Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Opolu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 marca 2022 r.

Sąd Okręgowy w Opolu

V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Tomasz Wierzchowiec

Protokolant: Teresa Kuśmierczyk

po rozpoznaniu w dniu 16 marca 2022r. w Opolu na rozprawie

sprawy z powództwa (...) sp. z o.o. w P.

przeciwko D. L.

o odszkodowanie

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Opolu Wydziału IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 12 października 2018r. sygn. akt IV P 279/18

I.  prostuje wyrok Sądu Rejonowego w Opolu Wydziału IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 12 października 2018r. w pkt I w ten sposób, że zapis „oddala powództwo” zastępuje zapisem „uchyla w całości nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym wydany przez Sąd Rejonowy w Nysie w dniu 21 września 2012r. w sprawie IV Np upr 8/12 i oddala powództwo”,

II.  oddala apelację,

III.  zasądza od powoda (...) sp. z o.o. w P. na rzecz pozwanego D. L. kwotę 2.760 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania przed Sądem Najwyższym i Sądem II instancji.

-Na oryginale właściwy podpis-

UZASADNIENIE

Sąd zważył, co następuje:

Apelacja jest bezzasadna.

Wydanie przez Sąd Najwyższy wyroku w dniu 22 września 2021 r. (sygn. akt: III PSKP 31/21) powoduje, iż sąd rozpoznający niniejszą sprawę (w następstwie wyroku kasatoryjnego), zgodnie z art. 398 ²⁰ k.p.c., związany był wykładnią prawa dokonaną w tej sprawie przez Sąd Najwyższy. Innymi słowy oznacza to, że „ sąd drugiej instancji związany jest ustaleniem znaczenia przepisów prawa dokonanym przez Sąd Najwyższy w wyroku uchylającym orzeczenie sądu odwoławczego” (Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 16 maja 2019 r., II PK 96/18, LEX nr 2665304). W tym kontekście jedynie przypomnieć należy, iż Sąd Najwyższy uchylając wyrok Sądu Okręgowego w Opolu z dnia 16 maja 2019 r. (sygn. akt: V Pa 23/29) wskazał w uzasadnieniu na niedopuszczalną przedmiotową zmianę powództwa dokonaną w toku sprawy przez powoda. Zestawiając ze sobą treść powództwa ze stanowiskiem prezentowanym przez stronę powodową na późniejszym etapie należy wypada powołać pogląd Sądu Najwyższego, iż w rozpoznawanej sprawie naruszenia doznał art. 495 § 2 k.p.c., który statuował zasadę, że w toku postępowania nie można występować z nowymi roszczeniami zamiast lub obok dotychczasowych. W rzeczywistości, pierwotne roszczenie powoda oparte zostało na okolicznościach dotyczących nierozliczenia się przez pozwanego D. L. z zapłaconej mu przez A. K. spornej sumy pieniężnej
(a wręcz świadomego i celowego zaboru tych pieniędzy przez pozwanego), podczas gdy prezentacja późniejszego stanowiska powoda prowadzi do wniosku, iż domagał się on zapłaty od pozwanego w związku z niedoborem w kasie, jaki powstał wskutek niezapłacenia faktury wystawionej przez D. L.. Z procesowego punktu widzenia doprowadziło to do daleko idącej w skutkach niedopuszczalnej przedmiotowej zmiany powództwa skutkującej uchyleniem wyroku Sądu Okręgowego w Opolu z dnia 16 maja 2019 r. (sygn. akt: V Pa 23/29) i konieczności ponownego rozpatrzenia apelacji strony powodowej od wyroku Sądu Rejonowego w Opolu z dnia 12 października 2018 r. (sygn. akt: IV P 279/18).

