08.1996r. W okresie od 26.08.1996 r. do 28.02.2005r. powódka świadczyła pracę na stanowisku pakowacz, a w okresie od 01.03.2005r. do 31.05.2014r. na stanowisku pakowacz maszynowy- obsługa. .
Oświadczeniem z dnia 24.04.2014r. Przedsiębiorstwo (...) S.A. z siedzibą w B. wypowiedziało powódce umowę o pracę z zastosowanie skróconego okresu wypowiedzenia. Jako przyczynę wypowiedzenia wskazano przyczyny ekonomiczne firmy związane ze zmniejszeniem zatrudnienia w związku z reorganizacją firmy spowodowaną zmniejszoną ilością zleceń produkcyjnych.
Powódka K. M. była zatrudniona w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w B. od 04.05.1994r. W okresie od 04.05.1994 r. do 15.02.1996r. powódka świadczyła pracę na stanowisku pakowacz, w okresie od 16.02.1996r. do 30.09.1997r. na stanowisku robotnik pomocniczy, od 01.10.1997r. do 31.12.2001r. na stanowisku pakowacz- obsługa linii, w okresie od 01.01.2002r. do 28.02.2005r. na stanowisku robotnik pomocniczy- dyżurna, w okresie od 01.03.2005r. do 31.08.2013r. na stanowisku pakowacz maszynowy- obsługa.
Oświadczeniem z dnia 15.05.2013r. Przedsiębiorstwo (...) S.A. z siedzibą w B. wypowiedziało powódce umowę o pracę z zachowaniem 3-miesięcznego okresu wypowiedzenia. Jako przyczynę wypowiedzenia wskazano przyczyny ekonomiczne firmy.
Powódka M. D. (1) była zatrudniona w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w B. od 01.04.1997r. na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony.
Oświadczeniem z dnia 25.04.2014r. Przedsiębiorstwo (...) S.A. z siedzibą w B. wypowiedziało powódce umowę o pracę z zastosowanie skróconego okresu wypowiedzenia. Jako przyczynę wypowiedzenia wskazano przyczyny ekonomiczne firmy związane ze zmniejszeniem zatrudnienia w związku z reorganizacją firmy spowodowaną zmniejszoną ilością zleceń produkcyjnych.
Powódka D. E. była zatrudniona w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w B. od 08.09.1977r. W okresie od 08.09.1977 r. do 06.09.1978r. powódka świadczyła pracę na stanowisku pakowacz, w okresie od 07.09.1978r. do 31.08.1997r. na stanowisku karmelarz- obsługa kiosku, od 01.09.1997r. do 28.02.2005r. na stanowisku karmelarz- formowanie karmelków twardych, w okresie od 01.03.2005r. do 31.05.2013r. na stanowisku karmelarz formowanie- obsługa.
Oświadczeniem z dnia 28.02.2013r. Przedsiębiorstwo (...) S.A. z siedzibą w B. wypowiedziało powódce umowę o pracę z zachowaniem 3-miesięcznego okresu wypowiedzenia który upływał w dniu 31.05.2013r. Jako przyczynę wypowiedzenia wskazano przyczyny ekonomiczne firmy- likwidacja stanowiska pracy, art. 30 § 1 pkt 2 k.p. w zw. z art. 10 ust. 1 ( zwolnienia indywidualne) ustawy z dnia 13 marca 2003r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.
Powód L. G. był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w B. od 22.05.1994 r. Powód w okresie od 22.05.1994r. do 31.03.1995r. był zatrudniony na stanowisku portier, w okresie od 01.04.1995r. do 31.05.1996r. na stanowisku portier palacz., w okresie od n01.06.1996r. do 15.11.2005r. na stanowisku portier rewident, w okresie od 16.11.2005r. do 29.02.2012r. na stanowisku karmelarz, a w okresie od 01.03.2012r. do 30.11.2013r. na stanowisku robotnik magazynowy.
Oświadczeniem z dnia 14.08.2013r. Przedsiębiorstwo (...) S.A. z siedzibą w B. wypowiedziało powodowi umowę o pracę z zachowaniem 3-miesięcznego okresu wypowiedzenia który upływał w dniu 30.11.2013r. Jako przyczynę wypowiedzenia wskazano likwidację stanowiska pracy.
Powódka B. G. była zatrudniona w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w B. od 01.02.1994r. na podstawie umowy o pracę na czas niekreślony.
Oświadczeniem z dnia 24.04.2014r. Przedsiębiorstwo (...) S.A. z siedzibą w B. wypowiedziało powódce umowę o pracę z zastosowaniem skróconego okresu wypowiedzenia. Jako przyczynę wypowiedzenia wskazano przyczyny ekonomiczne firmy związane ze zmniejszeniem zatrudnienia w związku z reorganizacją firmy spowodowaną zmniejszoną ilością zleceń produkcyjnych.
Powódka H. E. była zatrudniona w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w B. od 06.08.1993r. W okresie od 06.08.1993 r. do 30.09.1996r. powódka świadczyła pracę na stanowisku robotnik pomocniczy, w okresie od 01.10.1996r. do 31.12.1996r. na stanowisku karmelarz starszy-kuchnia, od 01.01.1997r. do 28.02.2005r. na stanowisku karmelarz starszy-gotowanie nadzień, w okresie od 01.03.2005r. do 31.05.2013r. na stanowisku karmelarz- gotowanie mas.
Oświadczeniem z dnia 28.02.2013r. Przedsiębiorstwo (...) S.A. z siedzibą w B. wypowiedziało powódce umowę o pracę z zachowaniem 3-miesięcznego okresu wypowiedzenia który upływał w dniu 31.05.2013r. Jako przyczynę wypowiedzenia wskazano przyczyny ekonomiczne firmy- likwidacja stanowiska pracy, art. 30 § 1 pkt 2 k.p. w zw. z art. 10 ust. 1 ( zwolnienia indywidualne) ustawy z dnia 13 marca 2003r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.
Powód G. H. był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w B. od 01.11.1994 r. Powód w okresie od 01.11.1994r. do 30.04.1995r. był zatrudniony na stanowisku ślusarz, w okresie od 01.05.1995r. do 30.09.1995r. na stanowisku ślusarz remontowy, a w okresie od 01.10.1995r. do 30.11.2014r. na stanowisku mistrz.
Pismem z dnia 05.08.2014 r., doręczonym powodowi w tym samym dniu, pozwany wypowiedział powodowi warunki umowy o pracę zawartej w dniu 01.11.1994 r. w zakresie zajmowanego stanowiska, z zachowaniem 3- miesięcznego wypowiedzenia, który upłynął w dniu 30.11.2014 r. Jako przyczynę wypowiedzenia dotychczasowych warunków umowy o pracę wskazano likwidację dotychczasowego stanowiska pracy – mistrz.
Pozwany po upływie okresu wypowiedzenia tj. od 01.12.2014 r., zaproponował powodowi objęcie stanowiska „lider” za wynagrodzeniem zasadniczym w wysokości 3600 zł.
Powód na powyższą propozycję nie wyraził zgody.
Po rozwiązaniu stosunku pracy powód otrzymał odprawę w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia.
Powódka T. J. była zatrudniona w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w B. od 06.09.2001r. W okresie od 06.09.2001 r. do 31.08.2004r. powódka świadczyła pracę na stanowisku pakowacz, w okresie od 01.09.2004r. do 28.02.2005r. na stanowisku pakowacz maszyny zawijającej, a w okresie od 01.03.2005r. do 31.05.2014r. na stanowisku pakowacz maszynowy- obsługa. .
Oświadczeniem z dnia 24.04.2014r. Przedsiębiorstwo (...) S.A. z siedzibą w B. wypowiedziało powódce umowę o pracę z zastosowanie skróconego okresu wypowiedzenia. Jako przyczynę wypowiedzenia wskazano przyczyny ekonomiczne firmy związane ze zmniejszeniem zatrudnienia w związku z reorganizacją firmy spowodowaną zmniejszoną ilością zleceń produkcyjnych.
Powódka K. U. (3) była zatrudniona w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w B. od 01.08.2002r. W okresie od 01.08.2002 r. do 14.09.2003r. powódka świadczyła pracę na stanowisku sprzątaczka biurowa, w okresie od 15.09.2003r. do 30.11.2003r. na stanowisku pakowacz, w okresie od 01.12.2003r. do 28.02.2013r. na stanowisku pakowacz bombonier, a w okresie od 01.03.2005r. do 31.08.2013r. na stanowisku pakowacz.
W maju 2013 roku powódka otrzymała wypowiedzenie umowy o pracę. Umowa ulegała rozwiązaniu z dniem 31 sierpnia 2013 roku. Jako przyczynę wypowiedzenia umowy o pracę wskazano „przyczyny ekonomiczne”.
Powódka w maju 2013 roku (podobnie jak powód T. C.) odwołała się do Sądu od złożonego jej wypowiedzenia umowy o pracę. Ostatecznie powódka i pozwany pracodawca (...) SA w sprawie IV P 1059/13 w dniu 9 września 2014 roku zwarli ugodę sądową, gdzie pracodawca zobowiązał się do wypłaty na rzecz powódki odszkodowania w związku z rozwiązaniem stosunku pracy.
Powódka B. K. (1) była zatrudniona w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w B. od 05.08.1993r. W okresie od 05.08.1993 r. do 30.04.1995r. powódka świadczyła pracę na stanowisku pakowacz, w okresie od 01.05.1995r. do 28.02.2005r. na stanowisku karmelarz starszy- gotowanie pomad, a w okresie od 01.03.2005r. do 31.05.2014r. na stanowisku karmelarz- gotowanie mas.
Oświadczeniem z dnia 25.04.2014r. Przedsiębiorstwo (...) S.A. z siedzibą w B. wypowiedziało powódce umowę o pracę z zastosowaniem skróconego okresu wypowiedzenia. Jako przyczynę wypowiedzenia wskazano przyczyny ekonomiczne firmy związane ze zmniejszeniem zatrudnienia w związku z reorganizacją firmy spowodowaną zmniejszoną ilością zleceń produkcyjnych.
W treści wystawionego w dniu 02.09.2013r. świadectwa pracy jako podstawę rozwiązania stosunku pracy wskazano „ przez pracodawcę z zachowaniem okresu wypowiedzenia art. 30 § 1 pkt 2 k.p. w zw. z art. 10 ust. 1 ( zwolnienia indywidualne) ustawy z dnia 13 marca 2003r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników”.
Powódka L. K. (2) była zatrudniona w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w B. od 10.09.1996r. W okresie od 10.09.1996 r. do 31.12.1997r. powódka świadczyła pracę na stanowisku pakowacz, w okresie od 01.01.1998r. do 28.02.2005r. na stanowisku pakowacz obsługa T., w okresie od 01.03.2005r. do 11.05.2008r. na stanowisku pakowacz maszynowy- obsługa, w okresie od 12.05.2008r. do 11.08.2008r. na stanowisku szwaczka praczka, a w okresie od 12.08.2008r. do 31.05.2014r. na stanowisku pakowacz maszynowy- obsługa.
Oświadczeniem z dnia 24.04.2014r. Przedsiębiorstwo (...) S.A. z siedzibą w B. wypowiedziało powódce umowę o pracę z zastosowanie skróconego okresu wypowiedzenia. Jako przyczynę wypowiedzenia wskazano przyczyny ekonomiczne firmy związane ze zmniejszeniem zatrudnienia w związku z reorganizacją firmy spowodowaną zmniejszoną ilością zleceń produkcyjnych.
Powódka L. K. (1) była zatrudniona w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w B. od 02.11.1995r. W okresie od 02.11.1995 r. do 31.12.1996r. powódka świadczyła pracę na stanowisku pakowacz, w okresie od 01.01.1997r. do 30.09.1997r. na stanowisku agregatowa obsługa linii chałwy, w okresie od 01.10.1997r. do 10.12.2000r. na stanowisku karmelarz starszy formowanie chałwy, w okresie od 11.12.2000r. do 31.01.2001r. na stanowisku referent ds. zaopatrzenia, w okresie od 01.02.2001r. do 29.02.2005r. na stanowisku starszy referent ds. zaopatrzenia, w okresie od 01.03.2005r. do 31.12.2011r. na stanowisku samodzielny referent ds. zaopatrzenia, a w okresie od 01.01.2012r. do 31.08.2013r. na stanowisku specjalisty ds. zaopatrzenia.
W maju 2013 roku powódka otrzymała wypowiedzenie umowy o pracę. Umowa ulegała rozwiązaniu z dniem 31 sierpnia 2013 roku. Jako przyczynę wypowiedzenia umowy o pracę wskazano „przyczyny ekonomiczne”.
W treści wystawionego w dniu 02.09.2013r. świadectwa pracy jako podstawę rozwiązania stosunku pracy wskazano „przez pracodawcę z zachowaniem okresu wypowiedzenia art. 30 § 1 pkt 2 k.p. w zw. z art. 10 ust. 1 ( zwolnienia indywidualne) ustawy z dnia 13 marca 2003r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.
Powód P. L. był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w B. od 26.08.1996 r. na stanowisku robotnik magazynowy.
Oświadczeniem z dnia 26.02.2013r. Przedsiębiorstwo (...) S.A. z siedzibą w B. wypowiedziało powodowi umowę o pracę z zachowaniem 3-miesięcznego okresu wypowiedzenia który upływał w dniu 31.05.2013r.
Jako przyczynę wypowiedzenia wskazano „redukcję etatów”.
Powódka M. L. była zatrudniona w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w B. od 16.08.2005r. W okresie od 16.08.2005 r. do 11.05.2008r. powódka świadczyła pracę na stanowisku pakowacz, a w okresie od 12.05.2008r. do 31.05.2014r. na stanowisku pakowacz maszynowy- obsługa.
Oświadczeniem z dnia 24.04.2014r. Przedsiębiorstwo (...) S.A. z siedzibą w B. wypowiedziało powódce umowę o pracę z zastosowanie skróconego okresu wypowiedzenia.
Jako przyczynę wypowiedzenia wskazano przyczyny ekonomiczne firmy związane ze zmniejszeniem zatrudnienia w związku z reorganizacją firmy spowodowaną zmniejszoną ilością zleceń produkcyjnych.
Powódka M. A. była zatrudniona w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w B. od 01.02.1994r. na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony. Powódka była zatrudniona na stanowisku ‘pakowacz”. Ostatnio pracowała na dziale galanteria.
Oświadczeniem z dnia 28.02.2013r. Przedsiębiorstwo (...) S.A. z siedzibą w B. wypowiedziało powódce umowę o pracę z zachowaniem 3-miesięcznego okresu wypowiedzenia który upływał w dniu 31.05.2013r. W tym samym dniu zwolniono jeszcze kilka innych osób ze zmiany, na której pracowała powódka.
Jako przyczynę wypowiedzenia wskazano przyczyny ekonomiczne firmy- likwidacja stanowiska pracy, art. 30 § 1 pkt 2 k.p. w zw. z art. 10 ust. 1 ( zwolnienia indywidualne) ustawy z dnia 13 marca 2003r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.
Powódka E. N. była zatrudniona w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w B. od 26.04.1994r. W okresie od 26.04.1994 r. do 30.04.1995r. powódka świadczyła pracę na stanowisku pakowacz, w okresie od 01.05.1995r. do 30.11.1995r. na stanowisku obsługa kiosku, w okresie od 01.12.1995r. do 28.02.2005r. na stanowisku pakowacz – obsługa linii, w okresie od 01.03.2005r. do 31.10.2011r. na stanowisku pakowacz maszynowy- obsługa, a w okresie od 01.11.2011r. do 31.05.2014r. na stanowisku karmelarz- drażowanie.
Oświadczeniem z dnia 25.04.2014r. Przedsiębiorstwo (...) S.A. z siedzibą w B. wypowiedziało powódce umowę o pracę z zastosowanie skróconego okresu wypowiedzenia. Jako przyczynę wypowiedzenia wskazano przyczyny ekonomiczne firmy związane ze zmniejszeniem zatrudnienia w związku z reorganizacją firmy spowodowaną zmniejszoną ilością zleceń produkcyjnych.
Powódka A. P. była zatrudniona w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w B. od 25.04.1988r. W okresie od 24.04.1988 r. do 28.02.2005r. powódka świadczyła pracę na stanowisku karmelarz, a w okresie od 01.03.2005r. do 31.01.2014r. na stanowisku „karmelarz – formowanie”.
Niemal cały 2013 rok powódka przebywała na zwolnieniu lekarskim w związku z chorobą kręgosłupa. Kiedy po zakończeniu zwolnienia lekarskiego chciała powrócić do pracy w (...) O., lekarz medycyny pracy nie wyraził zgody na pracę powódki na dotychczasowym stanowisku „karmelarza”. Wskazywał, że powódka – z uwagi na stan zdrowia – winna wykonywać lżejsze prace niż te na stanowisku karmelarza.
Oświadczeniem z dnia 25.10.2013r. Przedsiębiorstwo (...) S.A. z siedzibą w B. wypowiedziało powódce umowę o pracę z zachowaniem 3- miesięcznego okresu wypowiedzenia, który upływał w dniu 31.01.2014r. Jako przyczynę wypowiedzenia wskazano utratę zdolności do wykonywania pracy na dotychczasowym stanowisku w związku z otrzymaniem zaświadczenia lekarskiego wystawionego przez lekarza medycyny pracy stwierdzającego brak zdolności do wykonywania pracy na stanowisku „karmelarz formowanie”. W treści oświadczenia wskazano, iż zakład pracy nie dysponuje innym stanowiskiem, na które powódka mogłaby zostać przeniesiona.
Powódka M. P. (1) była zatrudniona w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w B. od 01.02.1994r. na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony.
Oświadczeniem z dnia 24.05.2013r. Przedsiębiorstwo (...) S.A. z siedzibą w B. wypowiedziało powódce umowę o pracę z zachowaniem 3-miesięcznego okresu wypowiedzenia który upływał w dniu 31.08.2013r. Jako przyczynę wypowiedzenia wskazano przyczyny ekonomiczne firmy.
Powódka B. P. była zatrudniona w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w B. od 21.08.2006r. W okresie od 21.08.2006 r. do 29.02.2008r. powódka świadczyła pracę na stanowisku pakowacz maszynowy, w okresie od 01.03.2008r. do 11.05.2008r. na stanowisku pakowacz maszyny zawijającej, a w okresie od 12.05.2008r. do 31.08.2013r. na stanowisku pakowacz maszynowy- prowadząca.
Oświadczeniem z dnia 24.05.2013r. Przedsiębiorstwo (...) S.A. z siedzibą w B. wypowiedziało powódce umowę o pracę z zachowaniem 3-miesięcznego okresu wypowiedzenia który upływał w dniu 31.08.2013r. Jako przyczynę wypowiedzenia wskazano przyczyny ekonomiczne.
Powódka B. P. zmarła po złożeniu pozwu w niniejszej sprawie tj. w dniu 7 listopada 2017 roku. Do spadku powołani zostali mąż E. P. oraz dzieci M. P. (4) i J. P.. W wyniku działu spadku wszystkie roszczeni, z jakimi występowała powódka B. P. wobec (...) SA nabył w całości jej mąż E. P., który przystąpił do niniejszego postepowania w miejsce powódki.
Powódka T. P. była zatrudniona w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w B. od 22.08.1995r. W okresie od 22.08.1995 r. do 31.12.1996r. powódka świadczyła pracę na stanowisku pakowacz, w okresie od 01.01.1997r. do 28.02.2005r. na stanowisku pakowacz bombonier, a w okresie od 01.03.2005r. do 31.07.2014r. na stanowisku pakowacz maszynowy- obsługa.
W dniu 31.07.2013r. powódka zawarła z pracodawcą porozumienie w przedmiocie rozwiązania umowy o pracę, w którym wskazano, iż z dniem 31.07.2014r. na mocy porozumienia stron nastąpi rozwiązanie umowy o pracę z przyczyn niedotyczących pracownika.
Po rozwiązaniu stosunku pracy powódka otrzymała z (...) SA trzymiesięczną odprawę.
Powód M. P. (2) był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w B. od 13.08.1985r.
W okresie od 13.08.1985 r. do 31.03.1990r. powód świadczył pracę na stanowisku ślusarz, w okresie od 01.04.1990r. do 31.08.1992r. na stanowisku hydraulik- monter, w okresie od 01.09.1992r. do 31.12.1999r. na stanowisku palacz, w okresie od 01.01.2000r. do 02.01.2005r. na stanowisku robotnik magazynowy, w okresie od 03.01.2005r. do 31.08.2008r. na stanowisku młodszy hydraulik, w okresie od 01.09.2008r. do 31.07.2011r. na stanowisku hydraulik, a w okresie od 01.08.2011r. do 31.05.2013r. na stanowisku robotnik magazynowy.
Oświadczeniem z dnia 26.02.2013r. Przedsiębiorstwo (...) S.A. z siedzibą w B. wypowiedziało powodowi umowę o pracę z zachowaniem 3-miesięcznego okresu wypowiedzenia który upływał w dniu 31.05.2013r. Jako przyczynę wypowiedzenia wskazano redukcję etatów.
Powódka H. R. była zatrudniona w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w B. od 08.01.2008r. do 31.05.2014r. na stanowisku pakowacz.
Oświadczeniem z dnia 24.04.2014r. Przedsiębiorstwo (...) S.A. z siedzibą w B. wypowiedziało powódce umowę o pracę z zastosowanie skróconego okresu wypowiedzenia. Jako przyczynę wypowiedzenia wskazano przyczyny ekonomiczne firmy związane ze zmniejszeniem zatrudnienia w związku z reorganizacją firmy spowodowaną zmniejszoną ilością zleceń produkcyjnych.
Powódka B. S. (2) była zatrudniona w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w B. od 01.08.2006r. W okresie od 21.08.2006 r. do 29.02.2008r. powódka świadczyła pracę na stanowisku pakowacz maszynowy, w okresie od 01.03.2008r. do 11.05.2008r. na stanowisku pakowacz, a w okresie od 12.05.2008r. do 31.08.2013r. na stanowisku pakowacz maszynowy- obsługa.
Oświadczeniem z dnia 24.05.2013r. Przedsiębiorstwo (...) S.A. z siedzibą w B. wypowiedziało powódce umowę o pracę z zachowaniem 3-miesięcznego okresu wypowiedzenia który upływał w dniu 31.08.2013r.
Jako przyczynę wypowiedzenia wskazano przyczyny ekonomiczne.
W toku postepowania w niniejszej sprawie powódka zmieniła nazwisko na (...).
Powód A. S. (2) był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w B. od 01.07.2007r. do 31.05.2013r. na stanowisku robotnik magazynowy.
W treści wystawionego w dniu 31.05.2013r. świadectwa pracy jako podstawę rozwiązania stosunku pracy wskazano „przez pracodawcę z zachowaniem okresu wypowiedzenia art. 30 § 1 pkt 2 k.p. w zw. z art. 10 ust. 1 ( zwolnienia indywidualne) ustawy z dnia 13 marca 2003r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. Powód w 2013 roku – po rozwiązaniu stosunku pracy – otrzymał odprawę w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia.
Powód A. S. (2) zmarł w dniu 29 lipca 2017 roku. Spadek po zmarłym A. S. (2) nabyła w całości jego córka A. S. (1).