W kontekście powyższych rozważań, uznania sądu w żadnym wypadku nie znalazły zarzuty apelacji oparte na zmienionej podstawie faktycznej powództwa, tj. okolicznościach dotyczących powstałego niedoboru w kasie wynikającego z nieopłacenia wystawionej przez pozwanego faktury. Nie zamyka to jednak powodowi możliwości dochodzenia na tej podstawie zapłaty od pozwanego spornej sumy pieniężnej w odrębnym postępowaniu. Wypada bowiem podkreślić, że żądanie oparte na zmienionej podstawie faktycznej nie jest objęte w tym postępowaniu powagą rzeczy osądzonej. Jak podkreśla Sąd Najwyższy w orzeczeniu wydanym na gruncie jeszcze poprzednio obowiązującego Kodeksu Postępowania Cywilnego z dnia 29 listopada 1930 r. (t.j. Dz. U. 1950 nr 43 poz. 394 ze zm.) „ przedmiotem (…) postępowania wywołanego wniesieniem zarzutów przeciwko nakazowi zapłaty jest rozpoznanie słuszności tych zarzutów w stosunku do roszczenia objętego nakazem zapłaty (…). Tylko bowiem te roszczenia, które stanowiły przedmiot wydania nakazu zapłaty zostały nakazem objęte, mogą być przedmiotem dalszego postępowania i ponownego rozstrzygnięcia” (Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 stycznia 1965 r., II CR 488/64, LEX nr 277). W efekcie powyższego, wywiedziona apelacja strony powodowej, w ramach postępowania odwoławczego, pozostaje aktualna wyłącznie w zakresie zarzutów odnoszących się do pierwotnej podstawy faktycznej powództwa, tj. świadomego i celowego zaboru przez pozwanego środków pieniężnych powoda.

Formułując zarzuty odnośnie przedmiotowego wyroku Sądu Rejonowego w Opolu
w skonkretyzowanym wyżej zakresie strona skarżąca wskazała na naruszenie przez sąd pierwszej instancji przepisów prawa materialnego, tj. art. 124 § 3 k.p. poprzez jego niezastosowanie i błędne przyjęcie, iż powodowa spóła nie zdołała wykazać, że pozwany nie dość, że przywłaszczył mienie pracodawcy, to na dodatek, że celowo i umyślnie działał na niekorzyść pracodawcy powodując szkodę w jego majątku, podczas gdy, zdaniem skarżącej, podstawę prawną roszczenia stanowi odpowiedzialność pracownika za mienie powierzone,
a zatem, w ocenie skarżącej, to nie pracodawca winien udowodnić winę pracownika,
bowiem powołany przepis wprowadza domniemanie tej winy, które może zostać przez pracownika obalone poprzez wykazanie, że szkoda powstała z przyczyn od niego niezależnych, a w szczególności wskutek niezapewnienia przez pracodawcę warunków umożliwiających zabezpieczenie powierzonego mienia, a co w niniejszej sprawie nie zostało wykazane przez stronę pozwaną.

W obliczu skonstruowanej przez stronę powodową podstawy faktycznej powództwa,
w ocenie sądu odwoławczego, sąd pierwszej instancji prawidłowo sformułował przedmiot postępowania koncentrując się na ustaleniu, czy D. L. rzeczywiście przyjął od A. K. pieniądze, co potwierdził wystawionym Kp/(...) i jednocześnie nie rozliczył się z tych pieniędzy. Ponadto, zdaniem sądu odwoławczego, sąd pierwszej instancji przeprowadził prawidłowe postępowanie dowodowe i właściwie ocenił cały zebrany w sprawie materiał dowodowy, nie przekraczając przy tym granic wyznaczonych dyspozycją
art. 233 § 1 k.p.c. Dlatego też Sąd Okręgowy w Opolu podziela i uznaje za własne ustalenia faktyczne poczynione przez sąd pierwszej instancji, gdyż ustalenia te znajdują oparcie
w zebranych dowodach.

Przechodząc do meritum, ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego jednoznacznie wynika, że pozwany w dniu 28 października 2010 r. wystawił fakturę VAT
nr (...)na nabywcę A. K. – (...) w L. obejmującą kwotę 25.697,19 zł tytułem należności za materiały budowlane. Faktycznym nabywcą tych produktów był jednak R. K.. Następnie w dniu 21 lutego 2011 r. (przed inwentaryzacją towarów) D. L. wystawił dokument Kp/(...), zgodnie z którym A. K. wpłacił na rzecz powodowej spółki kwotę 24.775,99 zł tytułem zapłaty za fakturę VAT nr (...).
Pozwany wystawił powyższy dokument, by ukryć niedobór występujący w kasie w związku nieuiszczeniem tej kwoty przez R. K., pomimo informacji od niego, że jedzie do hurtowni zapłacić za towar. Co ważne, ostatecznie pomimo wystawienia powyższego dokumentu kasowego Kp, kwota wynikająca z faktury nie została zapłacona ani przez A. K. ani R. K.. W tej sytuacji, w ocenie sądu odwoławczego, Sąd Rejonowy w Opolu prawidłowo wywnioskował, że nie można uznać, by pozwany D. L. otrzymał, a następnie przywłaszczył sumę pieniężną należną jego pracodawcy za wydany towar. Okoliczność tę potwierdza skazujący wyrok karny wydany przeciwko pozwanemu, zgodnie z którym D. L. ostatecznie został uznany za winnego popełnienia przestępstwa z art. 286 § 1 k.k., tj. niekorzystnego rozporządzenia mieniem w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, nie zaś przestępstwa przywłaszczenia bądź kradzieży polegających na zaborze cudzej rzeczy.