Powód J. S. był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w B. od 17.10.1991r. W okresie od 17.10.1991 r. do 31.07.2014r. powód świadczył pracę na stanowisku robotnik magazynowy , a w okresie od 01.08.2014r. do 31.10.2014r. na stanowisku pracownik produkcji.
W dniu 15.10.2014r. powód zawarł z pracodawcą porozumienie w przedmiocie rozwiązania umowy o pracę, w którym wskazano, iż z dniem 31.10.2014r. na mocy porozumienia stron nastąpi rozwiązanie umowy o pracę z przyczyn niedotyczących pracownika.
Powodowi J. S. po ustaniu zatrudnienia wypłacono odprawę w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia.
Powód R. T. był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w B. od 16.03.2007r. W okresie od 16.03.2007 r. do 29.02.2008r. powód świadczył pracę na stanowisku mechanik, a w okresie od 01.03.2008r. do 31.05.2014r. na stanowisku ślusarz. Powód pracował na dziale sezamków w zakładzie w P..
Oświadczeniem z dnia 25 kwietnia 2014r. Przedsiębiorstwo (...) S.A. z siedzibą w B. z siedzibą w B. wypowiedziało powodowi umowę o pracę z zastosowaniem skróconego okresu wypowiedzenia.
Jako przyczynę wypowiedzenia wskazano likwidację stanowiska pracy.
W treści wystawionego w dniu 02.06.2014r. świadectwa pracy jako podstawę rozwiązania stosunku pracy wskazano „ przez pracodawcę z zachowaniem okresu wypowiedzenia art. 30 § 1 pkt 2 k.p. w zw. z art. 10 ust. 1 ( zwolnienia indywidualne) ustawy z dnia 13 marca 2003r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.
Powódka D. T. była zatrudniona w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w B. od 27.01.1978r. W okresie od 27.01.1978r. do 31.12.1978r. powódka świadczyła pracę na stanowisku pakowacz, w okresie od 01.01.1979r. do 30.04.1995r. na stanowisku karmelarz, w okresie od 01.05.1995r. do 28.02.2005r. na stanowisku karmelarz starszy- łatacz, a w okresie od 01.03.2005r. do 31.05.2013r. na stanowisku karmelarz formowanie- prowadząca.
Oświadczeniem z dnia 28.02.2013r. Przedsiębiorstwo (...) S.A. z siedzibą w B. wypowiedziało powódce umowę o pracę z zachowaniem 3-miesięcznego okresu wypowiedzenia który upływał w dniu 31.05.2013r. Jako przyczynę wypowiedzenia wskazano przyczyny ekonomiczne firmy- likwidacja stanowiska pracy, art. 30 § 1 pkt 2 k.p. w zw. z art. 10 ust. 1 ( zwolnienia indywidualne) ustawy z dnia 13 marca 2003r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.
Powódka nie odwoływała się od złożonego jej wypowiedzenia umowy o pracę.
Powódka J. D. (2) była zatrudniona w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w B. od 06.11.1985r. W okresie od 06.11.1985r. do 28.02.2005r. powódka świadczyła pracę na stanowisku karmelarz, w okresie od 01.03.2005r. do 30.09.2005r. na stanowisku karmelarz formowanie- obsługa, a w okresie od 01.10.2005r. do 31.05.2014r. na stanowisku karmelarz formowanie- prowadząca.
Oświadczeniem z dnia 24.04.2014r. Przedsiębiorstwo (...) S.A. z siedzibą w B. wypowiedziało powódce umowę o pracę z zastosowanie skróconego okresu wypowiedzenia. Jako przyczynę wypowiedzenia wskazano przyczyny ekonomiczne firmy związane ze zmniejszeniem zatrudnienia w związku z reorganizacją firmy spowodowaną zmniejszoną ilością zleceń produkcyjnych.
Powódka G. Z. była zatrudniona w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w B. od 01.02.1995r. W okresie od 01.02.1995r. do 31.12.2010r. powódka świadczyła pracę na stanowisku sprzedawca, w okresie od 01.01.2011r. do 31.05.2012r. na stanowisku kierownik sklepu, w okresie od 01.06.2012r. do 31.01.2013r. na stanowisku pakowacz, a w okresie od 01.02.2013r. do 31.05.2014r. na stanowisku pakowacz maszynowy- obsługa.
Oświadczeniem z dnia 24.04.2014r. Przedsiębiorstwo (...) S.A. z siedzibą w B. wypowiedziało powódce umowę o pracę z zastosowanie skróconego okresu wypowiedzenia. Jako przyczynę wypowiedzenia wskazano przyczyny ekonomiczne firmy związane ze zmniejszeniem zatrudnienia w związku z reorganizacją firmy spowodowaną zmniejszoną ilością zleceń produkcyjnych.
Powódka A. Ż. była zatrudniona w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w B. od 02.01.1979r. na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony.
Oświadczeniem z dnia 24.04.2014r. Przedsiębiorstwo (...) S.A. z siedzibą w B. wypowiedziało powódce umowę o pracę z zastosowaniem skróconego okresu wypowiedzenia. Jako przyczynę wypowiedzenia wskazano przyczyny ekonomiczne firmy związane ze zmniejszeniem zatrudnienia w związku z reorganizacją firmy spowodowaną zmniejszoną ilością zleceń produkcyjnych.
Powódka nie odwoływała się od złożonego jej wypowiedzenia umowy o pracę.
Powódka J. Ż. była zatrudniona w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w B. od 15.04.1977r. W okresie od 15.04.1977r. do 22.10.1978r. powódka świadczyła pracę na stanowisku karmelarz, w okresie od 23.10.1978r. do 30.06.1991r. na stanowisku pakowacz- karmelarz, w okresie od 01.07.1991r. do 31.01.1994r. na stanowisku pakowacz - (...), w okresie od 01.02.1994r. do 30.04.1995r. na stanowisku pakowacz, w okresie od 01.05.1995r. do 28.02.2005r. na stanowisku pakowacz (...) prowadząca, a w okresie od 01.03.2005r. do 31.05.2013r. na stanowisku pakowacz maszynowy- prowadząca.
Oświadczeniem z dnia 28.02.2013r. Przedsiębiorstwo (...) S.A. z siedzibą w B. wypowiedziało powódce umowę o pracę z zachowaniem 3-miesięcznego okresu wypowiedzenia który upływał w dniu 31.05.2013r. Jako przyczynę wypowiedzenia wskazano przyczyny ekonomiczne firmy- likwidacja stanowiska pracy, art. 30 § 1 pkt 2 k.p. w zw. z art. 10 ust. 1 ( zwolnienia indywidualne) ustawy z dnia 13 marca 2003r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.
Przedsiębiorstwo (...) S.A. z siedzibą w B. jest byłą spółką Skarbu Państwa. W ramach prywatyzacji akcje ww. spółki były sprzedawane jej pracownikom w konsekwencji czego w 2011 roku była to już spółka prywatną, której akcje posiadali wyłącznie jej pracownicy. Prezesem spółki w tym czasie była pani C. Z. (1).
Na początku 2011r. stała się przedmiotem zainteresowania, jako możliwy obiekt przejęcia przez inne spółki działające w branży spożywczej (związanej z produkcją słodyczy).
Protokołem dodatkowym Nr 10 z dnia 15.02.2011r. do Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy wprowadzono wówczas dodatkowy punkt do art. 3 ZUZP o treści „pracownikom Przedsiębiorstwa (...) S.A. z siedzibą w B., zatrudnionym na podstawie umów o pracę zawartych przed dniem 01.01.2011r. na czas nieokreślony, w przypadku dokonania tzw. „wrogiego przyjęcia” Spółki, przez co należy rozumieć m.in. nabycie co najmniej 26% akcji Spółki, zawarcie umów przedwstępnych na sprzedaż akcji z udzieleniem pełnomocnictwa do głosowania na Walnym Zgromadzeniu pozwalającym na reprezentację co najmniej 26% akcji spółki, nabycie prawa do reprezentacji na Walnym Zgromadzeniu co najmniej 26% akcji spółki z tytułu dokonania czynności ww. przez inwestora branżowego lub inny podmiot, osobę prawną lub fizyczną, którego celem byłoby ograniczenie istnienia spółki, jej likwidacji w celu wyeliminowania spółki (...) S.A. z rynku poprzez przejęcie jej sieci sprzedaży, ograniczenie jej działalności gospodarczej poprzez ograniczenie jej dotychczasowej produkcji, podjęcie działań mających na celu likwidację spółki lub połączenie jej z inną spółką, co w konsekwencji doprowadzi do zwolnień grupowych lub indywidulanych pracowników spółki z przyczyn innych niż porozumienie stron, wypowiedzenie umowy o pracę przez pracownika, przejścia pracownika na rentę lub emeryturę – przysługują specjalne, związane z zaistnieniem powyższych sytuacji uprawnienia. W sytuacjach określonych powyżej pracodawca zobowiązuje się zwalnianym pracownikom wypłacić dodatkowo – niezależnie od innych świadczeń przysługujących na mocy przepisów prawa- jednorazowe odszkodowania w wysokości nie mniejszej niż 60-krotność średniego indywidualnego wynagrodzenia pracownika, którego dotyczy odszkodowanie. Średnie miesięczne wynagrodzenie będzie ustalone za okres 6 miesięcy poprzedzających rozwiązanie stosunku pracy, przy uwzględnieniu składników wynagrodzenia branych pod uwagę do określenia ekwiwalentu za urlop.
Odszkodowanie to, będzie wypłacane w formie pieniężnej nie później niż w ostatnim dniu zatrudnienia”.
Jednym z podmiotów zainteresowanym przejęciem spółki (...) S.A. była firma (...) Sp.z.o.o. z siedzibą w O., której właścicielem był pan K.. Spółka ta w marcu 2011 roku rozpoczęła wykupowanie akcji od akcjonariuszy (...) S.A. z siedzibą w B., co traktowane było przez zarząd Przedsiębiorstwa (...) S.A. z siedzibą w B. jako tzw. „wrogie przejęcie” z uwagi na obawę zaprzestania produkcji i zamknięcia fabryki w B..
W marcu 2011r. zainteresowanie przejęciem Przedsiębiorstwa (...) S.A. z siedzibą w B. wykazał także Zakład (...) S.A. z siedzibą w O., który rozpoczął wykupowanie akcji od akcjonariuszy Przedsiębiorstwa (...) S.A. z siedzibą w B..
Zarząd Przedsiębiorstwa (...) S.A. z siedzibą w B. w celu przeciwdziałania przejęciu spółki (...) S.A. przez spółkę Zakład (...) S.A. rozpoczął wówczas skupowanie swoich akcji od pracowników za kwotę 5 zł za każdą akcję.
W tym tez czasie Zakład (...) S.A. w celu przejęcia w całości spółki (...) S.A. z siedzibą w B. rozpoczął skupowanie akcji od pracowników Przedsiębiorstwa (...) S.A. z siedzibą w B. za kwotę od 9 zł do 12 zł za jedną akcję.
W marcu 2011 roku zarząd ZPC O. wystosował do zarządu (...) SA tzw. „list intencyjny” , w którym wskazywano, że zarząd ZPC O. jest zainteresowany budową grupy kapitałowej spółek branży spożywczej. W skład holdingu miało wchodzić kilka niezależnych spółek, posiadających własne zarządy. W ww. piśmie deklarowano też pakiet zabezpieczenia dla pracowników (...) SA w postaci dziewięciomiesięcznej odprawy dla pracowników zwalnianych z przyczyn ekonomicznych. Szczegóły ww. pakietu miały być omówione na spotkaniu z przedstawicielami załogi (...) SA.
Około kwietnia 2011r. zarząd Przedsiębiorstwa (...) S.A. z siedzibą w B. podjął decyzje o przejęciu zakładu przez Zakład (...) S.A. w O., który deklarował się przejąć spółkę w całości.
W dniu 18 maja 2011r. w siedzibie Przedsiębiorstwa (...) S.A. w B. doszło do spotkania członków zarządu ZPC O. B. W. (1) i K. D. (1) z przedstawicielami trzech organizacji związkowych działających przy (...) SA tj. (...) Związkiem Zawodowym (...) reprezentowanym przez Przewodniczącego M. D. (2) oraz jana D., Związkiem Zawodowym (...) reprezentowanym przez Przewodniczącą E. D. (2) oraz Związkiem Zawodowym (...) reprezentowanym przez Przewodniczącą A. H. (1).
Zwarte zostało wówczas pisemne porozumienie pomiędzy ww. organizacjami związkowymi oraz zarządem (...) SA (zwanym wówczas „inwestorem”).
Zgodnie z treścią ww. porozumienia z 18 maja 2011 roku w przypadku spełniania się warunku zawieszającego ( tj. w dniu, w którym nastąpi nabycie przez Inwestora pośrednio lub bezpośrednio co najmniej 51% akcji spółki Przedsiębiorstwo (...) S.A. z siedzibą w B.), Inwestor jako akcjonariusz Spółki zachowa następujące warunki:
- dotychczas obowiązujący w Spółce (...) będzie obowiązywał nadal przez okres 4 lat tj. do dnia 20.05.2015r.
- w przypadku zwolnień pracowników w ramach restrukturyzacji obowiązywać będą odprawy w jednakowej wysokości – niezależnie od długości okresu zatrudnienia danego pracownika w spółce, odpowiadającej dziewięciomiesięcznemu wynagrodzeniu tego pracownika, w ramach których to odpraw wliczana już będzie odprawa pieniężna wynikająca z ustawy o szczególnych zasadach rozwiazywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, przy czym postanowienie tego punktu nie dotyczyło pracowników spółki zatrudnionych na podstawie umów o pracę na czas określony oraz pracowników zatrudnionych w tzw. aparacie sprzedażowym spółki przez okres czasu krótszy niż 3 lata licząc wstecz od daty zawarcia porozumienia, którzy świadczą pracę poza siedzibą spółki
- inwestor potwierdza gotowość nabycia wszystkich akcji spółki od dotychczasowych akcjonariuszy tej spółki, którzy wyraziliby wolę zbycia tych akcji w okresie do trzech lat od dnia podpisania porozumienia, a to za cenę nie mniejszą niż 9 zł za jedną akcje
- spółka zachowa odrębną od inwestora podmiotowość prawną
- inwestor potwierdził, iż zakład produkcyjny nie zmieni swojej siedziby, a produkcja tych samych grup wyrobów odbywać się będzie nadal pod marką O., chyba że analiza opłatności produkcji danych wyrobów wykaże inaczej,
- szczegóły funkcjonowania wydatków inwestycyjnych będą ustalana między zarządem spółki a zarządem inwestora,
W treści przedmiotowego porozumienia wskazano, iż porozumienie to nie stanowi prawa pracy w rozumieniu art. 9 k.p., a nadto wskazano, iż porozumienie to będzie obowiązywać przez okres czterech lat tj. do dnia 20.05.2015r.
Ustalenia ww. porozumienia były przekazywane ustnie pracownikom (...) SA. Wiedza ta najczęściej była przekazywana pracownikom przez przedstawicieli związków zawodowych. Zdecydowana większość pracowników nie była jednak zapoznawana z treścią samego porozumienia i wiedzę o jego treści posiadała jedynie z ustnych przekazów współpracowników i przedstawicieli związków zawodowych.
Warunek zawieszający z ww. porozumienia (tj. nabycie większości akcji (...) SA przez (...)) został spełniony kilka miesięcy po podpisaniu ww. porozumienia z maja 2011 roku tj. w dniu 3 października 2011 roku, kiedy to Zakład (...) S.A. objęła 62,68% akcji spółki (...) S.A.
Od 2011 roku rozpoczęła się restrukturyzacja spółki (...) S.A. z siedzibą w B.. Od tego momentu dochodziło do licznych zwolnień pracowników, zmiany stanowisk pracy tudzież rozwiązywania stosunków pracy w drodze porozumienia stron.
W dniu 31 maja 2011 roku do Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy (ZUZP) został wprowadzony Protokół dodatkowy Nr 11, zgodnie z którym w art. 15 dodano ust. 4 o treści „ Zasady i wysokości odprawy pieniężnej z tytułu rozwiązania stosunku pracy w czasie restrukturyzacji spółki reguluje załącznik nr 7”. Zgodnie z ww. załącznikiem nr 7 do protokołu dodatkowego nr 11 „zwalnianym pracownikom spółki:
- którzy zgłoszą zamiar rozwiązania stosunku pracy na mocy porozumienia stron z przyczyn dotyczących pracodawcy, z wyłączeniem pracowników, wobec których może być zastosowany tryb rozwiązania stosunku pracy z winy pracownika
- których, stanowisko pracy ulegnie likwidacji
- których, stosunek pracy rozwiąże się z powodu uzasadnionego nie przyjęcia nowych warunków pracy i płacy
- którzy zgłoszą wniosek o przejście na emeryturę
przysługuje odprawa w wysokości 9-cio miesięcznego wynagrodzenia”.
Zgodnie z treścią ww. protokołu nr 11 do ZUZP powyższe ustalenia dotyczą ustania stosunków pracy do dnia 31.12.2011 roku.
Następnie w dniu 20 września 2011 roku do Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy został wprowadzony Protokół dodatkowy Nr 12, zgodnie z którym w § 5 wskazano, iż w załączniku nr 7 „ Zasady i wysokość odprawy pieniężnej z tytułu rozwiązania stosunku pracy w związku z restrukturyzacją Spółki „ w ust. 5 słowa „ do dnia 31.12.2011r. „ zastępuje się słowami „ do dnia 31.12.2012r.”
W dniu 18 czerwca 2011r. odbyło się Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Przedsiębiorstwa (...) S.A. z siedzibą w B..
Podczas przedmiotowego Zgromadzenia akcjonariusze spółki (...) S.A. z siedzibą w B. wyrazili zgodę na emisję nowej serii akcji imiennych spółki, które to akcje miała nabyć spółka Zakład (...) S.A. z siedzibą w O.. W trakcie przedmiotowego Zgromadzenia zostaje zawarta przedwstępna umowa objęcia akcji przez Zakład (...) S.A. z siedzibą w O., która to spółka zobowiązuje się dokapitalizować spółkę Przedsiębiorstwo (...) S.A. z siedzibą w B. poprzez wniesienie wkładu pieniężnego na pokrycie akcji w wysokości 10 mln złotych.
W dniu 12 września 2011r. Zakład (...) S.A. z siedzibą w O. zawarła umowę objęcia akcji spółki (...) S.A. z siedzibą w B..
W dniu 03 października 2011r. spółka Zakład (...) S.A. z siedzibą w O. objęła 62,68% akcji spółki (...) S.A. z siedzibą w B..
(...) SA zwalnianym w 2011 roku i 2012 roku były wypłacane 9 miesięczne odprawy, gdyż wynikało to wprost z zapisów ujętych w ZUZP ( tj. w protokołach nr (...) do ZUZP).
W 2013 roku nie wypłacano już zwalnianym pracownikom 9 miesięcznych odpraw a jedynie 3 miesięczne.
Pełnomocnik powodów w 2014 roku w imieniu grupy byłych pracowników spółki Przedsiębiorstwo (...) S.A. w B. występował m.in. do organizacji związkowych działających przy (...) S.A. w B. z prośbą wyjaśnienie zaprzestania wypłat 9-cio miesięcznych odpraw pracownikom zwalnianym w 2013 i 2014 roku.
Organizacje związkowe wyjaśniały wówczas, że odprawy dziewięciomiesięczne dla pracowników zostały przewidziane w zapisach protokołów dodatkowych do ZUZP (nr 11 i 12) i wprost przewidziano tam ich czasowe obowiązywanie tj. do 31 grudnia 2012 roku.
Przedsiębiorstwo (...) S.A. z siedzibą w B. w 2015 roku wystąpiło też do Państwowej Inspekcji Pracy Okręgowy Inspektorat Pracy w O. z prośbą o ustosunkowanie się Inspekcji w sprawie obowiązku wypłacania odpraw pracownikom zwalnianym w ramach restrukturyzacji. W odpowiedzi na powyższe Państwowa Inspekcja Pracy w piśmie z dnia 09.12.2015r. wskazała, iż od dnia 01.01.2013r. roszczenia pracowników o wypłatę odprawy są bezprzedmiotowe z uwagi na czasowe obowiązywanie przepisu dotyczącego wypłaty przedmiotowych 9 miesięcznych odpraw (tj. w przypadku zwolnień pracowników do dnia 31 grudnia 2012 roku).
W latach od 2013/2015 prowadzona była szeroka restrukturyzacja spółki Przedsiębiorstwo (...) S.A. w B.. W ramach przeprowadzanej restrukturyzacji w szczególności dokonywano redukcji zatrudnienia, likwidowano niektóre działy (produkcja sezamków, czekolady), zatrudniano też nowych pracowników za pośrednictwem agencji pośrednictwa pracy.
W 2015r. dokonano zmian w strukturze (...) S.A. poprzez połączenie dotychczasowych komórek organizacyjnych w postaci wydziałów produkcyjnych w D. Produkcji, które realizował dotychczasowe zadania Wydziałów Produkcyjnych.
Magazyn (...) został podporządkowany nowo utworzonemu D. Logistyki Zakładowej.
Przed Sądami (m.in. przed SO w Opolu – I Wydział Cywilny) toczyły się sprawy przeciwko Zakładom (...) S.A. o zawarcie umowy przyrzeczonej nabycia przez ww. spółkę za cenę 9 zł za kazdą akcję - akcji Przedsiębiorstwa (...) S.A. z siedzibą w B..
Zakłady (...) S.A. wyrokami Sądów (w tym m.in. wyrokiem SO w Opolu z dnia 7 maja 2018 roku w sprawie I C 329/15) zostały zobowiązany do złożenia oświadczeń woli w ww. kwestii tj. nabycia od akcjonariuszy (pracowników i byłych pracowników) (...) SA w B. akcji tej spółki za cenę 9 zł za każdą akcję.
Wynagrodzenia miesięczne powodów liczone jak ekwiwalent za urlop wynosiły:
1. B. H. - 3 502,91 zł brutto
2. B. A. - 3 053,15 zł brutto
3. C. T. - 2 638,14 zł brutto
4. G. L. (1) - 2 553,87 zł brutto
5. H. G. - 4 876,40 zł brutto
6. L. P. - 2 453,38 zł brutto
7. P. M. (2) - 2 507,72 zł brutto
8. S. A. - 2 380,78 zł brutto
9. S. J. - 2 979,90 zł brutto
10. T. R. - 3 197,75 zł brutto
11. B. K. (2) - 3 164,11 zł brutto
12. B. M. (1) - 2 607,02 zł brutto
13. C. M. - 2 932,60 zł brutto
14. C. M. - 2 435,95 zł brutto
15. Czech B. - 2 076,46 zł brutto
16. D. R. - 2 657,94 zł brutto
17. D. K. - 2 313,55 zł brutto
18. D. M. - 2 535,80 zł brutto
19. D. E. - 2 658,29 zł brutto
20. G. B. - 2 657,67 zł brutto
21. H. E. - 2 922,54 zł brutto
22. J. T. - 2 595,34 zł brutto
23. K. U. (1) - 2 245,96 zł brutto
24. K. B. (2) - 3 156,82 zł brutto
25. K. L. (2) - 3 500,00 zł brutto
26. K. L. (1) - 2 775,98 zł brutto
27. L. M. (1)- 2 751,35 zł brutto
28. M. A. - 2 552,65 zł brutto
29. N. E. - 2 865,58 zł brutto
30. P. A. - 2 674,21 zł brutto
31. P. M. (1) - 2 574,12 zł brutto
32. P. B. - 2 523,85 zł brutto
33. P. T. (1) - 2 452,91 zł brutto
34. R. H. - 2 335,36 zł brutto
35. S. B. - 2 340,55 zł brutto
36. T. D. - 3 028,47 zł brutto
37. V. J. - 2 880,59 zł brutto
38. Z. G. - 2 630,16 zł brutto
39. Z. A. - 2 671,19 zł brutto
40. Ż. J. - 2 483,15 zł brutto
W 2013 i 2014 roku ww. powodowie zwalniani z (...) SA otrzymywali jedynie 3 miesięczne odprawy. Żaden ze zwalnianych w tym czasie (2013-2014) pracowników nie otrzymał odprawy w wysokości 9 miesięcznego wynagrodzenia.
Bezsporne , a ponadto zestawienie wypłaconych odpraw - jak k. 457 akt sprawy
Wyrokiem z dnia 26 marca 2019 r. Sąd Rejonowy w Opolu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych:
I. oddalił powództwa powodów przeciwko Przedsiębiorstwu (...) SA w B. oraz Zakładom (...) SA w O. o zapłatę odprawy,
II. oddalił powództwa powodów przeciwko Przedsiębiorstwu (...) SA w B. oraz Zakładom (...) SA w O. o zapłatę odszkodowania,
III. odstąpił od obciążania powodów kosztami postępowania w sprawie na rzecz pozwanych Przedsiębiorstwa (...) SA w B. oraz Zakładów (...) SA w O..
Sąd Rejonowy w Opolu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zważył, co następuje:
Powództwo powodów wobec pozwanych (...) SA oraz (...) SA o wypłatę dodatkowej 6 miesięcznej odprawy oraz ewentualnie o wypłatę odszkodowania w tożsamej wysokości nie zasługiwało na uwzględnienie.
Sąd I instancji dokonał ustaleń faktycznych w oparciu o całokształt zgromadzonego materiału dowodowego. Za wiarygodne uznano w całości dokumenty zebrane w toku postępowania, które nie budziły wątpliwości Sądu I instancji, co do ich zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy i nie były kwestionowane przez strony procesu. Ustalając stan faktyczny sprawy Sąd I instancji oparł się również na wiarygodnych zeznaniach świadków oraz na przesłuchaniu powodów.
Istotne dla niniejszego postępowania okazały się w szczególności zeznania świadków: J. D. (3), C. Z. (1), M. D. (2) i B. D. (2), które to osoby brały bezpośredni udział w podpisywaniu porozumienia z dnia 18 maja 2011 roku oraz zawieraniu protokołów dodatkowych z 2011 roku do ZUZP obowiązującego w (...) SA.
Podkreślić w tym miejscu należy, iż w zasadzie stan faktyczny w niniejszej sprawie nie był sporny między stronami. Strony różniły się natomiast od oceny skutków prawnych podejmowanych działań i wykładni składanych oświadczeń woli.
W niniejszym postępowaniu powodowie domagali się zasądzenia na ich rzecz solidarnie od pozwanych spółek Przedsiębiorstwa (...) S.A. w B. i Zakładów (...) S.A. z siedzibą w O. kwot wskazanych w piśmie procesowym z dnia 10 kwietnia 2017r. ( k. 525-527) wraz z odsetkami ustawowymi tytułem odpraw pieniężnych wynikających z naruszenia przez pozwanych Przedsiębiorstwo (...) S.A. w B. i Zakładów (...) S.A. z siedzibą w O. gwarancji zatrudnienia, wprowadzonej na podstawie postanowień porozumienia z dnia 18.05.2011r. zawartego pomiędzy związkami zawodowymi działającymi na terenie Przedsiębiorstwa (...) S.A. w B., a inwestorem strategicznym tj. Zakładami (...) S.A. z siedzibą w O..
W przypadku nieuwzględnienia przez Sąd I instancji dochodzonego roszczenia powodowie wnieśli o zasądzenie na ich rzecz solidarnie od pozwanych spółek wskazanych w piśmie procesowym z dnia 10.04.2017r. kwot wraz z odsetkami ustawowymi tytułem odszkodowania za niewypłacenie na ich rzecz należnych im odpraw pieniężnych w pełnej wysokości.
Powodowie uzasadniając swoje stanowisko procesowe podnosili, iż w związku z prowadzoną restrukturyzacją pozwanego Przedsiębiorstwa (...) S.A. w B., w myśl zapisów zawartych w ww. porozumieniu z dnia 18 maja 2011 roku, powinni oni otrzymać odprawę w wysokości dziewięciomiesięcznego wynagrodzenia, a nie w wysokości jedynie trzymiesięcznego wynagrodzenia jakie faktycznie otrzymali od pozwanego pracodawcy Przedsiębiorstwa (...) S.A. w B..
Przywołując orzecznictwo sądowe powodowie stali na stanowisku, iż dochodzenie przezeń roszczenia na podstawie porozumienia z dnia 18.05.2011r. są zasadne, bowiem porozumienie z dnia 18.05.2011r. w swojej istocie stanowi źródło prawa pracy w rozumieniu art. 9 k.p.
Pozwane spółki w odpowiedzi na pozew jak i w toku postępowania konsekwentnie z kolei stały na stanowisku, iż dochodzone przez powodów roszczenia nie zasługują na uwzględnienie bowiem porozumienie z dnia 18.05.2011r. nie stanowi źródła prawa pracy w myśl art. 9 k.p., a tym samym nie może być podstawą dochodzonych przez powodów roszczeń o wypłatę wyższej (łącznie 9 miesięcznej) odprawy.
Istota sporu zatem koncentrowała się na ustaleniu charakteru prawnego porozumienia z dnia 18.05.2011r. zawartego pomiędzy związkami zawodowymi działającymi na terenie Przedsiębiorstwa (...) S.A. w B., a inwestorem strategicznym tj. Zakładami (...) S.A. z siedzibą w O..
Bezspornym w niniejszym postępowaniu był fakt, iż Przedsiębiorstwo (...) S.A. z siedzibą w B. w przeszłości stanowiło spółkę Skarbu Państwa. W ramach prywatyzacji tejże spółki akcje spółki były sprzedawane jej pracownikom w konsekwencji czego w 2011r. (...) SA stała się spółką prywatną, której akcje posiadali wyłącznie jej pracownicy.
Bezspornym był nadto fakt, iż na początku 2011r. spółka Przedsiębiorstwo (...) S.A. z siedzibą w B. stała się przedmiotem zainteresowania, jako możliwy obiekt przejęcia przez inne spółki działające w branży spożywczej. Owo zainteresowanie ww. spółką wykazywała m.in. spółka (...) Sp.z.o.o. z siedzibą w O., której właścicielem był pan K. będący również właścicielem marki (...), który to podmiot w marcu 2011r. rozpoczął wykupowanie akcji od akcjonariuszy Przedsiębiorstwa (...) S.A. z siedzibą w B., co traktowane było przez zarząd Przedsiębiorstwa (...) S.A. z siedzibą w B. jako tzw. „wrogie przejęcie” z uwagi na obawę zaprzestania produkcji tudzież zamknięcia fabryki w B.. Nie stanowił osi sporu również fakt, iż protokołem dodatkowym Nr 10 z dnia 15.02.2011r. do Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy wprowadzono dodatkowy punkt do art. 3 ZUZP o treści „pracownikom Przedsiębiorstwa (...) S.A. z siedzibą w B., zatrudnionym na podstawie umów o pracę zawartych przed dniem 01.01.2011r. na czas nieokreślony, w przypadku dokonania tzw. „wrogiego przyjęcia” Spółki, przez co należy rozumieć m.in. nabycie co najmniej 26% akcji Spółki, zawarcie umów przedwstępnych na sprzedaż akcji z udzieleniem pełnomocnictwa do głosowania na Walnym Zgromadzeniu pozwalającym na reprezentację co najmniej 26% akcji spółki, nabycie prawa do reprezentacji na Walnym Zgromadzeniu co najmniej 26% akcji spółki z tytułu dokonania czynności ww. przez inwestora branżowego lub inny podmiot, osobę prawną lub fizyczną, którego celem byłoby ograniczenie istnienia spółki, jej likwidacji w celu wyeliminowania spółki (...) S.A. z rynku poprzez przejęcie jej sieci sprzedaży, ograniczenie jej działalności gospodarczej poprzez ograniczenie jej dotychczasowej produkcji, podjęcie działań mających na celu likwidację spółki lub połączenie jej z inną spółką, co w konsekwencji doprowadzi do zwolnień grupowych lub indywidulanych pracowników spółki z przyczyn innych niż porozumienie stron, wypowiedzenie umowy o pracę przez pracownika, przejścia pracownika na rentę lub emeryturę – przysługują specjalne, związane z zaistnieniem powyższych sytuacji uprawnienia. W sytuacjach określonych powyżej pracodawca zobowiązuje się zwalnianym pracownikom wypłacić dodatkowo – niezależnie od innych świadczeń przysługujących na mocy przepisów prawa- jednorazowe odszkodowania w wysokości nie mniejszej niż 60-krotność średniego indywidualnego wynagrodzenia pracownika, którego dotyczy odszkodowanie. Średnie miesięczne wynagrodzenie będzie ustalone za okres 6 miesięcy poprzedzających rozwiązanie stosunku pracy, przy uwzględnieniu składników wynagrodzenia branych pod uwagę do określenia ekwiwalentu za urlop. Odszkodowanie to, będzie wypłacane w formie pieniężnej nie później niż w ostatnim dniu zatrudnienia”.
Niewątpliwie w ocenie Sądu I instancji wprowadzenie powyższego zapisu miało na celu zabezpieczenie praw pracowników zatrudnionych w spółce (...) S.A.
Nie było przedmiotem sporu również i to, że w marcu 2011 roku zainteresowanie przejęciem Przedsiębiorstwa (...) S.A. z siedzibą w B. wyraziły Zakłady (...) S.A. z siedzibą w O., które rozpoczęły wykupowanie akcji od akcjonariuszy Przedsiębiorstwa (...) S.A. z siedzibą w B. jak i to, że około kwietnia 2011r. zarząd Przedsiębiorstwa (...) S.A. z siedzibą w B. podjął decyzje o sprzedaży akcji spółki na rzecz Zakład (...) S.A.
W dniu 18 maja 2011 roku doszło zatem do zwarcia porozumienia pomiędzy organizacjami związkowymi przy Przedsiębiorstwie (...) S. A. w B. tj. (...) Związkiem Zawodowym (...), Związkiem Zawodowym (...) a Zakładem (...) S.A. w O.. Zgodnie z ww. porozumieniem w przypadku nabycia przez inwestora co najmniej 51% akcji spółki Przedsiębiorstwa (...) S.A. w B., inwestor jako akcjonariusz spółki zachowa następujące warunki: dotychczas obowiązujący w Spółce (...) będzie obowiązywał nadal przez okres 4 lat tj. do dnia 20.05.2015r., w przypadku zwolnień pracowników w ramach restrukturyzacji obowiązywać będą odprawy w jednakowej wysokości – niezależnie od długości okresu zatrudnienia danego pracownika w spółce, odpowiadającej dziewięciomiesięcznemu wynagrodzeniu tego pracownika, w ramach których to odpraw wliczana już będzie odprawa pieniężna wynikająca z ustawy o szczególnych zasadach rozwiazywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, przy czym postanowienie tego punktu nie dotyczyło pracowników spółki zatrudnionych na podstawie umów o pracę na czas określony oraz pracowników zatrudnionych w tzw. aparacie sprzedażowym spółki przez okres czasu krótszy niż 3 lata licząc wstecz od daty zawarcia porozumienia, którzy świadczą pracę poza siedzibą spółki, inwestor potwierdza gotowość nabycia wszystkich akcji spółki od dotychczasowych akcjonariuszy tej spółki, którzy wyraziliby wolę zbycia tych akcji w okresie do trzech lat od dnia podpisania porozumienia, a to za cenę nie mniejszą niż 9 zł za jedną akcje, spółka zachowa odrębną od inwestora podmiotowość prawną, inwestor potwierdził, iż zakład produkcyjny nie zmieni swojej siedziby, a produkcja tych samych grup wyrobów odbywać się będzie nadal pod marką O., chyba że analiza opłatności produkcji danych wyrobów wykaże inaczej, szczegóły funkcjonowania wydatków inwestycyjnych będą ustalana między zarządem spółki a zarządem inwestora. W treści przedmiotowego porozumienia wskazano, iż porozumienie to nie stanowi prawa pracy w rozumieniu art. 9 k.p., a nadto wskazano, iż porozumienie to będzie obowiązywać przez okres czterech lat tj. do dnia 20.05.2015r.
Konsekwencją zawarcia przedmiotowego porozumienia było wprowadzenie przez pozwaną spółkę Przedsiębiorstwo (...) S. A. w B. w protokole nr (...) z dnia 31 maja 2011 roku do Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy zapisu, w którym wskazano, iż pracownicy pozwanej spółki Przedsiębiorstwo (...) S. A. w B., którzy będą zwalniani w ramach restrukturyzacji będą otrzymywali odprawy w wysokości 9-cio miesięcznego wynagrodzenia do dnia 31 grudnia 2011r.
Okres ten został następnie przedłużony protokołem dodatkowym do ZUZP nr 12 z dnia 20.09.2011r. - aż do dnia 31.12.2012r.
Jak wykazało przeprowadzone postępowanie dowodowe w latach 2011 i 2012 większość zwalnianych pracowników faktycznie otrzymywała 9-cio miesięczne odprawy, co niewątpliwe było zgodne z ww. zapisami Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy.
Sytuacja ta uległa w latach 2013-2014 kiedy to, (...) SA zaprzestała wypłat 9 miesięcznych odpraw, wskazując iż z protokołów Nr (...) do ZUZP wynikał maksymalny termin wypłaty wyższych odpraw jedynie do dnia 31 grudnia 2012 roku.
W takiej właśnie sytuacji znaleźli się powodowie w niniejszej sprawie, których stosunki pracy z pozwaną (...) SA uległy rozwiązaniu już po 31 grudnia 2012 roku.
Zasadniczym problemem prawnym wymagającym rozstrzygnięcia w związku z odmiennym traktowaniem przez strony postępowania zapisów porozumienia z dnia 18.05.2011r. jest ustalenie charakteru owego porozumienia.
W ocenie Sądu rozpoznającego niniejszą sprawę, - wbrew stanowisku prezentowanemu przez powodów - sporne porozumienie z dnia 18.05.2011r. nie stanowi źródła prawa pracy.
Niewątpliwie rację ma strona powodowa, iż w myśl art. 9 k.p. co do zasady porozumienia zbiorowe mogą stanowić źródła prawa pracy niemniej jednak zauważyć należy, iż taka sytuacja jest dopuszczalna tylko wówczas, gdy porozumienia te mają swoje wyraźne oparcie w ustawie, co nie miało miejsca w niniejszej sprawie.
Strona powodowa na poparcie swego stanowiska procesowego jakoby porozumienie z dnia 18.05.2011r. stanowiło źródło prawa pracy przywoływała szereg orzeczeń, w tym m.in. uchwałę składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 23 maja 2006 r. w sprawie
III PZP 2/06, w której to uchwale Sąd Najwyższy wskazał, iż „Postanowienia porozumienia zbiorowego w sprawie gwarancji socjalnych, pracowniczych i związkowych, zawartego w procesie prywatyzacji pośredniej (art. 1 ust. 2 pkt 1 i 1a oraz art. 31a-35 ustawy z dnia 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji, jednolity tekst: Dz.U. z 2002 r. Nr 171, poz.
1397 ze zm.), pomiędzy związkami zawodowymi działającymi u pracodawcy a
spółką handlową, która po nabyciu akcji stała się spółką dominującą nad
spółką zależną będącą pracodawcą, są przepisami prawa pracy w rozumieniu
art. 9 § 1 k.p.”
Sąd rozpoznający niniejszą sprawę nie podziela poglądu prezentowanego przez stronę powodową z uwagi na fakt, iż porozumienie z dnia 18.05.2011r. nie stanowi źródła prawa pracy gdyż nie znajduje oparcia w przepisach ustawy.
W pierwszej kolejności zauważyć należy, iż o tym, że porozumienie z dnia 18.05.2011r. nie stanowi źródła prawa w rozumieniu art. 9 k.p. świadczy jego literalna treść, w której wprost wskazano, iż „przedmiotowe porozumienie z dnia 18.05.2011r. nie stanowi prawa pracy w rozumieniu art. 9 k.p.” Niewątpliwie w ocenie Sądu tak jasne skonkretyzowanie charakteru prawnego przedmiotowego porozumienia obala stanowisko strony powodowej jakoby porozumienie to stanowiło źródło prawa pracy.
Niezależnie od powyższego w ocenie Sądu porozumienie z dnia 18.05.2011r. nie stanowi w swojej istocie takiego porozumienia o jakim mowa w uchwale składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 23 maja 2006 r. w sprawie III PZP 2/06.
Abstrahując już od faktu, iż uchwała z dnia 23 maja 2006 r. w sprawie III PZP 2/06 została podjęta zupełnie w innych warunkach prawnych, bowiem dotyczyła prywatyzacji (...) w ocenie Sądu uchwała ta nie w żadnej mierze nie dotyczy sytuacji w jakich znaleźli się powodowie.
Istotnym jest, iż wyraźnie w uzasadnieniu ww. uchwały z 23 maja 2006 roku (III PZP 2/06) Sąd Najwyższy podkreśla, iż zastosowana w tej uchwale rozszerzającą wykładnia pojęcia „oparcia na ustawie” ma charakter niezwykle wyjątkowy, dopuszczalny tylko w szczególnych sytuacjach. W uchwale tej podkreślono, że „zdaniem Sądu Najwyższego w składzie powiększonym, w szczególnych sytuacjach możliwa jest rozszerzająca wykładnia pojęcia "oparcia na ustawie" z k.p., choć powoduje to pewne umniejszenie znaczenia układów zbiorowych prawa pracy, czy w ogóle zasady zamkniętego katalogu źródeł prawa. Dotyczy to tych sytuacji, w których zawarcie układu zbiorowego pracy jest z różnych względów utrudnione”.
W ocenie Sądu I instancji nie można zatem takiej wykładni stosowanej na zasadzie wyjątku, stosować również rozszerzająco w niniejszej sprawie.
Podkreślić należy, iż w przedstawionych powyżej okolicznościach faktycznych niniejszej sprawy nie było żadnych powodów dla których ewentualne zawarcie zakładowego układu zbiorowego pracy lub przyjęcie protokołów dodatkowych do tego układu zbiorowego byłoby niemożliwe lub w jakiś sposób utrudnione.
W (...) SA Zakładowy Układ Zbiorowy Pracy obowiązywał od 2005 roku. Co więcej, wielokrotnie przyjmowane były przez zarząd spółki i działające w (...) SA organizacje związkowe protokoły dodatkowe do ZUZP.
W maju 2011 roku został przyjęty protokół dodatkowy nr 11 , a następnie w dniu 20 września 2011 roku kolejny protokół dodatkowy nr 12 do ZUZP i zapisy obu ww. dokumentów wprost dotyczyły wypłaty zwalnianym pracownikom odpraw, ich wysokości oraz czasokresu, w jakim te odprawy będą wypłacane.
Nie można zatem przyjąć, że w niniejszej sprawie doszło do szczególnej sytuacji, jakiej dotyczyła uchwała III PZP 2/06, tj. że zwarcie porozumienia zbiorowego (zakładowego układu zbiorowego pracy) było w tym konkretnym przypadku niemożliwe lub utrudnione.
Odmawiając porozumieniu z dnia 18 maja 2011 roku charakteru źródła prawa pracy w rozumieniu art. 9 §1 kp odnotować należy także stanowisko SN wyrażone w innych orzeczeniach, gdzie m.in. SN przyjął, iż „ porozumienie zbiorowe nie może obowiązywać pracodawcy, który nie jest jego stroną” (zob. wyrok SN z dnia 8 czerwca 2010 roku – I PK 23/10).
Należy podkreślić, że porozumienie z dnia 18 maja 2011 roku nie było zwarte przez pracodawcę powodów tj. przez (...) SA w B., a zatem podmiot ten nie mógł być zobowiązany do wypłacanie powodom odprawy li tylko w oparciu o zapisy ww. porozumienia.
Bezspornym było w niniejszej sprawie, iż, pracownicy zwalniani w 2011 i 2012 roku z (...) SA otrzymywali odprawy w wysokości 9 miesięcznego wynagrodzenia (niezależnie od stażu pracy). Jest natomiast oczywistym, iż otrzymywali je na podstawie zapisów obowiązującego w tym czasie ZUZP (z uwzględnieniem zapisów protokołów dodatkowych nr 11 i 12), gdzie pozowany pracodawca w uzgodnieniu z organizacjami związkowymi zobowiązywał się do wypłaty 9 miesięcznych odpraw pracownikom, ale jedynie w ściśle określonych ramach czasowych tj. o ile stosunek pracy takiego zwalnianego pracownika ustanie do dnia 31 grudnia 2012 roku.
W orzecznictwie SN przyjęto również, iż art. 59 ust. 2 Konstytucji RP nie stanowi dostatecznej podstawy do przyjęcia normatywnego charakteru dowolnego porozumienia zbiorowego, gdy takie porozumienie nie znajduje oparcia w ustawie (zob. wyrok SN z dnia 7 grudnia 2012 roku – II PK 128/12). Intencją ustrojodawcy było bowiem stworzenie zamkniętego systemu źródeł prawa i ograniczenie ich katalogu do aktów wymienionych wprost w art. 87 Konstytucji RP.
Zgodnie zatem z art. 9 §1 k.p., aby postanowienia porozumienia zbiorowego mogły być zaliczone do źródeł prawa pracy muszą określać prawa i obowiązki stron stosunku pracy i muszą być „oparte na ustawie”.
Waloru takiego nie posiada - w ocenie Sądu I instancji – porozumienie z dnia 18 maja 2011 roku.
W niniejszej sprawie strona powodowa podnosiła także, iż w przypadku braku uznania porozumienia z dnia 18 maja 2011 roku za porozumienie o jakim mowa w art. 9 kp (tj. za źródło prawa pracy), należy uznać ww. porozumienie za umowę o świadczenie na rzecz osoby trzeciej, w której zastrzeżono, że pozwana (...) SA ma spełnić świadczenie w postaci odprawy na rzecz jej pracowników (art. 393 k.c.), lub za umowę o świadczenie przez osobę trzecią, w której pozwana (...) SA zobowiązała się wobec pracowników (...) SA, że (...) SA spełni określone świadczenie na rzecz pracowników (umowa z art. 391 k.c.).
W ocenie Sądu I instancji orzekającego w niniejszej sprawie zapis pkt. 2 ww. porozumienia nie ma charakteru umowy, o jakiej mowa w art. 391 k.c. ani w art. 393 k.c.