W konsekwencji, zdaniem sądu drugiej instancji, Sąd Rejonowy w Opolu słusznie przyporządkował okoliczności faktyczne sprawy do podstawy prawnej opierając żądanie strony powodowej na przepisie art. 114 k.p., w myśl którego pracownik, który wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków pracowniczych ze swej winy wyrządził pracodawcy szkodę, ponosi odpowiedzialność materialną według zasad określonych w przepisach niniejszego rozdziału. Sąd Rejonowy w Opolu należycie wyjaśnił także podstawę prawną rozstrzygnięcia przywołując przesłanki odpowiedzialności pracownika za szkodę wyrządzoną pracodawcy i szeroko je skomentował. W efekcie, sąd pierwszej instancji, słusznie uznał, iż powodowa spółka, w myśl art. 116 k.p., nie udowodnił okoliczności uzasadniających odpowiedzialności D. L., a leżących u podstaw powództwa, skonkretyzowanych w uzasadnieniu pozwu. W tym miejscu należy jeszcze podkreślić, iż wbrew twierdzeniom skarżącej, w realiach niniejszej sprawy nie można było przyjąć odpowiedzialności pozwanego na podstawie art. 124 k.p., gdyż, jak wcześniej podkreślono, z całą stanowczością stwierdzić należy, że D. L. w ogóle nie dysponował przedmiotową sumą pieniężną, a zatem nie mógł się z niej rozliczyć.

Reasumując, w toku kontroli instancyjnej, sąd odwoławczy nie znalazł podstaw do uwzględnienia podniesionych przez apelującego zarzutów i w konsekwencji, wobec braku przyczyn zarówno do zmiany, jak i uchylenia wyroku sądu pierwszej instancji, oddalił apelację jako bezzasadną. W sprawie nie doszło również do naruszenia przepisów postępowania skutkujących jego nieważnością. Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy w Opolu,
na podstawie powołanych wyżej przepisów i art. 385 k.p.c., orzekł jak w sentencji wyroku.

Zaskarżony wyrok Sądu Rejonowego w Opolu z dnia 12 października 2018 r. (sygn. akt: IV P 279/18) wymagał jednak ingerencji sądu odwoławczego w zakresie brzmienia punktu pierwszego, w którym oddalono powództwo. Obowiązujący w dacie wydania zaskarżonego wyroku przepis art. 496 k.p.c. stanowił, iż po przeprowadzeniu rozprawy sąd wydaje wyrok, w którym nakaz zapłaty w całości lub w części utrzymuje w mocy albo go uchyla i orzeka o żądaniu pozwu, bądź też postanowieniem uchyla nakaz zapłaty i pozew odrzuca lub postępowanie umarza. Analiza powołanego przepisu oraz sentencji rozstrzygnięcia Sądu Rejonowego w Opolu prowadzi do wniosku, iż sąd pierwszej instancji oddalając powództwo nie orzekł o uchyleniu wydanego uprzednio nakazu zapłaty. Zachodziła zatem konieczność sprostowania punktu pierwszego zaskarżonego wyroku Sądu Rejonowego w Opolu poprzez zastąpienie zapisu „oddala powództwo” zapisem „uchyla w całości nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym wydany przez Sąd Rejonowy w Nysie w dniu 21 września 2012 r. w sprawie IV Np upr 8/12 i oddala powództwo”. Brzmienie formuły (in. tenoru) wyroku w sprostowanej formie odpowiada dyspozycji powołanego artykułu i kompleksowo reguluje kwestię pozbawienia mocy prawnej wydanego wcześniej nakazu zapłaty oraz rozstrzygnięcia sądu pierwszej instancji o istocie żądania pozwu.