Po pierwsze należy zauważyć, że porozumienie z dnia 18 maja 2011 roku zawarte pomiędzy (...) SA a przedstawicielami związków zawodowych działających przy (...) SA zawiera kilka różnych (odmiennych) zapisów o bardzo zróżnicowanym stopniu szczegółowości i zawierającym zobowiązania dla różnych podmiotów.
Przykładowo dość ogólnym jest zapis pkt. 4 porozumienia, gdzie zapisano „spółka (tj. (...) SA) zachowa odrębną od inwestora podmiotowość prawną”. Zapis ten ma z pewnością charakter pewnej deklaracji (przyrzeczenia) inwestora. Brak jest jednak jakiekolwiek sankcji przy ww. zapisie za naruszenie tejże deklaracji. Podobną deklaracją jest również zapis pkt. 1 ww. porozumienia dotyczący czasokresu obowiązywania ZUZP, gdyż jest oczywistym, że ZUZP jest porozumieniem zbiorowym zawieranym pomiędzy pracodawcą (tj. w tym wypadku (...) SA zachowującym odrębną podmiotowość prawną) a organizacjami związkowymi i to ww. podmioty decydują ostatecznie o czasookresie trwania ww. porozumienia zbiorowego i jego ewentualnych zmianach (na co wskazywano już powyżej).
W ocenie Sądu I instancji orzekającego zupełnie odmiennym natomiast i znacznie bardziej szczegółowym jest zapis pkt. 3 ww. porozumienia, który odnosi się wprost do wykupu przez (...) SA (a wiec stronę tegoż porozumienia z 18 maja 2011 roku) akcji od akcjonariuszy (...) SA w B..
W tym zakresie Sąd I instancji w całości podziela wykładnię dokonaną przez SO w Opolu w sprawie I C 444/16 (dotyczącym zawarcia umowy przyrzeczonej) , gdzie Sąd Okręgowy w Opolu uznał, że zapis ww. pkt. 3 stanowił zwarcie umowy przedwstępnej pomiędzy (...) SA a organizacjami związkowymi działającym na rzecz osób trzecich (tj. na rzecz akcjonariuszy – pracowników).
Taką konstrukcję umowy na rzecz osoby trzeciej przewiduje art. 393 kc. W uzasadnieniu wyroku w sprawie I C 444/16 SO w Opolu podkreślono, iż w punkcie 3 porozumienia zwarto wszystkie istotne elementy umowy przyrzeczonej: wskazano strony tej umowy, przedmiot umowy oraz cenę (nie mniejszą niż 9 zł za jedną akcję). W pkt. 3 porozumienia wskazano też bardzo wyraźnie termin zawarcia umowy przyrzeczonej tj. do trzech lat od dnia podpisania porozumienia tj. do 18 maja 2014 roku).
Należy jednak z całą mocą podkreślić, iż zapis pkt. 3 ww. porozumienia z dnia 18 maja 2011 roku (dotyczący akcji), w którym inwestor (...) SA wprost zobowiązał się do nabycia akcji od dotychczasowych akcjonariuszy za ściśle określoną cenę i w określonym dokładnie terminie, różni się zdecydowanie do innych zapisów ww. porozumienia w tym m.in. od spornego w niniejszej sprawie zapisu pkt. 2 ww. porozumienia (dotyczącego odpraw pracowniczych).
Punkt 2 ww. porozumienia cechuje się bowiem znacznym stopniem ogólności i nie można oprzeć się wrażeniu, iż główny nacisk w tym punkcie położony jest na zapis o „odprawach jednakowej wysokości – niezależnie od okresu zatrudnienia pracownika w spółce”.
Punkt 2 w. porozumienia ma zatem następujące brzmienie „w przypadku zwolnień pracowników w ramach restrukturyzacji obowiązywać będą odprawy w jednakowej wysokości – niezależnie od długości okresu zatrudnienia danego pracownika w spółce, odpowiadającej dziewięciomiesięcznemu wynagrodzeniu tego pracownika, w ramach których to odpraw wliczana już będzie odprawa pieniężna wynikająca z ustawy o szczególnych zasadach rozwiazywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, przy czym postanowienie tego punktu nie dotyczyło pracowników spółki zatrudnionych na podstawie umów o pracę na czas określony oraz pracowników zatrudnionych w tzw. aparacie sprzedażowym spółki przez okres czasu krótszy niż 3 lata licząc wstecz od daty zawarcia porozumienia, którzy świadczą pracę poza siedzibą spółki”.
W ocenie Sądu I instancji odmiennie niż w przypadku zapisu pkt. 3 porozumienia nie może tu znaleźć zastosowania konstrukcja z art. 393 k.c. tj. zawarcie umowy na rzecz osoby trzeciej.
W umowie na rzecz osoby trzeciej strony tej umowy postanawiają, że dłużnik (przyrzekający) spełni świadczenie na rzecz osoby trzeciej (w tym wypadku na rzecz pracowników). Osoba trzecia nie bierze udziału w zawieraniu tej umowy, ale w wyniku zastrzeżenia umownego nabywa uprawnienie do żądania od dłużnika spełnienia świadczenia na swoją rzecz.
W orzecznictwie podkreślono, że osoba trzecia winna być w umowie wyraźnie wskazana, a przynajmniej muszą zostać w umowie zawarte takie postanowienia, które pozwolą na jej identyfikację (wyrok SN z dnia 28 listopada 2003 r., IV CK 206/02, LEX nr 164011).
Osoba trzecia, o której mowa w art. 393 k.c. (musi zostać w tej umowie oznaczona w taki sposób, by okoliczności, co do jej tożsamości nie budziły wątpliwości.
I tu już napotykamy na pierwszy zasadniczy problem, gdyż ewentualna grupa beneficjentów zapisu pkt. 2 porozumienia jest określona nieprecyzyjne. Z treści pkt. 2 porozumienia można wywodzić, iż chodzi tu o grupę pracowników zwolnionych „w ramach restrukturyzacji”, który to zapis nastręcza jednak trudności interpretacyjne i budzi wątpliwości, jakiej grupy beneficjentów owa umowa na rzecz osoby trzeciej faktycznie miałaby dotyczyć. Brak jest zatem takiego elementu tejże umowy, który pozwala na niewątpliwą identyfikację grona osób uprawnionych (tj. owych osób trzecich).
Kolejnym problem, który nie pozwala na zakwalifikowanie zapisu pkt. 2 porozumienia jako umowy z art. 393 k.c. stanowi osoba dłużnika.
W klasycznej umowie na rzecz osoby trzeciej mamy do czynienia ze zobowiązaniem dłużnika (tj. strony tej umowy), który „przyrzeka” spełnienie świadczenia na rzecz osoby trzeciej. W zapisie pkt. 2 porozumienia mamy natomiast ogólny zapis „obowiązywać będą odprawy” bez bliższego wskazania podmiotu, który zobowiązuje się te odprawy wypłacać.
W tym miejscu jest dość oczywistym, że odprawa jako świadczenie „ze stosunku pracy” co do zasady winno być wypłacane przez pracodawcę (tj. (...) SA), która to spółka nie jest jednak stroną porozumienia z dnia 18 maja 2011 roku, a zatem nie jest dłużnikiem stosunku zobowiązaniowego.
W ten sposób dochodzimy do dość karkołomnej konstrukcji prawnej, w której (...) SA jako strona porozumienia zobowiązywałaby się do tego, że podmiot trzeci ( (...) SA – nie będący stroną umowy) spełni określone świadczenie (wypłaci odprawy) na rzecz dość nieprecyzyjnie wskazanej osoby trzeciej (tj. na rzecz pracowników zwalnianych „w ramach restrukturyzacji”) – również nie będącą wprost stroną umowy.
Dodatkowo należy podkreślić, że ów pkt 2 porozumienia nie zawiera też bliżej określonej daty, w której spełnienie określonego tam świadczenia (tj. wypłata odpraw) miała by następować.
W tym miejscu należy się zatem – w ocenie Sądu I instancji - odwołać do treści art. 65§1 k.c.
Przepis ten stanowi, że oświadczenie woli należy tak tłumaczyć, jak tego wymagają ze względu na okoliczności, w których złożone zostało, zasady współżycia społecznego oraz ustalone zwyczaje. W umowach należy raczej badać, jaki był zgodny zamiar stron i cel umowy, aniżeli opierać się na jej dosłownym brzmieniu.
W ocenie Sądu I instancji w niniejszej sprawie niezwykle istotnym był fakt, iż stroną porozumienia z dnia 18 maja 2011 roku (działającą na rzecz pracowników a także pracowników – akcjonariuszy) były organizacje związkowe działające przy (...) SA w B..
Dokładnie te same organizacje związkowe były następnie stroną porozumień zbiorowych zawieranych już z pracodawcą tj. z (...) SA w B..
Znamiennym jest też, że zaraz po zawarciu porozumienia z dnia 18 maja 2011 roku (tj. w dniu 31 maja 2011 roku) doszło do podpisania przez ww. organizacje związkowe oraz zarząd (...) SA (tj. przez pracodawcę) protokołu dodatkowego nr 11 do ZUZP, w którym zawarto szczegółowe ustalenia dotyczące warunków otrzymania przez pracowników odpraw pieniężnych w zwiększonej 9 miesięcznej jednakowej wysokości (niezależnie od stażu pracy). Precyzyjnie określona została wówczas grupa pracowników uprawnionych do tego rodzaju wyższych odpraw. Jednocześnie zapisy protokołu nr 11 do ZUZP wprowadziły wyraźny limit czasowy na wypłaty tego rodzaju wyższych świadczeń (tj. do 31 grudnia 2011 roku).
Następnie kolejnym protokołem do ZUZP nr 12 z 20 września 2011 roku wydłużono okres wypłacania podwyższonych 9 miesięcznych odpraw zwalnianym pracownikom tj. do 31 grudnia 2012 roku.
Zaznaczyć należy, że w kolejnych latach – mimo dalszego obowiązywania zakładowego układu zbiorowego pracy w (...) SA – organizacje związkowe (będące wszak stroną porozumienia z dnia 18 maja 2011 roku) nie wykazały się dalszą aktywnością, by rozszerzać możliwość wypłaty wyższych odpraw zwalnianym pracownikom w kolejnych latach i nie było inicjatywy organizacji związkowych, by do ZUZP wprowadzać zapisy dotyczące wyższych odpraw w kolejnych latach (tj. w 2013 i 2014 roku).
Za trafną należy zatem uznać ocenę, że dość ogólne i jedynie ramowe zapisy pkt. 2 porozumienia z 18 maja 2011 roku zostały następnie przeniesione w sposób szczegółowy i konkretny do układu zbiorowego pracy poprzez zawarcie protokołów dodatkowych do ZUZP, stanowiących konsumpcje ustaleń ww. porozumienia i nabywając w ten sposób waloru obowiązującego źródła prawa pracy.
Tym samym należy uznać, że wolą stron porozumienia (w tym przede wszystkim organizacji związkowych działających w (...) SA) było ustalenie odpraw dla zwalnianych pracowników na jednakowym, wyższym poziomie (niezależnie od ich stażu pracy) jednak szczegółowa konkretyzacja powyższych ustaleń nastąpiła dopiero w kolejno zawieranych protokołach dodatkowych do ZUZP, które to protokoły wprost stanowią źródło prawa pracy i jak wynika z przeprowadzonego w niniejszej sprawie postępowania dowodowego – właśnie na podstawie tychże źródeł prawa pracy w pozwanej spółce (...) SA w B. w latach 2011 -2012 były wypłacane zwalnianym pracownikom wyższe, 9 miesięczne odprawy.
Uwzględniając powyższe uznać należało, iż powodowie, których stosunki pracy z (...) SA w B. uległy rozwiązaniu dopiero w 2013 bądź 2014 roku nie mają prawa do wyższej 9-miesięcznej odprawy, gdyż ich stosunki pracy uległy rozwiązaniu po dniu 31 grudnia 2012 roku, a brak jest podstaw do żądania przez powodów wyższej odprawy wyłącznie w oparciu o zapisy samego porozumienia z 18 maja 2011 roku.
Jak wskazano wyżej samo porozumienie nie może być uznane za źródło prawa pracy (zgodnie z art. 9 kp).
Powyższe ustalenie skutkowało oddaleniem powództwa powodów przeciwko Przedsiębiorstwu (...) S. A. w B. oraz Zakładom (...) S.A z siedzibą w O. o zapłatę dodatkowych 6 miesięcznych odpraw, o czym orzeczono jak w punkcie I wyroku.
Nie zasługiwało na uwzględnienie również powództwo powodów o zapłatę odszkodowania (w wysokości 6 miesięcznych odpraw), które to powództwo powodowie wywodzili z przepisów prawa cywilnego (art. 393 k.c.). Jak wskazano wyżej zapisów pkt . 2 porozumienia z dnia 18 maja 2011 roku nie można traktować jako umowy zwartej na rzecz osoby trzeciej (o jakiej mowa w art. 393 k.c.) z uwagi na brak istotnych elementów tejże umowy, na co wskazywano wyraźnie powyżej.
Skutkowało to zatem oddaleniem powództwa powodów przeciwko Przedsiębiorstwu (...) S. A. w B. oraz Zakładom (...) S.A z siedzibą w O. o zapłatę odszkodowania, o czym orzeczono jak w punkcie II wyroku.
Orzeczenie o kosztach postępowania uzasadnia dyspozycja art. 102 k.p.c.
Przepis ten przewiduje, że w wypadkach szczególnie uzasadnionych, Sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami.
Zgodnie z poglądem Sądu Najwyższego, przy ocenie przesłanek z art. 102 k.p.c., należy przede wszystkim wziąć pod uwagę fakty związane z samym przebiegiem procesu, tj. podstawę oddalenia żądania, szczególną zawiłość lub precedensowy charakter sprawy albo subiektywne przekonanie powodów co do zasadności zgłoszonego roszczenia - trudne do zweryfikowania a limine.
Z uwagi na skomplikowany charakter sprawy, konieczność przeprowadzenia wnikliwej analizy prawnej i faktycznej, przy odmiennych orzeczeniach w zakresie zawarcia umowy przyrzeczonej dotyczącej nabycia przez (...) O.akcji (...) SA oraz przy jednoczesnym braku jednolitej linii orzeczniczej dotyczącej zaliczania porozumień socjalnych jako źródeł prawa pracy, Sąd I instancji uznał, że w niniejszej sprawie zachodzą szczególne, wyjątkowe okoliczności uzasadniające nie obciążanie powodów kosztami postępowania sądowego, w tym kosztami zastępstwa procesowego na rzecz obu pozwanych spółek.
Apelację od wyroku wnieśli powodowie, zaskarżając przedmiotowy wyrok w części, tj. w zakresie pkt I i II, zarzucając mu:
I. naruszenie przepisów postępowania, które miały wpływ na treść orzeczenia:
a) art. 328 § 2 k.p.c. - poprzez sporządzenie uzasadnienia zaskarżonego wyroku niezgodnie z wymaganiami tego przepisu, w sposób szczątkowo wyjaśniający i odnoszący się do stanu faktycznego sprawy, bez wyjaśnienia (w sposób dostateczny) motywów rozstrzygnięcia, poprzez oparcie uzasadnienia orzeczenia jedynie o wybraną, niewielką część zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w tym w szczególności pomijając odniesienie się do kwestii oceny konkretnych dowodów, a nawet przez pominięcie istotnych treści większości dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, które to naruszenia, w szczególności, przejawiają się w:
1. braku rozważenia i odniesienia się do (przy ocenie charakteru Porozumienia) treści i znaczenia Protokołu dodatkowego nr 10 do ZUZP oraz upoważnienia udzielonego Inwestorowi (Pozwanej ad 2) przez Pozwaną ad 1, w tym dokumencie, do negocjacji oraz zawarcia umowy społecznej regulującej prawa i interesy pracowników Pozwanej ad 1 po jej przejęciu przez Inwestora, a w szczególności całkowite pominięcie w opisie zebranego materiału dowodowego, opisie ustaleń faktycznych sprawy oraz wnioskach, ustaleniach i subsumcji - najważniejszego fragmentu Protokołu nr 10 do ZUZP, zgodnie z którym pracownicy (...) S.A. nie będą uprawnieni do uzyskiwania 60-cio miesięcznych odszkodowań w przypadku zwolnienia, tylko jeśli spełniony zostanie następujący warunek zapisany w Protokole nr 10 do ZUZP:
„Potencjalny Inwestor branżowy (...) podpisze z organami Spółki umowy regulujące zasady i warunki objęcia akcji oraz zawrze z organizacjami reprezentującymi pracowników umowę społeczną dotyczącą zabezpieczenia praw i interesów pracowniczych pracowników zatrudnionych w (...) S.A. "
2. braku rozważenia, a nawet zauważenia, poruszanego przez powodów problemu braku wręczenia pracownikom Pozwanej ad 1 wypowiedzeń zmieniających ich warunki pracy i płacy, na podstawie których pracownicy Pozwanej ad 1 zostali by pozbawieni uprawnień do świadczeń wprowadzonych do ich indywidualnych stosunków pracy na mocy Protokołów dodatkowych nr 11 i 12 do ZUZP i wpływu tego zaniechania Pozwanych na uprawnienie powodów do uzyskania odprawy na podstawie, obowiązujących ich nadal w 2013 i 2014 r., postanowień Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy;
3. braku zauważenia i całkowitym pominięciu okoliczności, że wypowiedzenia zmieniające na
podstawie których pracownicy Pozwanej ad 1 utracili prawa przysługujące im bezpośrednio na podstawie ZUZP, w tym w szczególności uprawnienie do uzyskania „dodatkowych odpraw pieniężnych", były wręczane przez Pozwaną ad 1 dopiero w 2015 r.;
4. braku zauważenia faktu zawarcia, istnienia i obowiązywania Protokołu dodatkowego nr
14 do ZUZP, na mocy którego uprawnienia pracowników Pozwanej ad 1, przysługujące im w
listopadzie 2012 r. (w tym w szczególności prawo do odprawy w wysokości
dziewięciomiesięcznego wynagrodzenia wynikające z Protokołów dodatkowych nr 11 i 12 do
ZUZP) zostały utrwalone i przedłużone do 30 maja 2015 r., a zatem obowiązywały (także na
podstawie ZUZP) w 2013 i 2014 r. tj. w czasie, gdy zostały rozwiązane stosunki pracy
powodów - w związku z restrukturyzacją i wraz z likwidacją ich stanowisk pracy;
5. niewystarczającym, ogólnikowym wskazaniu jedynie, że istotne dla niniejszego
postępowania okazały się (w szczególności) zeznania świadków: J. D. (3), C.
Z., M. D. (2) i B. D. (2) (str. 35 in medio uzasadnienia) bez określenia
co, w ocenie Sądu, wynika z treści zeznań tych oraz innych świadków; bez
wskazania, które fragmenty zeznań świadków i w jakim przedmiocie, doprowadziły
Sąd do konkluzji o braku zasadności powództw (obydwu roszczeń);
6. braku poczynienia ustaleń (i wyjaśnienia tego w uzasadnieniu) dotyczących - podnoszonych konsekwentnie przez powodów (przez cały etap postępowania) - zarzutów i zastrzeżeń związanych z postępowaniem Pozwanych w stosunku do akcjonariuszy/pracowników (...) S.A. na przestrzeni lat 2011 - 2015, w szczególności, w zakresie nieuczciwego, nielojalnego i podstępnego postępowania, związanego przede wszystkim z zaprzeczaniem przez Pozwane (na etapie przedprocesowym i w toku procesu) najistotniejszej okoliczności faktycznej sprawy tj. faktowi prowadzenia w latach 2013 i 2014 gruntownej restrukturyzacji Pozwanej ad 1, a zatem - zaniechanie rozważenia (w ogóle) kwestii naruszenia przez Pozwane zasad współżycia społecznego i społeczno-gospodarczego przeznaczenia prawa;
7. braku zauważenia i całkowitym pominięciu okoliczności, że Pozwane celowo, sztucznie zaniżały ilość zwalnianych pracowników (w kolejnych okresach lat 2011 - 2015) - poniżej 30 osób, aby uniknąć konieczności formalnego wszczęcia procedury zwolnień grupowych i celowego zaniżania liczby zwolnień w latach 2011 i 2012, w celu uniknięcia wypłaty odprawy w wysokości 9-cio miesięcznego wynagrodzenia na rzecz pracowników (zwalnianych w latach późniejszych tj. 2013 - 2015), co stanowi działanie sprzeczne z zasadami współżycia społecznego i jako takie nie zasługuje na ochronę;
8. całkowitym pominięciu treści zeznań złożonych przez prezesa Pozwanej ad 1 M. K. (prezes zarządu od grudnia 2011 do grudnia 2013 r.), który wyjaśnił wyraźnie, że w latach, w których pełnił funkcję prezesa Pozwanej z informacji, które posiadał:
Zakładowy Układ Zbiorowy Pracy Pozwanej ad 1 był zawieszony, wypłata odpraw w latach 2011 i 2012 następowała na podstawie tego samego dokumentu, w którym istniał zapis stanowiący o tym, że akcjonariusze Pozwanej ad 1 są uprawnieni do zbycia swoich akcji na rzecz Pozwanej ad 2 za kwotę 9 zł za akcję - który to zapis istniał jedynie w Porozumieniu, a nie było go w Protokołach dodatkowych do ZUZP - co oznacza, że prezes Pozwanej ad 1, który wypłacał odprawy w 2011 i 2012 r. robił to ze świadomością, że są wypłacane na podstawie Porozumienia z dnia 18.05.2011 r.;
9. całkowitym pominięciu treści zeznań przedstawicieli Pozwanych (K. D. oraz M. P.) oraz wyraźnego stanowiska wyrażonego przez Pozwane, w którym wskazywano, że pkt 2 Porozumienia był jego najważniejszą częścią, Porozumienie miało na celu ochronę praw pracowników Pozwanej ad 1 i w ocenie Pozwanych ma charakter normatywny oraz jest źródłem prawa pracy,
`b) 233 § 2 k.p.c. poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny dowodów, w oparciu o wybrane elementy materiału dowodowego, z pominięciem znacznej jego części, a polegające na ignorowaniu treści zeznań świadków oraz treści istotnych dokumentów; przytoczeniu i opieraniu się jedynie na tych niepełnych i wyrwanych z kontekstu fragmentach treści istotnych dokumentów z pominięciem ich najważniejszych części, a przejawiające się w:
1. błędnym przyjęciu, że stan faktyczny niniejszej sprawy w zasadzie nie był sporny pomiędzy stronami, podczas gdy Pozwane, już na etapie przed procesowym, kwestionowały najistotniejszą okoliczność stanu faktycznego, z której powodowie wywodzą swoje roszczenia-tj. fakt prowadzenia w latach 2013 - 2015 restrukturyzacji Pozwanej ad 1, a stanowisko to, Pozwane podtrzymywały w postępowaniu przez Sądem I instancji; ponadto - w toku sprawy Pozwane zmieniły swoje stanowisko i twierdzenia odnośnie faktów wskazując, że restrukturyzacja w latach 2013 - 2015 jednak była prowadzona, ale rzekomo była to inna/odmienna restrukturyzacja niż ta prowadzona w latach wcześniejszych (tj. 2011 i 2012)-a właśnie te okoliczności faktyczne były główną osią sporu stron (co do której powodowie ostatecznie wykazali słuszność swojego stanowiska i jednocześnie wykazano, że także to działanie Pozwanych było podstępne, nastawione na wprowadzenie w błąd pracowników/akcjonariuszy oraz Sądu);
2. przyjęciu, że pkt 2 Porozumienia jest niejasny, nieprecyzyjny, krąg uprawnionych osób nie jest ustalony oraz nie jest jasne kto jest dłużnikiem, podczas gdy:
żadna ze stron postępowania (w tym Pozwane), ani żaden ze świadków, nie mieli wątpliwości co do tego, że punkt ten wprowadza uprawnienie pracowników Pozwanej ad 1 do uzyskania odprawy w wysokości 9-cio miesięcznego wynagrodzenia,
superfluum jest stwierdzenie, że osoby zatrudnione u Pozwanej ad 1 - są i były -zawsze znane, skonkretyzowane z imienia i nazwiska oraz numeru PESEL,
Pozwana ad 2 oraz jej przedstawiciele, wyraźnie twierdziła, że pkt 2 Porozumienia jest jasny, stanowczy i precyzyjny oraz wyraźnie wskazuje adresata uprawnień, w przeciwieństwie do pkt 3 Porozumienia, który według Pozwanych jest nieprecyzyjny i miał jedynie charakter deklaratoryjny, w przypadku uznania, że Porozumienie nie ma charakteru prawa pracy i uznania, że Pozwana ad 1 nie jest nim związana - jest oczywistym, że zobowiązanym pozostaje Inwestor tj. Pozwana ad 2 - vide tekst Porozumienia: „Inwestor, jako akcjonariusz Spółki zachowa następujące warunki";
3. przyjęciu, że wypłaty odpraw w latach 2011 i 2012 były dokonywane na podstawie Protokołów dodatkowych nr 11 i 12 do ZUZP, a nie na podstawie pkt 2 Porozumienia z dnia 18.05.2011 r., podczas gdy nawet prezes Pozwanej ad 1 (w okresie od grudnia 2011 do grudnia 2013 r.) - M. K. zeznał (zeznania na rozprawie z dnia 09.03.2018 r. od 01:39:08 h do 01:49:28 h), że:
z informacji, które posiadał - ZUZP Pozwanej ad 1 (w czasie, gdy on sprawował funkcję) - był zawieszony, a ponieważ to on był osobą rozwiązującą z pracownikami, w tym czasie, umowy o pracę, to konieczne jest uznanie, że nie mógł on sądzić jednocześnie, że odprawy 9-cio miesięczne wypłacane są na podstawie ZUZP (zawieszonego);
w dokumencie, w którym istniało postanowienie o odprawach należnych pracownikom Pozwanej ad 1 w wysokości 9-cio miesięcznego wynagrodzenia, na podstawie, którego były wypłacane te odprawy, było także postanowienie o tym, że Pozwana ad 2 wykupi od akcjonariuszy (...) O. akcje za kwotę 9 zł za akcję, a obydwa te postanowienia znajdowały się jedynie w Porozumieniu z dnia 18.05.2011 r. (pkt 2 i 3), natomiast postanowienia dotyczącego wykupu akcji nie było w Protokołach dodatkowych nr 11 i 12 do ZUZP, stąd Protokoły dodatkowe nie mogły być dokumentami, na podstawie których dokonywano wypłat odpraw w okresie, w którym prezesem był M. K.;
prezes B. W. poinformował prezesa M. K. dopiero w 2012 r., że odprawy w wysokości 9-cio miesięcznego wynagrodzenia będą wypłacane jedynie do końca 2012 r., a później należy przerwać ich wypłatę w takiej wysokości; panowała zasada, zgodnie z którą zwolnienia w Pozwanej ad 1 były utrzymywane (sztucznie) poniżej 30 osób w danym okresie 30-sto dniowym, w celu uniknięcia konieczności formalnego przeprowadzania procedury zwolnień grupowych mimo tego, że rzeczywiste plany i potrzeby zwolnień w firmie (u Pozwanej ad 1) przekraczały znacznie te limity;
4. całkowitym zignorowaniu dopuszczonych dowodów (zawnioskowanych przez powodów)
pochodzących z akt sprawy o sygnaturze VI GC 156/14, dołączonej do niniejszego
postępowania, w szczególności z pism Pozwanej ad 2 zawierających oświadczenia (oraz
wniosków wynikających z tych oświadczeń) o charakterze normatywnym pkt 2
Porozumienia oraz zapisów protokołów rozpraw zawierających zeznania K.
D. oraz M. P. (3) (potwierdzone w zeznaniach złożonych w niniejszym
postępowaniu), w których Pozwana ad 2 oraz jej przedstawiciele wyjaśnili, że Porozumienie
miało na celu ochronę pracowników Pozwanej ad 1, pkt 2 Porozumienia był jasny i klarowny
oraz sformułowany precyzyjnie - w przeciwieństwie do pkt 3 Porozumienia dotyczącego akcji, a Inwestor w 2011 r. wychodził z założenia, że organizacje związkowe podpisujące Porozumienie
działają przede wszystkim w imieniu pracowników Pozwanej ad 1 (pkt 2), a nie w imieniu jej
akcjonariuszy (pkt 3) Porozumienia;
5. dokonaniu błędnej oceny treści zeznań świadków i przyjęciu, że roszczenia powodów nie są zasadne, podczas gdy zeznania świadków mogą być ocenione wyłącznie, jako korzystne dla Powodów i potwierdzające ich uprawnienie do uzyskania odprawy w wysokości 9-cio miesięcznego wynagrodzenia (w latach 2011 - 2015) bezpośrednio w oparciu o Porozumienie, co przejawia się w szczególności, w wyjaśnieniach następujących osób (zeznania, których stanowią część materiału dowodowego sprawy): M. K. (prezesa Pozwanej ad 1), C. Z. (1) (prezesa Pozwanej ad 1), W. K. (prezesa Pozwanej ad 1), J. D. (4) (podpisał Porozumienia za organizacje związkowego), M. D. (2) (podpisał Porozumienia za organizacje związkowego), K. D. (1) (prezesa Pozwanej ad 2);
6. uznaniu, że nie było wiadome do kiedy obowiązuje Porozumienie oraz do kiedy - na jego podstawie - mają być wypłacane odprawy w wysokości 9-cio miesięcznego wynagrodzenia, podczas gdy Porozumienie jasno wskazuje, że obowiązuje do dnia 20.05.2015 r.; świadkowie, w szczególności: J. D., C. Z., M. D. i inni wskazywali, że odprawy miały być wypłacane do 20.05.2015 r. jak wynikało z treści samego Porozumienia, a w piśmie z dnia 13.04.2015 r. organizacje związkowe działające przy Pozwanej ad 1 zwróciły się do Zarządu Pozwanej ad 1 (która przecież nie podpisywała Porozumienia) z informacją, że niedługo upływa 4 - letni termin (zawarty w Porozumieniu pomiędzy pracodawcą, Inwestorem i organizacjami związkowymi) związany z prawami pracowników Pozwanej ad 1, stąd proszą Zarząd Pozwanej ad 1 o podjęcie rozmów w tej sprawie;
5. nie uwzględnieniu, że Porozumienie z dnia 18.05.2011 r. weszło w życie dopiero po spełnieniu się zapisanego w nim warunku zawieszającego tj. w dniu 3 października 2011 r., a zatem już po wprowadzeniu Protokołów dodatkowych do ZUZP, podczas gdy fakt ten dowodzi, że Protokoły dodatkowe do ZUZP miały zabezpieczać prawo pracowników do uzyskania odprawy, w czasie przed wejściem w życie samego Porozumienia, co jest zgodne także z zeznaniami świadków J. D. oraz C. Z.;
6. wzięciu pod rozwagę i uwzględnieniu jedynie początkowej treści Protokołu dodatkowego nr 10 do ZUZP z całkowitym pominięciem jego najważniejszej części zawartej in fine,
zgodnie z którą: pracownicy Pozwanej ad 1 nie byli uprawnieni do uzyskania odszkodowań w wysokości 60-cio miesięcznego wynagrodzenia, tylko w przypadku spełnienia przez Inwestora następującego warunku:
„Potencjalny Inwestor branżowy (...) podpisze z organami Spółki umowy regulujące zasady i warunki objęcia akcji oraz zawrze z organizacjami reprezentującymi pracowników umowę społeczną dotyczącą zabezpieczenia praw i interesów pracowniczych pracowników zatrudnionych w (...) S.A. "
- a zatem pominięciu, że Inwestor (Pozwana ad 2) uzyskał (już w lutym 2011 r.), w prawie wewnętrznym Pozwanej ad 1, wyraźne upoważnienie i podstawę prawną do zawarcia w imieniu Pozwanej ad 1 umowy społecznej regulującej prawa i interesy pracowników Pozwanej ad 1. E. Pozwana ad 2 miała wyraźną podstawę prawną do podpisania Porozumienia z dnia 18.05.2011 r. i zobowiązania się w nim - w imieniu Pozwanej ad 1 - do wypłaty na rzecz pracowników Pozwanej ad 1 odprawy w wysokości 9-cio miesięcznego wynagrodzenia;
9. całkowitym zignorowaniu faktu zawarcia, istnienia i obowiązywania Protokołu dodatkowego nr 14 do ZUZP z dnia 09.11.2012 r., podczas gdy dokumentem tym Pozwana ad 1przedłużyła i utrwaliła, do dnia 30.05.2015 r., wszystkie uprawnienia i prawa
istniejące w czasie jego wprowadzenia do ZUZP, a zatem także uprawnienie do
uzyskania odprawy w wysokości 9-cio miesięcznego wynagrodzenia, które wynikały
z Protokołów dodatkowych nr 11 i 12 do ZUZP;
10. całkowitym pominięciu faktu, że nie istnieją dokumenty na podstawie których mogłoby dojść do wypowiedzenia (po 2012 r.) pracownikom Pozwanej ad 1 warunków pracy i płacy, i na podstawie których mogliby oni utracić uprawnienie do uzyskania odprawy w wysokości dziewięciomiesięcznego wynagrodzenia, które to uprawnienie, po wprowadzeniu Protokołów dodatkowych nr 11 i 12 do ZUZP, stało się częścią ich indywidualnych stosunków pracy oraz pominięciu, że takie wypowiedzenia były wręczane pracownikom Pozwanej ad 1 dopiero w styczniu i czerwcu 2015 r., podczas gdy brak wręczenia pracownikom wypowiedzeń zmieniających, po upływie terminu na jaki dane uprawnienie było zapisane w ZUZP oznacza, że pracownicy nie utracili prawa do uzyskania odprawy w tej wysokości i prawo to przysługiwało im w czasie zwolnień prowadzonych w ramach restrukturyzacji w latach 2013 - 2015;
11. nie wzięciu pod rozwagę przy ocenie materiału dowodowego pisma Zarządu Regionu (...) w O. z dnia 20.02.2014 r., w którym podmiot ten, odpowiadając na pytanie zadane przez organizacje związkowe Pozwanej ad 1, wyraźnie wskazał, że Porozumienie z dnia 18.05.2011 r. jest źródłem prawa pracy;
12. nie wzięciu pod rozwagę przy ocenie materiału dowodowego pisma organizacji
związkowych Pozwanej ad 1 z dnia 13.04.2015 r., kierowanego do Zarządu Pozwanej ad 1,
w którym wskazuje się, że Porozumienie z dnia 18.05.2011 r.:
a) reguluje prawa pracowników Pozwanej ad 1,
b) jest wynikiem trójstronnych ustaleń pomiędzy (...) S.A., (...) S.A. i organizacjami związkowymi;
13. nie wzięciu pod rozwagę przy ocenie materiału dowodowego, że pismo PIP z O. z dnialO.03.2016 r., na które powołał się Sąd Rejonowy w uzasadnieniu orzeczenia, było wynikiem częściowego i wybiórczego przedstawienia przez Pozwane stanu faktycznego sprawy, bez przedłożenia dokumentu Porozumienia mimo tego, że w późniejszych pismach PIP wyjaśnił, że opierał się tylko na informacjach pochodzących od Pozwanych i wyjaśnienia zawarte w tym piśmie nie miały charakteru wiążącej interpretacji, a ponadto zostało ono wydane dopiero w 2016 r.;
14. nie wzięciu pod rozwagę przy ocenie materiału dowodowego, że z danych o zatrudnieniu i jego zmianach, na przestrzeni lat 2011 - 2015, przedstawionych przez Pozwane w niniejszym postępowaniu wynika, że w latach 2013 - 2015 następowała likwidacja wielu stanowisk pracy, w tym stanowisk pracy powodów, podczas gdy była to główna oś sporu pomiędzy stronami, co do elementów stanu faktycznego; faktowi temu Pozwane zaprzeczały z całą siłą, a ostatecznie wykazane zostało, że w ramach gruntownej i ciągłej restrukturyzacji, kontynuowanej od 2011 r., takie likwidacje stanowisk pracy w latach 2013 i 2014 miały miejsce, a w związku z nimi nastąpiły zwolnienia powodów;
16. pominięciu faktu, że Porozumienie było zawarte w wyniku wcześniejszych,
wielomiesięcznych rokowań, rozmów, negocjacji
trójstronnych, które swój początek miały
(co najmniej) w lutym 2011 r., podpisanie Porozumienia poprzedzone było wysłaniem przez
Pozwaną ad 2 do Pozwanej ad 1 Listu intencyjnego z dnia 14.03.2011 r., w którym
bezpośrednio nawiązywano do treści Protokołu nr 10 do ZUP i przyszłej umowy społecznej,
którą zawrzeć miał (na jego podstawie) Inwestor, a ostatecznie - zawarcie Porozumienia i
jego wejście w życie zależało od zgody samych pracowników/akcjonariuszy, którzy
znając i akceptując Porozumienie zatwierdzili je głosując podczas Walnego
Zgromadzenia z dnia 18.06.2011 r. za uchwałą, na podstawie której doszło do
spełnienia warunku zawieszającego zawartego w Porozumieniu;
17. nie wzięciu pod uwagę, że teza o tym, że odprawy w wysokości 9-cio miesięcznego wynagrodzenia nie są należne pracownikom Pozwanej ad 1, została jednostronnie przyjęta przez Pozwane dopiero pod koniec 2012 r., nie była komunikowana oficjalnie organizacjom związkowym, ani samym pracownikom, a pracownicy dowiadywali się o obniżeniu wysokości odprawy do wysokości 3 miesięcznego wynagrodzenia przez fakty dokonane tj. dopiero po otrzymaniu wypowiedzenia; natomiast w 2011 r. jasne było, w tym także dla obydwu Pozwanych, że odprawy będą przysługiwały pracownikom Pozwanej ad 1 bezpośrednio na podstawie pkt 2 Porozumienia;
18. nie wzięciu pod rozwagę przy ocenie materiału dowodowego, że świadek G. L. (2) -główna kadrowa Pozwanej ad 2, niezwłocznie po przejęciu Pozwanej ad 1, rozpoczęła faktyczne zarządzenia kadrami i zatrudnieniem Pozwanej ad 1, całe kadry i zatrudnienie Pozwanej ad 1 i Pozwanej ad 2 (oraz innych spółek córek Pozwanej ad 2) było rozpatrywane w Grupie (...) wspólnie, jednocześnie wszystkie decyzje dotyczące likwidacji stanowisk pracy w ramach Grupy (...) wychodziły od Pozwanej ad 2, a jedynie były wykonywane przez prezesów podległych jej spółek;
19. pominięciu faktu, że (ówcześni) prezesi Pozwanej ad 1 C. Z. oraz W. K. w swoich oświadczeniach, składanych przed i po podpisaniu Porozumienia oraz akcjonariusze/pracownicy Pozwanej ad 1, podczas Walnego Zgromadzenia z dnia 18.06.2011 r., potwierdzili związanie Pozwanej ad 1 Porozumieniem z dnia 18.05.2011 r., podpisanym przez Inwestora (Pozwaną ad 2) w zakresie praw pracowniczych Pracowników Pozwanej ad 1 w nim zapisanych, w szczególności, że zapisy te chronić miały właśnie samych akcjonariuszy/pracowników, od decyzji których ostatecznie zależało czy Pozwana ad 2 przejmie Pozwaną ad 1;
20. pominięciu i nie wzięciu pod uwagę zgodnych wyjaśnień wszystkich przesłuchanych
świadków według których Pozwana ad 1, Pozwana ad 2 oraz organizacje związkowe przez kilka
miesięcy, wspólnie, negocjowały i ustalały wszystkie warunki przejęcia Pozwanej ad 1 przez
Pozwaną ad 2, w tym przede wszystkim kwestie związane z zabezpieczeniem praw pracowników Pozwanej ad 1 przez uzyskanie odprawy w wysokości 9-cio miesięcznego wynagrodzenia w przypadku zwolnień w ramach restrukturyzacji, które były wstępnie przedstawione w Liście intencyjnym Pozwanej ad 2 z dnia 14.03.2011 r., a Pozwana ad 1 nie tylko znała i akceptowała zapis pkt 2 Porozumienia, ale sama aktywnie zabiegała i żądała (od Pozwanej ad 2) wprowadzenia takiego zobowiązania w stosunku do pracowników Pozwanej ad 1 i w 2011 r. czuła się zobowiązana do wypłaty odpraw na rzecz swoich pracowników na jego podstawie;
21. pominięciu przy ustalaniu stanu faktycznego sprawy treści wiadomości email dyrektora działu prawnego Pozwanej ad 2 z 2018 r., w których informuje on, że Pozwana ad 2 wyda polecenie wypłaty zasądzonej części odprawy na rzecz jednego z byłych pracowników Pozwanej ad 1 (w sprawie IV P 1163/15) co oznacza, że Pozwana ad 2 miała nie tylko faktyczną kontrolę i podejmowała decyzje o zwolnieniach w firmie Pozwanej ad 1, ale nawet faktycznie decydowała o wypłacie świadczeń należnych pracownikom Pozwanej ad 1, a wynikających ze stosunku pracy (których podstawą był pkt 2 Porozumienia);
22. błędnym przyjęciu, że Protokoły nr 11 i 12 były konsekwencją Porozumienia, podczas gdy świadkowie, którzy faktycznie wprowadzali Protokoły nr 11 i 12 w 2011 r. wyjaśniali jasno, że:
Porozumienie oraz Protokoły dodatkowe były traktowane przez organizacje związkowe, prezesów Pozwanej ad 1 jako dodatkowe zabezpieczenie prawa do odprawy
dokumenty te były odrębne
Protokół nr 11 i 12 wprowadzono w celu zagwarantowania prawa do uzyskania odprawy dla tych pracowników, którzy zostaną zwolnieni przed wejściem w życie Porozumienia, gdyż nie wiedziano czy i kiedy Porozumienie wejdzie w życie, a proces zwolnień rozpoczęto już w czerwcu 2011 r.