Rozstrzygnięcie w przedmiocie kosztów postępowania uzasadnia przepis art. 98 § 1
i § 3 k.p.c. Zgodnie z powyższym, strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone
w odrębnych przepisach i wydatki jednego adwokata, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony. Uwzględnienie skargi kasacyjnej D. L., a następnie oddalenie apelacji powodowej spółki, w ocenie sądu, czyni
(...) sp. z o.o. stroną przegrywając sprawę. Sąd zasądził zatem od skarżącej spółki na rzecz D. L. koszty procesu w kwocie 2.760 zł, obejmujące: opłatę podstawową od skargi kasacyjnej, opłatę podstawową od apelacji oraz wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego, ustalone na podstawie Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości
z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. 2015
poz. 1800 ze zm.).

W myśl art. 35 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, w sprawach z zakresu prawa pracy od pracodawcy pobiera się opłatę podstawową wyłącznie od apelacji, zażalenia, skargi kasacyjnej i skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia. Odnosząc się zatem do przepisu regulującego wysokość opłaty podstawowej należy wskazać na art. 14 ust. 3 ustawy, zgodnie z którym, opłata podstawowa wynosi 30 zł i stanowi minimalną opłatę, którą strona jest obowiązana uiścić od pisma podlegającego opłacie, chyba że ustawa stanowi inaczej. Powyższe oznacza, iż opłata w obu przypadkach (od skargi kasacyjnej oraz od apelacji) wyniosła 30 zł, tj. łącznie 60 zł.

W odniesieniu natomiast do wynagrodzenia pełnomocnika pozwanego, punktem wyjścia do poniższych obliczeń należało uczynić kwotę stanowiącą wartość przedmiotu sporu, a określoną na poziomie 24.776 zł.

Stosownie do § 2 pkt 5 powyższego rozporządzenia, przy wartości przedmiotu sprawy powyżej 10.000 zł a do 50.000 zł, stawka minimalna wynagrodzenia adwokata wynosi
3.600 zł. Równie ważna regulacja wypływa z treści § 9 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia, w myśl którego stawki minimalne w sprawach z zakresu prawa pracy o wynagrodzenie za pracę lub odszkodowanie inne niż wymienione w pkt 4 (wypadek przy pracy) wynosi - 75% stawki obliczonej na podstawie § 2 od wartości wynagrodzenia lub odszkodowania będącego przedmiotem sprawy.

Zgodnie natomiast z § 10 ust. 4 pkt 2 rozporządzenia stawki minimalne w postępowaniu kasacyjnym za sporządzenie i wniesienie skargi kasacyjnej wynoszą 50 % stawki minimalnej, a jeżeli nie prowadził sprawy w drugiej instancji ten sam adwokat - 75% stawki minimalnej, w obu przypadkach nie mniej niż 240 zł. Mając powyższe na uwadze, przy zastosowaniu powyższych przepisów, wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego za sporządzenie i wniesienie skargi kasacyjnej do Sądu Najwyższego w powyższej sprawie wyniosło 1.350 zł [75% x 3.600 zł x 50%].

Analogiczny zabieg sąd zastosował w przypadku obliczenia wysokości wynagrodzenia pełnomocnika pozwanego za prowadzenie sprawy w postępowaniu apelacyjnym (już po wydaniu wyroku kasatoryjnego) przed sądem okręgowym. Wskazać wypada na przepis § 10 ust. 1 pkt 1 przywołanego rozporządzenia, w myśl którego stawka minimalna za prowadzenie sprawy w postępowaniu apelacyjnym przed sądem okręgowym również wynosi 50% stawki minimalnej, a jeżeli w pierwszej instancji nie prowadził sprawy ten sam adwokat - 75% stawki minimalnej, w obu przypadkach nie mniej niż 120 zł. W tym przypadku zatem wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego również wyniosło 1.350 zł, w wyniku równania określonego powyżej.

Suma powyższych wartości (1350 zł + 1350 zł +30 zł + 30 zł) składa się na łączną kwotę 2.760 zł zasądzoną od (...) sp. z o.o. na rzecz D. L. tytułem kosztów procesu.

-Na oryginale właściwy podpis-

sędzia Tomasz Wierzchowiec