Nawet jeśli uznać, że Sąd Rejonowy nie dopuścił się naruszenia w/w przepisów postępowania i ustalił prawidłowy stan faktyczny sprawy, w całości odzwierciedlający istotne zdarzenia i zebrany w sprawie materiał dowodowy, to (w takiej sytuacji) Sąd I instancji dokonał błędnej wykładni i/lub zastosowania prawa materialnego, stąd zarzucam także:
II. naruszenie prawa materialnego, a mianowicie:
1. art. 9 k.p. w zw. z art. 241 23 k.p. i art. 240 § 2 k.p. w zw. z art. 249 1 § 1 k.p. i w zw. z § 2 pkt 1 in fine Protokołu dodatkowego nr 10 z dnia 15 lutego 2011 r. do Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy z dnia 4 lutego 2005 r. funkcjonującego przy Pozwanej ad 1 w zw. z pkt. 2 Porozumienia z dnia 18 maja 2011 r. zawartego przez Pozwaną ad 2 oraz organizacje związkowe działające przy Pozwanej ad 1 oraz z treścią Listu intencyjnego przesłanego przez Pozwaną ad 2 z dnia 14.03.2011 r. do Zarządu Pozwanej ad 1 i w zw. z art. 1 ust. 1, art. 2 ust. 1 oraz art. 3 ust. 1 i art. 8 ust. 1 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (tj. z dnia 3 października 2018 r. (Dz.U. z 2018 r. poz. 1969)) i w zw. z art. 4 § 4 pkt 4 k.s.h. w zw. z art. 26 1 ustawy o związkach zawodowych (tj. z dnia 17 stycznia 2019 r. Dz.U. z 2019 r. poz. 263) oraz w zw. z art. 59 ust. 2 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej
poprzez błędną wykładnię i przyjęcie, że Porozumienie z dnia 18 maja 2011 r. zawarte pomiędzy Pozwaną ad 2 (Inwestorem), a działającymi przy Pozwanej ad 1 organizacjami związkowymi, nie stanowi źródła prawa pracy i nie jest źródłem indywidualnych roszczeń pracowników Pozwanej ad 1 o wypłatę odprawy w wysokości dziewięciomiesięcznego wynagrodzenia danego pracownika, podczas gdy już w lutym 2011 r. Pozwana ad 1 oraz działające przy niej organizacje związkowe, wprowadziła do wewnętrznego prawa pracy Pozwanej ad 1 postanowienia upoważniające przyszłego Inwestora (Pozwaną ad 2), a nawet obligujące go, do zawarcia w imieniu i ze skutkiem wobec Pozwanej ad 1, umowy społecznej dotyczącej zabezpieczenia praw i interesów pracowników Pozwanej ad 1, która toumowa społeczna została zawarta w dniu 18 maja 2011 r. (Porozumienie pkt. 1, 2 oraz pkt 5) - stąd stała się częścią wewnętrznego prawa pracy Pozwanej ad 1, a samo Porozumienie w pkt 2 wyraźnie i bezpośrednio odnosi się do praw pracowników Pozwanej ad 1 przysługujących im z mocy ustawy wskazując, że odprawy w wysokości dziewięciomiesięcznego wynagrodzenia, wypłacane zwalnianym pracownikom Pozwanej ad 1, będą zawierały w sobie odprawę pieniężną wynikającą z ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników;
2. art. 241 13 § 2 k.p. w zw. z art. 241 8§ 2 i art. 18 § 2 k.p. i w zw. z art. art. 42 § 1 i 2 k.p. w zw. z art. 45 § 1 k.p. oraz w zw. z art. 241 9 §_1 k.p. w związku z treścią § 1 pkt 1 Protokołu dodatkowego nr 14 z dnia 9 listopada 2019 r. do ZUZP z dnia 04.02.2005 r., funkcjonującego przy Pozwanej ad 1 oraz art. 25 pkt 10 ZUZP poprzez ich niezastosowanie i przyjęcie, że powodom nie przysługuje uprawnienie do otrzymania odprawy w wysokości dziewięciomiesięcznego wynagrodzenia w związku z jej zwolnieniem i likwidacją ich stanowisk pracy w 2013 i 2014 r., gdyż zapisy Protokołu dodatkowego nr 11 i nr 12 do ZUZP uprawniały pracowników Pozwanej ad 1 do uzyskania takich świadczeń bezpośrednio na podstawie ZUZP tylko do końca 2012 r., podczas gdy:
- *
-
Pozwane po nadejściu terminu końcowego przewidzianego w Protokołach dodatkowych nr 11 i 12 nie wręczyły pracownikom Pozwanej ad 1, w tym żadnemu z powodów, wypowiedzeń zmieniających warunki pracy i płacy, na podstawie których nastąpiłoby pozbawienie pracowników indywidualnych uprawnień do uzyskania odpraw (zapisanych do tej pory w ZUZP), a zatem uprawnienia te przysługiwały pracownikom Pozwanej ad 1 także w roku 2013 i 2014, gdy byli zwalniani,
- *
-
a ponadto - Protokołem dodatkowym nr 14 do ZUZP przedłużono i utrwalono wszystkie uprawnienia przysługujące pracownikom Pozwanej ad 1 istniejące w czasie jego wprowadzenia (tj. 09.11.2012 r.) do dnia 30 maja 2015 r., a zatem także, a w zasadzie przede wszystkim - wyraźnie wydłużono - do 30 maja 2015 r. - prawo do uzyskania odprawy w wysokości dziewięciomiesięcznego wynagrodzenia danego pracownika (zapisane do tej pory w Protokołach dodatkowych nr 11 i 12 do ZUZP do końca 2012 r.);
3. art. 8 k.p. w zw. z art. 32 Konstytucji RP w zw. z pkt 2 Porozumienia z dnia 18.05.2011 r. oraz zapisem Porozumienia zgodnie z którym obowiązuje ono do 20.05.2015 r. w zw. z § 1 pkt 2 oraz pkt 6 Protokołu dodatkowego nr 11 do ZUZP i § 5 Protokołu dodatkowego nr 12 do ZUZP oraz § 1 pkt 1 Protokołu dodatkowego nr 14 do ZUZP funkcjonującego przy Pozwanej ad 1
poprzez niezastosowanie i przyjęcie, że zgodne z prawem i zasługujące na ochronę są działania Pozwanych, które polegają na:
- •
-
zróżnicowaniu w ZUZP Pozwanej ad 1 wysokości odpraw pieniężnych ze względu na datę rozwiązania z danym pracownikiem umowy o pracę,
- •
-
zaniechaniu przeprowadzenia procesów restrukturyzacyjnych w latach 2011 i
2012 w celu uniknięcia wypłaty odpraw pieniężnych w wysokości dziewięciomiesięcznej (przysługującej zgodnie z Protokołami dodatkowymi nr 11 i 12 do ZUZP do końca 2012 r.) przez zwolnienie licznej załogi bezpośrednio po upływie okresu na jaki przewidziana była wypłata tych odpraw w Protokołach dodatkowych - tj. w latach 2013 - 2015,
• zaprzeczaniu przez Pozwane w toku procesu faktowi prowadzenia w latach
2013 i 2014 gruntownej i powszechnej restrukturyzacji Pozwanej ad 1, która (w tych latach) stanowiła de facto kontynuację restrukturyzacji rozpoczętej w roku 2011, niezwłocznie po przejęciu Pozwanej ad 1 przez Pozwaną ad 2,
podczas gdy działania te stanowią rażące naruszenie prawa, są oczywiście sprzeczne ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem prawa oraz zasadami współżycia społecznego, stąd nie zasługują na ochronę Sądu, a zatem odprawa w wysokości dziewięciomiesięcznego wynagrodzenia, która przysługuje pracownikom Pozwanej ad 1 w związku ze zwolnieniami w ramach prowadzonej restrukturyzacji, należna jest także pracownikom Pozwanej ad 1 zwalnianym w latach 2013, 2014 i 2015, w tym powodom;
4. art. 8 k.p. w zw. z art. 4 § 1 pkt 4 k.s.h. - poprzez błędną wykładnię i przyjęcie, że Pozwana ad 2 nie była faktycznym (tj. tzw. konstytucyjnym) pracodawcą powodów - i innych pracowników zatrudnianych formalnie przez jej spółkę zależną tj. Pozwaną ad 1 - podczas gdy próba wykorzystania w niniejszej sprawie przez Pozwane zasłony osobowości prawnej w celu uniknięcia wypłaty odpraw należnych pracownikom Pozwanej ad 1 w ramach restrukturyzacji, jest sprzeczna ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa i nie zasługuje na ochronę;
5. art. 8 k.p. w zw. z § 2 pkt 1 Protokołu dodatkowego nr 10 do ZUZP z dnia 4 lutego 2005 r. funkcjonującego przy Pozwanej ad 1 przez jego niezastosowanie i przyjęcie, że w sytuacji w której Pozwana ad 2 (Inwestor) nie zawarła umowy społecznej, o której mowa w Protokole dodatkowym nr 10 do ZUZP, pracownikom Pozwanej ad 1 nie przysługuje roszczenie o zapłatę odszkodowania w wysokości 60-krotności średniego indywidualnego wynagrodzenia danego pracownika - niezależne od innych świadczeń przysługujących na mocy przepisów prawa (odprawa), podczas gdy w sytuacji, w której Inwestor (Pozwana ad 2) twierdził, że nie zawarł umowy społecznej, o której mowa w Protokole dodatkowym nr 10 do ZUZP, powódce powinno być wypłacone odszkodowanie w wysokości wskazanej w tym Protokole;
6. art. 8 k.p. w zw. z art. 1 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników - poprzez ich niezastosowanie i uznanie, że działania Pozwanych polegające na sztucznym ograniczaniu ilości osób zwolnionych w kolejnych okresach trzydziestodniowych, poniżej liczby 30 osób, były zgodne z prawem i zasługują na ochronę, podczas gdy Pozwane już w lipcu 2011 r. posiadały przygotowaną listę wstępną, co najmniej 159 pracowników z którymi planowano rozwiązać stosunki pracy, a dalsze plany restrukturyzacyjne na kolejne lata zakładały kontynuację gruntownej restrukturyzacji, która związana była przede wszystkim z likwidacją kolejnych, licznych stanowisk pracy, co oznacza, że Pozwane celowo i świadomie dokonały obejścia przepisów ustawy o zwolnieniach grupowych, które to działanie jest sprzeczne ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem prawa oraz z zasadami współżycia społecznego;
7. art. 393 § 1 k.c. w zw. z art. 300 k.p. w zw. z pkt. 2 Porozumienia z dnia 18.05.2011 r.
poprzez jego błędną wykładnię i przyjęcie, że w sytuacji w której Porozumieniu z dnia
18.05.2011 r. nie przypisuje się charakteru źródła prawa pracy należy je traktować (w
kontekście postanowień pkt 2 Porozumienia) wyłącznie jako tzw. gentlemans agreement,
podczas gdy w tej sytuacji Porozumieniu należy nadać charakter umowy o świadczenie na
rzecz osoby trzeciej w której to sytuacji powodom przysługuje roszczenie o wykonanie umowy
w stosunku do Pozwanej ad 2;
8. art. 391 § 1 k.c. w zw. z art. 300 k.p. w zw. z pkt. 2 Porozumienia z dnia 18.05.2011 r. poprzez jego niezastosowanie i przyjęcie, że w sytuacji w której Porozumieniu z dnia 18.05.2011 r. nie przypisuje się charakteru źródła prawa pracy i należy je traktować (w kontekście postanowień pkt. 2 Porozumienia) wyłącznie jako tzw. gentlemans agreement, podczas gdy w tej sytuacji Porozumieniu należy nadać charakter umowy o świadczenie przez osobę trzecią, w której to sytuacji powodom przysługuje roszczenie o wykonanie umowy w stosunku do Pozwanej ad 1 lub o zapłatę odszkodowania od Pozwanej ad 2 - w związku z tym, że Pozwana ad 1 nie wypłaciła na rzecz powódki odprawy w pełnej (dziewięciomiesięcznej) wysokości;
9. art. 366 § 1 k.c. w zw. z art. 369 k.c. oraz w zw. z art. 370 k.c. i 391 k.c, a także art. 300 k.p. i art. 65 § 2 k.c. w zw. z § 2 pkt 1 Protokołu dodatkowego nr 10 do ZUZP z dnia 4 lutego 2005 r. funkcjonującego przy Pozwanej ad 1 oraz pkt 2 Porozumienia z dnia 18.05.2011 r. zawartego przez Pozwaną ad 2 i organizacje związkowe działające przy Pozwanej ad 1 poprzez ich niezastosowanie i przyjęcie, że Pozwane nie ponoszą odpowiedzialności łącznej za zapłatę na rzecz powodów, podczas gdy odpowiedzialność (...) S.A. oraz (...) S.A. w ustalonym stanie faktycznych sprawy jest łączna;
10. art. 471 k.c. w zw. z art. 393 § 1 k.c. w zw. z art. 391 § 1 k.c. i w zw. z art. 300 k.p. poprzez ich niezastosowanie i przyjęcie, że Pozwane nie ponoszą odpowiedzialności za niewykonanie zobowiązania do wypłaty na rzecz powodów (i innych pracowników zwalnianych w latach 2013 - 2015) odprawy w pełnej, dziewięciomiesięcznej wysokości, podczas gdy Pozwane w roku 2011 przyjęły na siebie zobowiązanie do zagwarantowania pracownikom Pozwanej ad 1, którzy zwalniani będą w ramach restrukturyzacji, odprawy pieniężnej w wysokości 9-cio miesięcznego wynagrodzenia, które to zobowiązanie nie zostało wykonane w stosunku do powodów (i innych pracowników zwalnianych w latach 2013 - 2015);
Wskazując na powyższe zarzuty powodowie wnieśli o:
1. zmianę orzeczenia poprzez uwzględnienie powództw głównych w całości zgodnie
z żądaniem złożonym ostatecznie w toku postępowania przed Sądem I instancji;
2. ewentualnie, z ostrożności procesowej, w przypadku oddalenia apelacji w części związanej z roszczeniem głównym, wnieśli o zmianę orzeczenia poprzez uwzględnienie roszczeń ewentualnych w całości zgodnie z żądaniem złożonym ostatecznie w toku postępowania przed Sądem I instancji;
3. zasądzenie od pozwanych na rzecz każdego z powodów zwrotu kosztów postępowania,
w tym kosztów zastępstwa procesowego za postępowanie przed Sądem I instancji,
w wysokości stawki minimalnej oraz kosztów postępowania zażaleniowego, w tym kosztów zastępstwa w toku postępowania wpadkowego;
4. zasądzenie od pozwanych na rzecz powodów kosztów postępowania przed Sądem
II instancji, w tym kosztów zastępstwa procesowego w wysokości stawki minimalnej
Wyrokiem z dnia 28.11.2019 r., sygn. akt V Pa 75/19, V Pz 16/19 Sąd Okręgowy
w O. V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił apelację i zniósł wzajemnie między stronami koszty postępowania apelacyjnego.
Wyżej wymienieni powodowie wnieśli skargę kasacyjną od powyższego wyroku, zaskarżając go w całości, podnosząc te same (opisane wyżej) zarzuty co powódki A. B. (1) i B. D. (1) w swoich skargach kasacyjnych, oraz wnosząc o zmianę zaskarżonego wyroku w całości i zasądzenie na rzecz powodów łącznie (solidarnie)
od Pozwanej ad l oraz Pozwanej ad 2 dochodzonych kwot wymienionych w ich pozwach, wraz ze wskazanymi odsetkami za zwłokę oraz zasądzenie na rzecz powodów kosztów postępowania przed Sądem Rejonowym oraz Sądem Okręgowym oraz kosztów postępowania kasacyjnego; ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Opolu, przy uwzględnieniu kosztów dotychczasowego postępowania.
Wyrokiem z dnia 26 kwietnia 2022r., sygn. akt III PSKP 65/21 Sąd Najwyższy uchylił zaskarżony wyrok Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Opolu z dnia 28.11.2019 r., sygn. akt V Pa 75/19, V Pz 16/19 i przekazał sprawę w tym zakresie Sądowi Okręgowemu w Opolu do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego, wskazując w uzasadnieniu na taką samą argumentację prawną jak w powyższym wyroku z dnia 09.03.2022 r., sygn. akt III PSKP 9/21.
Sprawa z powództwa A. B. (1) po jej uchyleniu na skutek rozpoznanej skargi kasacyjnej zarejestrowana została pod sygnaturą V Pa 36/22.
Sprawa z powództwa B. D. (1) po jej uchyleniu na skutek rozpoznanej skargi kasacyjnej zarejestrowana została pod sygnaturą V Pa 96/22.
Sprawa z powództwa K. B. (1) i innych po jej uchyleniu na skutek rozpoznanej skargi kasacyjnej zarejestrowana została pod sygnaturą V Pa 71/22.
Zarządzeniem przewodniczącego wydanym na rozprawie apelacyjnej w dniu 23 września 2022r. wszystkie trzy sprawy połączone zostały do wspólnego rozstrzygnięcia z uwagi na tożsamość problematyki i stanu faktycznego w nich występującego.
Sąd Okręgowy w ponownym postępowaniu ustalił dodatkowo
Uchwalenie Protokołu nr 11 do Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy pracowników P.W.C. (...) S.A. w B. z dnia 31 maja 2011 r. miało na celu realizację porozumienia
z dnia 18 maja 2011r. zawartego pomiędzy spółką przejmującą Z.P.C. (...) S.A. w O. a organizacjami związkowymi działającymi w P.W.C. O. w B.. Powyższy Protokół nr 11 miał znaczenie wykonawcze do ww. porozumienia z dnia 18 maja 2011r., tj. ustalał w szczegółach wynegocjowane reguły, w szczególności w zakresie wypłaty dziewięciomiesięcznych odpraw i wprowadzał stosowne zapisy do zakładowego układu zbiorowego pracy w celu umożliwienia pracodawcy wypłacania ich zgodnie z obowiązującym u pracodawcy prawem. Zgodnie z treścią protokołu nr 11 odprawy dziewięciomiesięczne pierwotnie miały obowiązywać do 31 grudnia 2011 r., gdyż w tej dacie pierwotnie miała zakończyć się restrukturyzacja związana z konsolidacją pozwanych spółek.
Protokołem dodatkowym nr 12 z dniu 20 września 2011 r do ww. ZUZP. przedłużono obowiązywanie zasad i wysokości odpraw pieniężnych z tytułu rozwiązania stosunku pracy w związku z restrukturyzacją spółki wprowadzonych protokołem nr 11, ponieważ do końca 2011r. nie realizowano zamierzonych celów w zakresie restrukturyzacji. Protokołem dodatkowym nr 12 został ustalony przedłużony termin wypłacania dziewięciomiesięcznych odpraw – data końcowa obowiązywania tych zapisów została przesunięta do końca grudnia 2012r. i była to data ostateczna wypłat tych świadczeń.
Dziewięciomiesięczne odprawy dla pracowników zwalnianych w ramach restrukturyzacji do 31 grudnia 2012r. wypłacano na podstawie protokołów dodatkowych
nr 11 i 12 do ww. ZUZP, a nie na podstawie porozumienia z dnia 18 maja 2011r., które było tylko zbiorem ustaleń pomiędzy związkami zawodowymi i inwestorem mającym przejąć zakład P.W.C. (...) S.A. w B.
Dowód:
częściowo zeznania świadka J. D. (3) - e-protokół z dnia 04.05.2016r.
częściowo zeznania świadka M. D. (2) - e-protokół z dnia 26.09.2016r.
częściowo zeznania świadka M. G. - e-protokół z dnia 09.11.2016r.
częściowo zeznania świadka C. Z. (1) - e-protokół z dnia 09.11.2016r.
częściowo zeznania świadka A. H. (1) - e-protokół z dnia 01.03.2017r.
częściowo zeznania świadka K. D. (1) - e-protokół z dnia 02.10.2017r.
częściowo zeznania świadka W. K. (2) - e-protokół z dnia 13.03.2018r.
Sąd Okręgowy zważył co następuje
Apelacje powodów (złożone we wszystkich trzech połączonych sprawach) były zasadne tylko w niewielkiej części, to jest tylko w zakresie niedostatecznych ustaleń Sądu I instancji odnośnie charakteru Porozumienia z dnia 18 maja 2011r. i jego relacji względem Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy obowiązującego w P.W.C. (...) S. A. w B. w spornym okresie jednakże, po uzupełnieniu w tym zakresie ustaleń faktycznych przez Sąd Okręgowy pozostałe podniesione przez powodów zarzuty ostatecznie nie przemawiają za zasadnością dochodzonych przez nich roszczeń, a tym samym zasadnością którejkolwiek z tych apelacji. Natomiast apelacje pozwanego Przedsiębiorstwa (...) SA w B. w znacznym zakresie okazały się zasadne.
Za zasadny należało uznać przede wszystkim zarzut naruszenia art. 9 § 1 k.p. (w zw.
z art. 241
23 k.p. i art. 240 § 2 k.p. w zw z art. 249
1 § 1 k.p. i w zw. z §2 pkt 1 in fine Protokołu dodatkowego nr 10 z dnia 15.02.2011r. do Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy z dnia 15.02.2005 r.) poprzez przydanie temu porozumieniu charakteru normatywnego.
Jak wskazał Sąd Najwyższy w wydanej w niniejszej sprawie uchwale Sądu Najwyższego z dnia 27.10.2021 r., III PZP 1/21, pakiet socjalny zawarty z udziałem pracodawcy może stać się źródłem prawa pracy (art. 9 k.p.) jako część porozumienia zawartego na podstawie art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2002 r. Nr 112, poz. 980 z późn. zm.). Sąd Najwyższy w składzie powiększonym uznał jednak, że art. 3 ww. ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania
z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy nie stanowi podstawy prawnej dla zawarcia porozumienia takiego jak porozumienie z 18 maja 2011 r. Przeciwko kwalifikowaniu tego przepisu jako podstawy prawnej dla potraktowania jako "opartego na ustawie" porozumienia inwestora ze związkami zawodowymi działającymi w
przejmowanej spółce przemawia w pierwszej kolejności zakres podmiotowy ustawy o zwolnieniach grupowych, który obejmuje pracodawcę, a nie inwestora. W dalszej kolejności Sąd Najwyższy w składzie powiększonym uwzględnił, że porozumienie z 18 maja 2011 r. zostało zawarte poza formalnym trybem przewidzianym w ustawie o zwolnieniach grupowych. Ani przed sądami pierwszej i drugiej instancji orzekającymi w niniejszej sprawie, jak również składanych przez powódkę (A. B.) pismach procesowych, nie powołano żadnej innej szczegółowej podstawy prawnej, z której wynikałoby, że pakiet socjalny, o który chodzi w tej sprawie, ma oparcie w ustawie. Powyższe doprowadziło Sąd Najwyższy do konkluzji, zgodnie z którą porozumienie zawarte pomiędzy inwestorem zamierzającym nabyć akcje spółki należące do pracowników tej spółki a zakładowymi organizacjami związkowymi działającymi w tej spółce nie stanowi źródła prawa pracy (art. 9 § 1 k.p.), gdyż nie zostało oparte na ustawie. W związku z tym Sąd Najwyższy w omawianej uchwale jednoznacznie rozstrzygnął, że Porozumienie z dnia 18 maja 2011 r. zawarte pomiędzy Pozwaną ad 2 (Inwestorem), a działającymi przy Pozwanej ad. 1 organizacjami związkowymi, nie stanowi źródła prawa. Tym samym wszelkie zarzuty powodów, oraz ich argumentacja na rzecz interpretacji ww. Porozumienia z dnia 18 maja 2011 r. jako źródła prawa pracy w rozumieniu art. 9 k.p. są zupełnie bezzasadne, a to z powodu związania Sądu Okręgowego
w niniejszej sprawie powyższym rozstrzygnięciem Sądu Najwyższego. W sprawach połączonych ze sprawą V Pa 36/22 sąd nie był wprawdzie związany powyższą uchwałą, jednakże z oczywistych względów miała ona do nich również zastosowanie.
Za częściowo zasadny należało również uznać zarzut naruszenia art. 328 §2 k.p.c. poprzez brak przytoczenia przez Sąd I instancji w uzasadnieniu wyroku dowodów, na których się oparł przy rekonstrukcji stanu faktycznego, ale tylko w odniesieniu do oceny relacji porozumienia z dnia 18 maja 2011 r. do Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy obowiązującego wówczas w Przedsiębiorstwie (...) SA w B..
W wydanych na podstawie tej uchwały ww. wyrokach kasacyjnych Sąd Najwyższy wskazał, że w postępowaniu ponownym Sąd drugiej instancji winien dokonać ustaleń faktycznych w zakresie treści, okoliczności zawarcia oraz charakteru prawnego porozumienia z 18 maja 2011 r., zwracając szczególną uwagę, na spełnienie przesłanek pozwalających
na uznanie, że porozumienie to stanowi jedną z umów cywilnoprawnych, pozwalających
na wywodzenie z niej uprawnień przez indywidualnych pracowników, ewentualnie na fakt przyjęcia na siebie zobowiązania do respektowania uprawnień wynikających z porozumienia przez pracodawcę, czy to z uwagi na fakt, że uczestniczył on w zawarciu porozumienia, czy też w drodze inkorporacji jego postanowień do treści ZUZP.
Uzupełniając w niniejszym (ponownym) postępowaniu apelacyjnym powyższy stan faktyczny zgodnie z wytycznymi Sądu Najwyższego, tj. o ustalenia w zakresie treści, okoliczności zawarcia oraz charakteru prawnego Porozumienia z 18 maja 2011 r., jako niezbędną podstawę do oceny relacji tego porozumienia do Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy obowiązującego wówczas w pozwanym Przedsiębiorstwie (...) SA w B. wskazać należy, że pomimo tego, że zeznania przesłuchanych w niniejszej sprawie świadków miejscami nie są kategoryczne, a nawet spójne - gdyż świadkom zdarzało się momentami logicznie zaprzeczać swym własnym, wcześniejszym twierdzeniom - to jednak wyłania się z nich (oceniając je całościowo i biorąc pod uwagę elementy spójne i korespondujące z pozostałymi) jedna zasadnicza linia, jeśli chodzi o ww. relację Porozumienia z 18 maja 2011 r. i obowiązującego ZUZP.
Świadek J. D. (3) zeznał z jednej strony, że Protokół nr 11 (do ZUZP) miał być „ dodatkową gwarancją porozumienia” i „ nie miał na celu anulowania zapisów porozumienia”. Z drugiej strony podawał sprzeczne informacje i, wyrażał przypuszczenie, że „ gdyby restrukturyzacja zakończyła się w 2012r. to podejrzewa, że nie byłyby płacone odprawy” (po 2012r.), a następnie wskazał, że „ samo porozumienie starczało do tego, aby przez 4 lata to wszystko działało” (niekonkretnie). Ostatecznie jednak świadek ten wskazał, że „ uchwalenie (Protokołu nr (...) do ZUZP) miało na celu realizację porozumienia (z dnia 18 maja 2011r.)” – vide k. 312.
Świadek M. D. (2) twierdził, że nie pamięta w jakim celu podpisano Protokół na r 11 do ZUSP, oraz podawał sprzeczne informacje na temat jego charakteru: z jednej strony twierdził, że „ Zarząd (...) S.A. w B. wyrażał wolę wypłaty odpraw”, a następnie wskazał, że „ protokołem dodatkowym zostały zakończone dziewięciomiesięczne odprawy”. W dalszej części zeznań nie wypowiedział się, czy według niego po 2012r. te odprawy były nadal należne, czy nie – vide k. 458.
Świadek M. G. podawała, że sama nie miała wpływu na zawarcie porozumienia (z 18 maja 2011 r.), „ treść porozumienia dyktowała pani Prezes”, jednocześnie twierdząc, że „ pracodawca wypłacał odprawy właśnie na podstawie protokołów dodatkowych”, oraz że „ przedłużano porozumienie, ponieważ nie realizowano zamierzonych celów w zakresie restrukturyzacji”. Natomiast w dalszej części nie potrafiła odpowiedzieć na pytanie, czy Protokół nr 11 w jakiś sposób wpływał na porozumienie z dnia 18 maja 2011r. – k. 482.
Świadek C. Z. (1) zeznała, że „
panowie W. z D. wręczyli porozumienie”, „
już przed przejęciem wprowadzili protokół dodatkowy nr 11”, „
bo tylko wtedy grała procedura i prawo i mogli te odprawy wypłacać”, „
jeśliby nie było protokołu to byłby problem z wypłatą odpraw”, oraz że „
luźne porozumienie nie stanowiło podstawy” (wypłat odpraw), „
przedłużano obowiązywanie odpraw na kolejne lata ze względów finansowych”, oraz że „
liczył się tylko i wyłącznie protokół dodatkowy i układ zbiorowy,
a nie porozumienie” – k. 497.
Świadek A. H. (1) na tle zawarcia ww. Porozumienia z dnia 18 maja 2011r. podawała, że „
obie strony (inwestor i związki) zdawały sobie sprawę, że sytuacja jest ciężka, jest przerost zatrudnienia i żeby ludzie łagodnie te zmiany przyjęli zaproponowano protokół,
że w ramach restrukturyzacji będą odprawy dziewięciomiesięczne za ten pierwszy okres, to jest do końca 2011r.”. Wskazała też, że następnie „
z protokołu wynikał, że została przesunięta ta data do końca 2012r.”, oraz że „
była w okresie restrukturyzacji określona data i zasady odpraw, była data ostateczna – grudzień 2012r.”. Odnośnie intencji inwestora (pozwanego ad. 2) wskazywała, że „
był list intencyjny inwestora, że będzie chciał rozmawiać i że będzie chciał dać dziewięciomiesięczne odprawy, a w protokole dodatkowym wskazana była data” (do której te odprawy miały być wypłacane), oraz że „
tekst protokołu dodatkowego chyba przygotował O.
” (inwestor). W dalszej części zeznań twierdziła że „
restrukturyzacja była prowadzona od momentu pierwszego protokołu go grudnia 2011t., potem na wniosek inwestora zostało to przedłużone drugim protokołem do końca 2012r.”, oraz że owo „
przedłużenie wynikało z dobrej woli inwestora”. Ostatecznie stwierdziła, że „
protokoły 11
i 12 były załącznikami do porozumienia” (z 18 maja 2011r.) oraz, że „
z porozumienia
nie wynika prawo do odpraw, to (były) tylko ustalenia” – k. 656.
Świadek K. D. (1), były członek rady nadzorczej Z.P.C. (...) S.A., sierpnia 2011r. zeznał jednoznacznie, że „
układ zbiorowy pracy był narzędziem do wdrażania co najmniej jednego postanowienia z tego porozumienia (z 18 maja 2011r.) to jest 9-miesięcznej odprawy dla pracowników zwolnionych podczas restrukturyzacji”. „
Protokół
nr 11 miał znaczenie wykonawcze do porozumienia”, „
on ustalał w szczegółach reguły”, natomiast wcześniejszy listy intencyjny z 14 marca 2011r. nie ma znaczenia dla powyższych stwierdzeń. Zaznaczył przy tym, że z Z.P.C. (...) S.A. odszedł w sierpniu 2011r.
i nie wie co tam się później działo - k. 847.
Świadek W. K. (2), członek zarządu P.W.C. (...) S.A. do września 2011r. wskazywał, że w momencie, w którym zdecydowano, że będzie przejęcie P.W.C. (...) S.A. przez Z.P.C. (...) S.A. „
prowadzono rozmowy z załogą, w których informowali, że cena akcji będzie wynosić 9 zł, oraz, że pracownicy zwolnieni otrzymają dziewięciomiesięczne odprawy i to zostało zapisane”. Wskazał również, że „
porozumienie podpisano w maju”, natomiast przed jego odejściem do września 2011r. „
podpisali stosowne zapisy do zakładowego układu zbiorowego pracy”. Z kolei w dalszej części zeznań podawał niespójne informacje, twierdząc z jednej strony, że „
nie wie co było w protokołach 11 i 12”,
a z drugiej strony, że „
to, że pracownicy mieli otrzymać dziewięciomiesięczne odprawy zapisaliśmy w układzie zbiorowym”.
W oparciu o przytoczone wyżej zeznania świadków należało stwierdzić, że sporne dziewięciomiesięczne odprawy dla pracowników zwalnianych w ramach restrukturyzacji (...) S.A. (przejmowanego wówczas przez inwestora Z.P.C. (...) S.A.) do dnia 31 grudnia 2012r. wypłacano wyłącznie na podstawie protokołów dodatkowych
nr 11 i 12 do ww. ZUZP, a nie na podstawie porozumienia związków zawodowych z tym inwestorem z dnia 18 maja 2011r., które było tylko zbiorem ustaleń pomiędzy związkami zawodowymi i inwestorem mającym przejąć zakład P.W.C. (...) S.A. w B.. Zeznania świadków M. G., C. Z. (1), A. H. (1) i K. D. (1) w wystarczającym stopniu korespondują, by przyjąć na ich podstawie, że
z Porozumienia z dnia 18 maja 2011r. nie wynikało prawo do odpraw, ponieważ były to tylko ustalenie z inwestorem, który miał się stać przyszłym pracodawcą, zaś ww. Protokoły nr 11
i 12 były swoistymi „załącznikami do porozumienia” (A. H.). Uchwalenie Protokołu
nr 11 do Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy pracowników P.W.C. (...) S.A.
w B. z dnia 31 maja 2011 r. miało więc na celu realizację porozumienia z dnia 18 maja 2011r. Protokół nr 11 miał znaczenie wykonawcze do ww. Porozumienia z dnia 18 maja 2011r. (K. D.), to znaczy ustalał w szczegółach wynegocjowane reguły,
w szczególności w zakresie wypłaty dziewięciomiesięcznych odpraw i wprowadzał stosowne zapisy do zakładowego układu zbiorowego pracy. To dopiero na podstawie tego protokołu wcześniejsze, wynegocjowane w porozumieniu 18 maja 2011r. zasady stawały się normą zakładowego prawa pracy dla powodów. Zgodnie z treścią Protokołu nr 11 odprawy dziewięciomiesięczne pierwotnie miały obowiązywać do 31 grudnia 2011 r. Protokołem dodatkowym nr 12 z dniu 20 września 2011 r do ww. ZUZP. przedłużono porozumienie w zakresie wypłat dziewięciomiesięcznych odpraw dla zwalnianych pracowników, ponieważ do końca 2011r. nie realizowano zamierzonych celów w zakresie restrukturyzacji. Protokołem dodatkowym nr 12 został wiec ustalony przedłużony termin zakończenia wypłat dziewięciomiesięcznych odpraw w ten sposób, że data końcowa wypłaty tych świadczeń została przesunięta do końca grudnia 2012r. (A. H.). Należy podkreślić, że kluczowe zeznania dla tak rozumianej relacji pomiędzy protokołem nr 11 a porozumieniem z 18.05.2011r. złożyła C. Z. (1), która będąc ówczesnym prezesem zarządu P.W.C. (...) S.A. w B. wyraźnie wskazała, że wprowadzono protokół dodatkowy do UZP „
bo tylko wtedy grała procedura i prawo, że mogli te odprawy wypłacać”, „
jakby nie było protokołu to byłby problem z wypłatą odpraw”. Powyższe zostało też potwierdzone w piśmie podpisujących porozumienie z ramienia związków zawodowych M. D. i B. D., w którym wyraźnie oświadczyli oni, że „
w ocenie związków protokół dodatkowy do ZUZP unieważniał zapisy porozumienia w zakresie odpraw”. Tym samym należy podkreślić, że powyżej zaprezentowany charakter porozumienia wynikał nie tylko z interpretacji okoliczności jego uchwalenia rozumianej i przedstawianej przez osoby związane wyłącznie z obiema pozwanymi spółkami ale również, przynajmniej w części, z ocen okoliczności ich zawarcia przedstawianych przez przedstawicieli związków zawodowych.
Przyjęte przez sąd ustalenia faktyczne w zakresie treści, okoliczności zawarcia oraz charakteru prawnego porozumienia z 18 maja 2011 r. oparte zostały przede wszystkim o zeznania w/w świadków złożone w sprawie A. B. (1). Faktem jest, że osoby te słuchane ponownie w sprawach połączonych ze sprawą A. B. zeznawały być może nieco odmiennie, łagodząc swoje wypowiedzi. Dotyczy to np. zeznań C. Z., która - zwłaszcza na pytania pełnomocnika powodów - udzielała odpowiedzi wymijających lub częściowo nawet odmiennych od tych złożonych w sprawie A. B.. Powyższe nie wpływa jednak na ustalony charakter porozumienia i wzajemną relację pomiędzy nim a protokołem dodatkowym nr 11. Nawet jednak uznanie, że inne wypowiedzi omawianych świadków nie pozwalają na tak jednoznaczną ocenę charakteru tego porozumienia nie zmienia rozstrzygnięcia w zakresie złożonych środków odwoławczych a to z uwagi na zasadę rozkładu ciężaru dowodu. Przyjęcie bowiem, że niejednoznaczność i rozbieżność w zeznaniach kluczowych świadków nie pozwala na pewne dokonanie ustaleń, których dokonania domaga się Sąd Najwyższy w zaleceniach pokasacyjnych, powoduje brak zasadności dochodzonych roszczeń po stronie powodowej z uwagi na ich nieudowodnienie. Natomiast za zdecydowanie niedopuszczalne i naganne należy ocenić postępowanie pełnomocnika powodów stosującego technikę wybiórczego wyciągania określonych części wypowiedzi świadków (z różnych spraw) i przedstawiania ich jako spójnej i korzystnej dla powodów relacji określonych świadków.
Sąd Okręgowy w niniejszym, ponownym postępowaniu apelacyjnym uznał więc opisane powyżej zeznania świadków za wystarczające do uzupełnienia stanu faktycznego zgodnie z ww. wytycznymi Sądu Najwyższego i na podstawie art. 235 (2) § 1 pkt 5 k.p.c. pominął wnioski dowodowe strony pozwanej o przesłuchanie świadków K. D., M. D., J. D., A. H., C. Z., W. K., H. N. uznając, że świadkowie ci zeznawali już przed Sądem Rejonowym trzykrotnie, ich zeznania są zawarte w aktach sądowych trzech ww. spraw połączonych do wspólnego rozpoznania w niniejszym postępowaniu, wiec kolejne wzywanie tych samych świadków było niepotrzebne
z procesowego punktu widzenia i zmierzałoby jedynie do dalszego wydłużenia postępowania. Zresztą strona powodowa kategorycznie sprzeciwiała się ponownemu przesłuchiwaniu tych świadków zasadnie argumentując, że okoliczności, na które mieliby być oni ponownie przesłuchiwani były już przedmiotem pytań stron we wszystkich trzech połączonych sprawach. Za bezcelowością kolejnego przesłuchiwania świadków wpływ przemawiał także znaczny – ponad 10-cio letni upływ czasu od daty zaistnienia okoliczności, których miały dotyczyć ich ponowne zeznania, a już we wcześniejszych przesłuchaniach ich zeznania były mocno niekonkretne z tego powodu.
Na tym tle należy wskazać, że Sąd Najwyższy w składzie powiększonym odnosząc się do drugiego z problemów prawnych powstałych w niniejszej sprawie, czy z porozumienia zawartego między inwestorem w spółce pracowniczej a zakładowymi organizacji związkowymi działającymi w tej spółce (pomimo tego, że nie stanowił źródła prawa pracy
w rozumieniu art. 9 §1 k.p.) można wyprowadzać indywidualne roszczenia pracowników, wskazał, że w uchwale Sądu Najwyższego z 24 listopada 1993 r., I PZP 46/93 (OSNC 1994 Nr 6, poz. 131) przyjęto, że nienazwane porozumienie płacowe, niebędące źródłem prawa pracy, zawarte przez inwestora z organizacjami związkowymi, działającymi
w przejmowanym podmiocie może być źródłem roszczeń dla pracowników tego podmiotu, ale jest to determinowane w pierwszej kolejności przez treść pakietu socjalnego.
Jeżeli bowiem pakiet socjalny zawarty z inwestorem nie zostanie zakwalifikowany jako źródło prawa pracy (jak w niniejszej sprawie w odniesieniu do porozumienia z dnia 18 maja 2011 r.), powinien być traktowany jako zwykła - choć nienazwana - umowa, której strony zadecydują, kto i w jakich okolicznościach jest uprawniony do przewidzianych w pakiecie świadczeń oraz kto i w jakich okolicznościach jest zobowiązany do realizacji tych świadczeń. O tym, czy w konkretnym stanie faktycznym mamy do czynienia z konstrukcją umowy o świadczenie na rzecz osoby trzeciej (art. 393 k.c.), przez osobę trzecią (art. 391 k.c.), czy też z postanowieniem umownym łączącym w swej treści rozwiązanie przewidziane przez prawodawcę w art. 391 i art. 393 k.c. (umowa inwestora ze związkami zawodowymi przewidująca świadczenia pracodawcy (przez osobę trzecią) na rzecz pracowników (na rzecz osoby czwartej). W uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego z 25 maja 2005 r., I PK 228/04 (OSNP 2006 nr 3-4, poz. 37) Sąd Najwyższy wyraził wątpliwość, "czy konstrukcja zawarta w art. 393 k.c. może być stosowana w sytuacji, gdy stroną porozumienia jest inwestor a określone w nim uprawnienia pracowników ma realizować pracodawca, który ma dopiero powstać przez powołanie spółki z udziałem inwestora i podmiotu sprzedającego zakład, lub pracodawca będący, jak w niniejszej sprawie, w sensie prawnym podmiotem innym niż inwestor”. W takiej konfiguracji mamy bowiem do czynienia z wymieszaniem konstrukcji z art. 393 k.c. (świadczenie na rzecz pracownika) z art. 391 k.c. (świadczenie przez pracodawcę), gdyż obowiązki pracodawcy oraz uprawnienia pracownika będących osobami trzecimi wobec kontrahentów, ustalają inwestor i związki zawodowe. Sąd Najwyższy zwrócił uwagę, że aby możliwe było zastosowanie samej konstrukcji prawnej z art. 393 k.c. w takiej sytuacji konieczne byłoby przyjęcie założenia, zgodnie z którym to inwestor-dłużnik zaciąga zobowiązanie w imieniu i na rzecz pracodawcy, a zatem działa za pracodawcę i jako pracodawca. O ile w kategoriach faktycznych takie założenie Sąd Najwyższy uznał
za dopuszczalne (gdy inwestor obejmie większość udziałów spółki - pracodawcy lub kontrolny pakiet akcji), o tyle w kategoriach prawnych założenie to uznano za trudne
do obrony, „
ponieważ zobowiązanie zaciągnięte przez inwestora pozostaje w takim przypadku nadal jego prawnym obowiązkiem". W związku z tym w uzasadnieniu ww. wyroku z 25 maja 2005 r., I PK 228/04 Sąd Najwyższy przyjął, że wątpliwe jest dochodzenie przez pracownika roszczeń z tytułu pakietu socjalnego od pracodawcy, skoro pakiet został zawarty bez jego udziału. Nie ma natomiast żadnych przeszkód, by pracownik jako osoba trzecia dochodził roszczeń z pakietu socjalnego od inwestora, o ile w pakiecie tym zawarte zostanie stosowne zastrzeżenie co do odpowiedzialności inwestora.
Odnośnie odpowiedzi na pytanie, że ww. Porozumienie z dnia 18 maja 2011r.,
jako ”pakiet socjalny” mogło wchodzić w treść stosunków pracy powodów wskazać należy, że teoretycznie (co do zasady) z uwagi na swobodę umów nie ma żadnych przeszkód,
by skonstruować pakiet socjalny w taki sposób, że będzie z niego wynikało cywilnoprawne zobowiązanie inwestora do zrealizowania określonych świadczeń ustalonych w pakiecie na rzecz pracowników kontrolowanego przez niego pracodawcy. W tym celu konieczne jest odpowiednio sformułowane postanowienie umowne zawierające zastrzeżenie wzorowane na art. 393 k.c., z tym że odnoszące się do obowiązku świadczenia przez inwestora na rzecz pracowników przejmowanej spółki jako osób nieobjętych bezpośrednio konstrukcją z art. 393 k.c. W uchwale z dnia 24 listopada 1993 r., I PZP 46/93 (OSNCP 1994 z. 6 poz. 131) przyjęto na tle innej sprawy, że w zakresie przyznającym pracownikom dodatkowe świadczenia porozumienie (pakiet socjalny) kształtowało po przejęciu zakładu pracy przez nowego pracodawcę nową treść indywidualnych stosunków pracy, z której pracownicy mogą wywodzić ewentualne roszczenia. Pakiet socjalny wchodził zatem po sfinalizowaniu transakcji prywatyzacyjnej w skład treści indywidualnych stosunków pracy, zatem odwoływanie się do konstrukcji z art. 393 k.c. było zbędne. Generalnie do uznania związania pracodawcy pakietem socjalnym dochodzić może w przypadku różnego rodzaju zachowań przejawiających wolę jego realizacji (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 17 listopada 1999 r., I PKN 364/99, OSNAPiUS 2001 Nr 7, poz. 219; z dnia 9 maja 2000 r., I PKN 616/99, OSNAPiUS 2001 Nr 19, poz. 586; z dnia 7 sierpnia 2001 r., I PKN 856/00, OSNP 2003 Nr 13, poz. 310).
W orzecznictwie Sądu Najwyższego wypracowano również inne rozwiązanie służące zapewnieniu skuteczności prawnej pakietów socjalnych bez sięgania do konstrukcji z art. 391 lub 393 k.c. polegające na tym, że inkorporowanie postanowień pakietu socjalnego
do układu zbiorowego pracy powoduje wygaśnięcie zobowiązań wynikających z tego porozumienia w zakresie, w jakim zostały one przejęte przez układ (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 czerwca 2010 r., I PK 23/10, OSNP 2011 nr 23-24, poz. 289).
W związku z dodatkowo ustalonym przez sąd odwoławczy charakterem porozumienia po pierwsze za niezasadny należało uznać zarzut naruszenia przepisu art. 233 §1 k.p.c. poprzez uznanie, iż ww. Porozumienie „ było tylko formą pisemną ustaleń dokonanych trójstronnie pomiędzy inwestorem, tj. Zakładem (...) S.A. z siedzibą w O., spółką przejmowaną, tj. Przedsiębiorstwem (...) S.A. z siedzibą w B. oraz pracownikami”, ponieważ literalnie dokładnie taki charakter porozumienia z dnia 18 maja 2011r. wynika z przytoczonych zeznań.
Po drugie, jak wynika z powołanego wyżej orzecznictwa, możliwość zastosowania konstrukcji prawnej umowy o świadczenie na rzecz osoby trzeciej (art. 393 k.c.), przez osobę trzecią (art. 391 k.c.), czy też nienazwanej umowy mieszanej łączącym w swej treści rozwiązanie przewidziane w art. 391 i art. 393 k.c. jest determinowana w pierwszej kolejności przez treść pakietu socjalnego. W ocenie Sądu Okręgowego powyższe porozumienie z dnia 18 maja 2011r. nie jest umową o świadczenie na rzecz osoby trzeciej, ponieważ w tym porozumieniu to inwestor zapewnia związki zawodowe, że pracodawca spłaci określone świadczenia na rzecz pracowników. W klasycznej umowie o świadczenie na rzecz osoby trzeciej powinno być natomiast zawarte zobowiązanie pracodawcy wobec związku zawodowego, że spełni określone świadczenia na rzecz pracownika. Nie jest to również umowa o świadczenie przez osobę trzecią, ponieważ w takiej umowie powinno być zawarte zobowiązanie, że inwestor zawiera umowę z pracownikami, że określone świadczenia spełni na ich rzecz pracodawca. Zresztą szerokie wątpliwości co do takiej kwalifikacji porozumienia (jako umowy przez osobę trzecią lub na rzecz osoby trzeciej) zawarte zostały w orzeczeniu Sądu Najwyższego i sąd w tym składzie do rozważań tych w całości się przychyla (zbędne więc wydaje się być ponowne przytaczanie argumentacji Sądu Najwyższego w tym zakresie). W tej sytuacji przy ocenie charakteru prawnego porozumienia z 18 maja 2011r. w grę wchodzić może tylko „mieszany” charakter umowy nienazwanej, zawierającej w sobie zarówno elementy z przewidziane w art. 391 i art. 393 k.c. W ocenie Sądu Okręgowego powyższe porozumienie z dnia 18 maja 2011r. stanowiło więc nienazwane porozumienie płacowe inwestora ze związkami zawodowymi nie będące źródłem prawa przewidujące świadczenie pracodawcy (osoby trzeciej) na rzecz pracowników (osoby czwartej). Taka kwalifikacja porozumienia dla jego prawnej skuteczności (w zakresie zobowiązania pracodawcy nie będącego stroną tego porozumienia) wymagała więc inkorporowania postanowień pakietu socjalnego do układu zbiorowego pracy – i to nastąpiło na podstawie opisanych wyżej Protokołów dodatkowych nr 11 i 12, co w konsekwencji od daty wprowadzenia protokołu nr 11, czyli od dnia 31 maja 2011 r., powodowało wygaśnięcie zobowiązań wynikających z tego porozumienia w zakresie, w jakim zostały one przejęte przez układ ( vide powołany wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 czerwca 2010 r., I PK 23/10). W niniejszej sprawie postanowienia w zakresie wypłat dziewięciomiesięcznych odpraw dla pracowników zwalnianych w ramach restrukturyzacji zostały przejęte w całości przez ZUZP (inkorporowane), ale zostały wyraźnie ograniczone w czasie, do dnia 31 grudnia 2011r., z późniejszą ostateczną prolongatą do 31. grudnia 2012r., a związki zawodowe w obu przypadkach wyraziły na to zgodę. Przyczyny ograniczenia uprawnień pracowników do rozszerzonych odpraw w czasie nie są na tle ustaleń faktycznych sprawy do końca jednoznaczne (albowiem w zasadzie wszyscy słuchani świadkowie nie potrafili odpowiedzieć na pytanie dlaczego zapis w UZP ograniczył odprawy do końca 2011r.), jednakże wydaje się, iż najprawdopodobniej było to związane okresem planowanej restrukturyzacji związanej z przejęciem spółki (...). Potwierdza to pośrednio aneks do zarządzenia wewnętrznego C. Z. (1) – ówczesnej Prezes zarządu spółki ODRA, określający ramy zwolnień pracowników i przewidujący pierwotny termin ich zakończenia do 31.12.2011r. W związku z nierealnością tak wskazanego terminu zakończenia tej restrukturyzacji protokołem dodatkowym nr 12 przedłużono termin obowiązywania zwiększonych odpraw do 31.12.2012r. Nic nie stało na przeszkodzie, ażeby tak określoną datę ponownie przedłużyć, jednakże z takim wnioskiem nie wystąpił ani pracodawca, ani – co bardzo dziwne – związki zawodowe reprezentujące pracowników. Nie jest znana przyczyna zaniedbania ochrony interesów pracowników w tym zakresie przez działające w zakładzie związki, jednakże powyższe nie może prowadzić do poszukiwania na siłę zobowiązania pracodawcy wynikającego bezpośrednio z porozumienia. Zobowiązanie to mogłoby zostać wyprowadzone wyłącznie w przypadku wykazania, że pracodawca przystąpił do realizacji porozumienia, czego w niniejszej sprawie - z przyczyn opisanych powyżej - strona powodowa wykazać nie zdołała. Zdaniem sądu ustalony stan faktyczny wskazuje, że pracodawca wprowadził stosowne zapisy do UZP właśnie w celu stworzenia podstawy prawnej do wypłaty przedmiotowych odpraw. Wypłacał je też wyłącznie w oparciu o wprowadzone zapisy do UZP a nie w oparciu o porozumienie z 18 maja 2011r., o czym świadczy dodatkowo fakt, że po 31.12.2012r. żaden pracownik zwiększonych odpraw nie otrzymał. W odpowiedzi na podnoszoną przez Sąd Najwyższy kwestię czy pracodawca przejawiał wolę realizacji porozumienia z 18 maja 2011r. (wówczas bowiem można by próbować znaleźć podstawę prawną dla jego związania treścią porozumienia) należy wiec skonstatować, że owszem wolę taką przejawiał ale wyłącznie poprzez inkorporowanie treści porozumienia do układu zbiorowego pracy a nie poprzez bezpośrednie przystąpienie do realizacji jego zapisów. Zrobił to przy tym ze zmianą ograniczającą czasowo (w stosunku do zapisów porozumienia) uprawnienia zwalnianych pracowników do końca 2011r. (a następnie do końca 2012r.). Dlaczego uprawnienia te zostały ograniczone czasowo tego świadkowie nie wskazali, chociaż jak to już powyżej zaznaczono, można przypuszczać, że było to związane z planami zakończenia restrukturyzacji (w związku z którą miały być wypłacane zwiększone odprawy) do tych dat. Nie jest to jednak istotne, gdyż przyjęcie, że pracodawca wypłacając odprawy realizował zapisy układu zbiorowego, a nie bezpośrednio pakietu socjalnego, wyklucza jego związanie postanowieniami tego pakietu a tym samym jego odpowiedzialność w rozstrzyganych sprawach.
Odrzucając koncepcję odpowiedzialności (...) należało również rozważyć ewentualną odpowiedzialność odszkodowawczą po stronie drugiego z pozwanych. W odniesieniu do tej problematyki sąd uznał za bezzasadne zrzuty naruszenia art. 366 § 1 k.c w zw. z art. 369 k.c. oraz w zw. z art. 370 k.c. i 391 k.c,, a także art. 300 k.p. i art. 65 § 2 k.c. poprzez ich niezastosowanie i przyjęcie, że spółka (...) S.A. nie jest odpowiedzialna za zapłatę na rzecz powodów dochodzonych przez nich roszczeń (odpowiedzialność solidarna). Jak wynika z powołanego wyżej orzecznictwa pracownik może dochodzić roszczeń z pakietu socjalnego od inwestora, o ile w pakiecie zawarto stosowne zastrzeżenie co do odpowiedzialności inwestora. Takiego zastrzeżenia w niniejszym Porozumieniu nie było. W wydanej w niniejszej sprawie uchwale Sądu Najwyższego z dnia 27.10.2021 r., III PZP 1/21 wskazano również, że w zależności od sposobu ukształtowania treści porozumienia (pakietu socjalnego) i jego wykładni przy zastosowaniu art. 65 k.c., oraz późniejszego zachowania jego stron, a także nieuczestniczącego w zawieraniu porozumienia pracodawcy, możliwe jest (co do zasady) wywodzenie indywidualnych roszczeń pracowników na różnej podstawie prawnej, albo brak takich roszczeń dla pracowników. Na tle niniejszej sprawy należy wskazać, że po pierwsze nie można się zgodzić z podnoszoną na tle ww. zarzutu argumentacją, że Porozumienie z dnia 18 maja 2011 r. należy nadać charakter umowy o świadczenie na rzecz osoby trzeciej, w której to sytuacji powódce przysługuje roszczenie o wykonanie umowy w stosunku do Pozwanej ad 2. Przesłanki przemawiające
za brakiem możliwości uznania Porozumienia z dnia 18 maja 2011r. za umowę
o świadczenie na rzecz osoby trzeciej wskazał Sąd Rejonowy w uzasadnieniu orzeczenia w sprawie IV P 690/16 i sąd odwoławczy rozważania te uznaje za własne (vide k. 2781-2782). Po drugie, przyjmując koncepcję swoistej umowy nienazwanej, łączącej cechy umowy o świadczenie na rzecz osoby trzeciej i umowy o świadczenie przez osobę trzecią, to - jak już wskazano - inkorporowanie jej w całości do ZUZP w protokole nr 11 powodowało wygaśnięcie zobowiązań wynikających z tego porozumienia w zakresie, w jakim zostały one przejęte przez układ od daty wprowadzenia protokołu nr 11, czyli od dnia 31 maja 2011 r. W ocenie Sądu Okręgowego inwestor (pozwana ad. 2) nie ponosi więc odpowiedzialności z tytułu roszczeń powódek i powodów, ponieważ brak jest związania pracodawcy bezpośrednio ww. porozumieniem („pakietem socjalnym”), gdyż przystąpił on do realizacji zobowiązań wynikających z obowiązującego Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy (a nie porozumienia), co powoduje brak roszczeń odszkodowawczych opartych na zarzucie niewywiązania się pracodawcy z porozumień wynikających z podpisanego pakietu socjalnego. Po drugie, z samego zawarcia Porozumienia nie wynikają „automatycznie” żadne indywidualne roszczenia dla pracowników (nie wynikają one też wobec pracodawcy z uwagi na fakt, iż porozumienie to nie jest źródłem prawa, co wyraźnie zostało przesądzone przez Sąd Najwyższy). Po trzecie, jak było to już powyżej cytowane za Sądem Najwyższym, aby pracownik jako osoba trzecia dochodził roszczeń z pakietu socjalnego od inwestora, w pakiecie tym musiało by się znaleźć stosowne zastrzeżenie co do odpowiedzialności inwestora i musiały by zostać precyzyjnie sformułowane prawa indywidualnych pracowników. Tymczasem w treści zapisów porozumienia z 18 maja 2011r. takich zastrzeżeń brak. Poszukiwanie tych treści poprzez dointerpretowywanie ich z okoliczności zawarcia porozumienia jest niedopuszczalne, a w praktyce również zupełnie niewykonalne, a to z uwagi na szczątkowe i nieprecyzyjne zeznania świadków w tym zakresie.
Niezasadne były w konsekwencji również zarzuty art. 471 k.c. w zw. z art. 393 § l k.c. w zw. z art. 391 § l k.c. i w zw. z art. 300 k.p. poprzez ich niezastosowanie
i przyjęcie, że Pozwane nie ponoszą odpowiedzialności za niewykonanie zobowiązania
do wypłaty na rzecz powódki (i innych pracowników zwalnianych w latach 2013 - 2015) odprawy w pełnej, dziewięciomiesięcznej wysokości oraz art. 415 k.c. w zw. z art. 8 k.p.
w zw. z art. 300 k.p. w zw. z pkt. 2 Porozumienia z dnia 18.05.2011 r. oraz w zw. z § 2 pkt l Protokołu dodatkowego nr 10 do ZUZP - poprzez ich niezastosowanie i przyjęcie, że Pozwane nie ponoszą winny za poniesioną przez powódkę szkodę w wysokości niewypłaconej części odprawy.
W ocenie Sądu Okręgowego powodowie w niniejszej sprawie nie wykazali prawnych podstawo odpowiedzialności pozwanych ad. 1, ani ad. 2 ex contractu, czyli do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania (art. 471 k.c.) ani ex delicto, czyli do naprawienia szkody wyrządzonej z winy pracodawcy (w zw. z art. 300 k.p.). W celu przypisania pracodawcy odpowiedzialności kontraktowej konieczne jest wykazanie: a) niewykonania lub nienależytego wykonania wobec pracownika obowiązku wynikającego ze stosunku pracy, b) szkody i jej wysokości, c) związku przyczynowego pomiędzy przesłankami ad a i b. Na pracodawcy spoczywa zaś ciężar wykazania okoliczności, za które nie ponosi on odpowiedzialności, zwalniających pracodawcę od winy. Odpowiedzialność deliktowa (art. 415 i nast. k.c.) jest ponoszona z tytułu naruszenia przez pracodawcę obowiązku powszechnego – czynu niedozwolonego. W celu przypisania pracodawcy odpowiedzialności kontraktowej konieczne jest wykazanie: a) naruszenia przez pracodawcę obowiązku powszechnego, b) szkody i jej wysokości, c) związku przyczynowego
pomiędzy przesłankami ad a i b. W zależności od tego, czy odpowiedzialność pracodawcy opiera się na zasadzie winy (np. art. 415 k.c.), czy ryzyka (np. art. 435 k.c.), na pracowniku spoczywa lub nie spoczywa obowiązek wykazania winy pracodawcy. Jak wskazano wyżej nie można mówić o niewywiązaniu się pracodawcy z porozumień wynikających z podpisanego pakietu socjalnego (Porozumienia z dnia 18 maja 2011r.), ponieważ prawo do dziewięciomiesięcznych odpraw dla pracowników zwalnianych w ramach restrukturyzacji P.W.C. (...) S.A. w B. wchodziło co prawda w treść stosunków pracy wszystkich wówczas zatrudnionych umów, ale tylko czasowo. Skoro wolą pracodawcy było inkorporowanie ustaleń Porozumienia ze związkami zawodowymi z dnia z dnia 18 maja 2011 r. odnośnie prawa do dziewięciomiesięcznych odpraw dla zwalnianych w ramach restrukturyzacji pracowników, ale z czasowym ograniczeniem, które Protokołem dodatkowym nr 12 ustalono ostatecznie na 31 grudnia 2012r., to brak potrzeby składania powodom wypowiedzeń zmieniających po dacie 31 grudnia 2012r. wynikał właśnie z wyraźnego czasowego obowiązywania postanowień Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy dotyczących wyższych odpraw. W tym zakresie niezasadne są analogie strony powodowej do orzecznictwa sądowego dotyczącego konieczności stosowania wypowiedzeń zmieniających nawet w przypadku zakończenia obowiązywania układu zbiorowego albowiem w niniejszej sprawie mieliśmy do czynienia z innym stanem faktycznym. Uprawnienie wynikające z zapisów protokołu dodatkowego nr 11 obowiązywało (na mocy protokołu dodatkowego nr 12) wyłącznie do 31.12.2012r., stąd w przypadku osób zwalnianych po tej dacie nie zachodziła potrzeba zastosowania wypowiedzenia zmieniającego, gdyż nie stanowiło ono już treści ich indywidualnych stosunków pracy.
W ocenie Sądu Okręgowego niezasadne było też stanowisko strony powodowej wskazujące na wprowadzenie do ZUZP protokołów dodatkowych nr 11 i 12, a więc tych zawierających daty końcowe wyższych odpraw, z uwagi na rzekomą ochronę pracowników przez wejściem w życie Porozumienia. O ile jeszcze można by taką tezę postawić w stosunku do protokołu nr 11, to już data zawarcia protokołu dodatkowego nr 12 zdecydowanie przeczy takiej tezie. Protokół dodatkowy nr 12 został bowiem zawarty 20.09.2011r., podczas gdy już 18.06.2011r. walne zgromadzenie akcjonariuszy zdecydowało o podniesieniu kapitału a 13.09.2011r. zawarta została umowa skutkująca przejęciem kontroli (...) nad (...) (ostatecznie formalne wejście w życie porozumienia miało miejsce w dniu 22.09.2011 r. kiedy to nastąpiła zmiana wpisu w KRS w tym przedmiocie). W dacie zawierania protokołu dodatkowego nr 12 wiadomo więc było, że „na dniach” pakiet socjalny zacznie obowiązywać, gdyż z całą pewnością ziści się warunek zawieszający wejścia w życie porozumienia, stąd nielogicznym byłoby przedłużanie obowiązywania wyższych odpraw aż do końca 2012r., skoro obowiązywały one do końca 2011r. i termin ten był zdecydowanie wystarczający do zabezpieczenia interesów pracowników (potencjalnie zwalnianych przed wejściem w życie porozumienia). Tym samym z logicznego punktu widzenia oczywiste jest wprowadzenie tych protokołów właśnie w celu inkorporowania postanowień pakietu do prawa wewnętrznego pracodawcy w celu rzeczywistego umożliwienia pracownikom otrzymania wyższych odpraw a nie w celu rzekomej ochrony ich interesów wyłącznie do czasu wejścia w życie porozumienia. Co więcej, jak już było to wskazywane, pierwotna data obowiązywania zwiększonych odpraw korelowała z zamierzeniami pracodawcy co do zakresu i czasookresu restrukturyzacji zakładu po jego przejęciu. Interpretacja w tym zakresie przedstawiona przez stronę powodową nie znajduje więc żadnego uzasadnienia.
Niezasadne jest również stanowisko, że protokół nr 14 zmienił czasokres obowiązywania wyższych odpraw. W oparciu o samą treść tego protokołu w porównaniu do treści protokołu nr 12 absolutnie nie można było zgodzić się z twierdzeniem apelujących powodów, że na mocy Protokołu dodatkowego nr 14 do ZUZP prawo
do odprawy w wysokości dziewięciomiesięcznego wynagrodzenia wynikające
z Protokołów dodatkowych nr 11 i 12, zostało przedłużone do 30 maja 2015 r.
Taka interpretacja jest ewidentnie sprzeczna z jego treścią. Gdyby protokół nr 14 rzeczywiście miał zmieniać datę obowiązywania zwiększonych odpraw, to jego treść byłaby zbieżna z protokołem dodatkowym nr 12, a nie jest. Protokół ten, co wyraźnie wynika z jego brzmienia, zmienił datę obowiązywania całego UZP, co nie miało żadnego przełożenia na obowiązywanie odrębnych – szczególnych zapisów dotyczących odpraw. Wobec pracowników zwalnianych począwszy od 1 stycznia 2013r. nie istniało zobowiązanie pracodawcy do wypłaty dziewięciomiesięcznych odpraw, nie można więc mówić o odpowiedzialności za szkodę wynikłą z z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania (art. 471 k.c.). Przy tym sami powodowie sami zarzucali naruszenie przepisu art. 233 §1 k.p.c. poprzez przyjęcie, że "
pracownicy ci wobec posiadanej przezeń wiedzy co do treści porozumienia z dnia 18.05.2011 r. byli przekonani, iż w przypadku ich zwolnienia [w 2014 r.] otrzymają odprawę gwarantowaną zapisami porozumienia z dnia 18.05.2011 r.", podczas gdy z relacji większości świadków wynikało, że w załodze pracowniczej pozwanej ad. 1 powszechna była wiedza o tym, że 9-miesięczne odprawy będą wypłacane tylko do końca 2012 roku. Sami powodowie wskazywali więc, że wiedza o dacie granicznej wypłaty tych odpraw ustalona ostatecznie na 31 grudnia 2012r. była wśród pracowników powszechna. Nie ma również żadnych uzasadnionych podstaw faktycznych dla przyjęcia, aby pracodawca miał ponosić wobec powodów cywilną odpowiedzialność deliktową na zasadzie winy, a to z powodu „zawinionego” (według powodów) spowodowania szkody w postaci niewypłacenia im dziewięciomiesięcznych odpraw, czyli
de facto za nieobjęcie ich restrukturyzacją (zwolnieniami) prowadzoną w latach 2011-2012.
Na tym tle niezasadny jest także podnoszony łącznie zarzut naruszenia
art. 8 k.p. (w zw. z art. 4 §1 pkt 4 k.s.h. [definicja spółki dominującej] i w zw. z §2 pkt 1 Protokołu dodatkowego nr 10 do ZUZP z 15.02.2005 r.[dotyczącego tzw. wrogiego przejęcia w celu likwidacji lub wyeliminowania z rynku – do czego nie doszło] a to w ten sposób,
że wypowiedzenie umów o pracę powodom dokonane przez pozwaną ad. 1 w 2013 roku było (według powodów) „intencjonalnym zachowaniem” tego pracodawcy, który „z góry
je zaplanował” i dlatego zaniechał wcześniejszego rozwiązania umów o pracę powodów
w ramach „terminowego przeprowadzenia koniecznej restrukturyzacji” we wcześniejszym okresie obejmującym lata 2011 – 2012. W ocenie Sądu Okręgowego nie ma w niniejszej sprawie żadnych dowodów na twierdzenia powodów odnośnie rzekomego „sztucznego” ograniczania ilości osób zwolnionych w tych latach i prowadzenia w latach 2013 i 2014 dalszej gruntownej i powszechnej restrukturyzacji Pozwanej ad 1, która (według pozwanych) stanowiła
de facto kontynuację restrukturyzacji rozpoczętej w roku 2011, czyli związanej
z przejęciem tej spółki przez Pozwaną ad. 2. Twierdzenia te podnosili jedynie powodowie
i nie znalazły one żadnego potwierdzenia w opisanych wyżej zeznaniach świadków. Przeciwnie, wskazywali oni, że pierwotne ustalenia były takie, że restrukturyzacja miała trwać do końca 2011r., przedłużenie jej do końca 2012r. było wyłącznie „dobrą wolą inwestora”. Wątpliwa jest sama koncepcja, że zaniechanie skorzystania przez pracodawcę z przysługującego mu prawa (jak należy rozumieć prawa do wypowiedzenia umowy o pracę) może naruszać art. 8 k.p. Przepis ten zakazuje „czynienie” ze swego prawa użytku, który byłby sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub zasadami współżycia społecznego, a nie o zaniechaniu „czynienia” użytku z przysługującego prawa. Norma art. 8 k.p. oznacza pozbawienie danego podmiotu możliwości korzystania z prawa, które mu przysługuje w świetle przepisów prawa przedmiotowego, a nie odwrotnie czyli nie może stanowić podstawy do zarzucania temu podmiotowi (tu: pracodawcy) braku skorzystania z przysługującego mu prawa, ponieważ leżałoby to w interesie innego podmiotu (tu: pracownika) w określonych ramach czasowych. Sama treść klauzuli generalnej nie kształtuje natomiast praw podmiotowych, nie zmienia i nie modyfikuje praw, jakie wynikają
z innych przepisów prawa. Przepis ten upoważnia Sąd do oceny, w jakim zakresie,
w konkretnym stanie faktycznym, działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie jego prawa i nie korzysta z ochrony prawnej (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 października 2017 r., II PK 307/16, LEX nr 2427155). Nie jest przy tym możliwa taka wykładnia art. 8 k.p., która zawierałaby swoiste wytyczne, w jakich (kazuistycznych) sytuacjach sąd powszechny miałby uwzględnić albo nie uwzględnić zarzut sprzeczności żądania pozwu z tym przepisem. Stawiając tezę o nadużyciu przez stronę prawa w rozumieniu art. 8 k.p. należy przy tym wyjaśniać, jakie konkretnie prawo podmiotowe wchodzi w rachubę i czy czynienie użytku z tego prawa polega na jego sprzeczności z zasadami współżycia społecznego czy ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem prawa (bądź z zasadami współżycia społecznego i ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem prawa) oraz jakie zasady współżycia społecznego (społeczno - gospodarcze przeznaczenie prawa) zostały pogwałcone. W ocenie Sądu Okręgowego brak jest w niniejszej sprawie jakichkolwiek dowodów (poza twierdzeniami samych powodów), że powodowie powinni być objęci restrukturyzacją związaną z przejęciem P.W.C. (...) S.A. związaną z przejęciem pakietu większościowego jej akcji przez Z.P.C. (...) S.A., czyli zwolnieniu przed 31 grudnia 2012r., ale „celowo” nie byli wskutek rzekomego „sztucznego” ograniczania ilości osób zwolnionych do tej daty. W szczególności powodowie nie wskazali jakie przesłanki
do wyboru do zwolnienia spełniali, które kwalifikowały ich do pierwszeństwa w tym zakresie przed innymi, zwalnianymi wówczas pracownikami, a nie zostały „celowo” uwzględnione przez pracodawcę. W ocenie Sądu Okręgowego brak jest w sprawie jakichkolwiek wiarygodnych dowodów, które świadczyłyby o nielojalnym zachowaniu pracodawcy wobec określonej grupy pracowników (powodów) w ramach restrukturyzacji prowadzonej do dnia 31 grudnia 2012r., a twierdzenia powodów podnoszone w tym zakresie są gołosłowne.
Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na podstawie powołanych przepisów
i art. 386 §1 k.p.c. orzekł jak w sentencji. Wyroki w sprawach z powództwa A. B. i B. D. podlegały zmianom w całości poprzez oddalenie powództw, natomiast apelacje powódek podlegały oddaleniu. Z kolei w sprawie z powództwa K. B. i innych (w której w pierwszej instancji zapadł wyrok odmienny niż w sprawach A. B. i B. D.) apelacja powodów podlegała oddaleniu.
Orzeczenie w przedmiocie obowiązku zwrotu kosztów zastępstwa procesowego ma podstawę w treści art. 102 k.p.c.. Sprawa zdecydowanie stanowiła bowiem wypadek szczególnie uzasadniony w rozumieniu tego przepisu ze względu na jej wyjątkowo skomplikowany charakter, jak również na brak jednolitości orzecznictwa sądowego na tle oceny charakteru prawnego szczególnych porozumień płacowych, które było przedmiotem rozważań. Skomplikowany charakter sprawy wyraża się też w odmiennych ocenach charakteru tego porozumienia przez poszczególne składy orzekającego sądu I-szej instancji, jak też konieczności nie tylko wydania orzeczenia kasacyjnego przez Sąd Najwyższy lecz również powzięcia stosownej uchwały tego sądu w powiększonym składzie (w sprawie A. B.). Powyższe uzasadnia odstąpienie od obciążania wszystkich powodów kosztami zastępstwa procesowego stron pozwanych zarówno w postępowaniu pierwszoinstancyjnym, apelacyjnym jak i kasacyjnym.
sędzia Jarosław Szejner
ZARZĄDZENIE
1. odnotować w Rp;
2. odpis uzasadnienia doręczyć pełnomocnikom stron;
1. kal. 14 dni.
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Opolu
Osoba, która wytworzyła informację: sędzia Jarosław Szejner
Data wytworzenia informacji: